Araştırma Görevlisi Haksever: Erdoğan'ın söylemleri, iki devletten oluşan ortak bir yapıya evrilebilir

DAÜ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Araştırma Görevlisi Oğuz Ufuk Haksever, Canan Onurer'in Kıbrıs Postası TV'de hazırlayıp sunduğu Sabahın Haberleri programına konuk oldu.

Oğuz Ufuk Haksever, katıldığı programda Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman'ın, görev sürecinde gerçekleştiği ilk yurtdışı ziyaret olan Ankara ziyaretinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile gerçekleştirdiği görüşmeyi değerlendirdi. Haksever, görüşmenin sıcak bir ortamda geçtiğini, iki liderin bazı konularda ayrışsa da çoğu konuda ortak noktada buluştuklarını belirtti. Erhürman’ın BM parametrelerine dayalı çözüm yaklaşımını sürdürdüğünü, Erdoğan’ın ise satır aralarında iki devletli çözümü vurguladığını aktaran Haksever, görüşmenin hem Kıbrıs Türklerinin egemenlik haklarını koruma hem de bölgesel ve uluslararası düzeyde iletişim kanallarını açık tutma vurgularıyla gerçekleştirildiğini ifade etti.

"İKİ LİDER KÜÇÜK AYRIŞMALARA SAHİP OLSALAR DA BAZI KONULARDA ORTAK FİKİRLERE SAHİPLER"

Erhürman'ın seçim döneminde de Türkiye ile ortak adımlar atacağını defalarca vurguladığını hatırlatan Haksever, Erhürman'ın bu çizgisinde bir ayrılma beklenmediğini ifade etti. Erdoğan'ın yoğun programı nedeniyle görüşmenin geç bir şekilde yapıldığını vurgulayan Haksever, izlenimlerinin görüşmenin sıcak bir ortamda geçtiği yönünde olduğunu belirtti. Erdoğan'ın, Erhürman'ı üst düzey bir törenle karşılayarak "hak ettiği değeri ve samimiyeti" gösterdiğini ifade etti. Haksever, iki liderin her ne kadar da küçük ayrışmalara sahip olsalar da Kıbrıs Türklerine yönelik hak ihlalleri, izolasyonların kaldırılması, siyasi eşitlik ve toplumsal egemenlik hakları gibi konularda ortak fikirlere sahip olunduğunun açıkça belirtildiğini vurguladı.

"İKİ LİDER HEM ÇOĞU HUSUSTA ORTAK NOKTADA BULUŞTULAR HEM DE BİRBİRLERİNİN POZİSYONLARINA SAYGI  ÇERÇEVESİNDE YAKLAŞTILAR"

Randevunun gecikmesinin halkta "Erhürman'a yönelik negatif bir hava mı var?", "Erhürman'ın seçilmesi konusunda Türkiye tarafında şüphe mi var?" gibi soruların sorulmasına neden olduğunu belirten Haksever, görüşme öncesi sürecin uzamasıyla halkta görüşmenin negatif geçmesine yönelik bir endişe oluştuğunu belirtti. Haksever, bu endişenin bir diğer nedeninin ise Türkiye tarafından 5 yıldır savunulan iki devletli çözüm tezinin Erhürman tarafından açıkça dillendirilmemesi olduğunu söyledi. Erhürman'ın, "her ne kadar federasyon çözümünün adını dillendirmese de, BM parametrelerine, siyasi eşitliğe, ortak zeminlerde ve ortak alanlarda güç paylaşımına dayalı" bir model öne sürdüğünü hatırlatan Haksever, esas endişenin bu fikir ayrılığının nasıl ele alınacağı yönünde olduğunu ifade etti. Haksever, halkın bir kesiminde oluşan endişeye rağmen "her iki liderin bazı konularda ayrıştıklarını açıkça belirtseler de iki lider hem çoğu hususta ortak noktada buluştular hem de birbirlerinin pozisyonlarına saygı çerçevesinde yaklaştılar" dedi. 

"ERDOĞAN'IN SÖYLEMLERİ KANATLARI GÜÇLENDİRİLMİŞ İKİ DEVLETTEN OLUŞAN ORTAK BİR YAPIYA EVRİLEBİLİR"

Metot konusunda "sonuç odaklı, Kıbrıslı Türklerin egemenliklerinin korunacağı ve izolasyonların zarar vermeyeceği" bir yaklaşım konusunda iki liderin benzeştiğini ifade eden Haksever, hedefin aynı olmasına rağmen içerikte farklılıklar olduğunu kaydetti. Erdoğan'ın konuşmasında satır aralarında iki devletli çözümün vurgulandığını belirten Haksever, bu vurgunun sadece bir noktada yapılmış olmasının önemli olduğunu ifade etti. Crans Montana müzakerelerinin çöküşünden beri Erdoğan'ın iki devletli çözümü savunduğunu hatırlatan Haksever, Erdoğan'ın son konuşmasında iki devletliliğin eşit egemenlik boyutunun öne çıkarıldığının, bunun da daha esnek bir yaklaşım olduğunun altını çizdi. Erdoğan'ın bu söylemlerinin "kanatları güçlendirilmiş iki devletten oluşan ortak bir yapıya da evrilebileceğini" ifade eden Haksever, "hem bölgesel hem de küresel anlamda önemli bir aktör olan Türkiye'nin pozisyonunu bir gecede değiştirmesini bekleyemeyiz" dedi. Haksever, Erdoğan'ın konuşmasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin egemenlik haklarından değil de Kıbrıs Türkü'nün egemenlik haklarından bahsetmiş olmasına da dikkat çekti.

"TÜRKİYE, ADIM ADIM OLASI BİR ÇÖZÜME YAKIN OLDUĞUNUN MESAJINI VERMEK İSTEDİ"

Erhürman-Erdoğan görüşmesinin uluslararası anlamda da Türkiye'nin politikasının ne olacağı yönünde bir çıkarım yapmak için merakla beklendiği hakkında konuşan Haksever, görüşmedeki gecikmenin bazı çevrelerde "Türkiye hem bölgesel hem de küresel adımlarını daha net öngörebileceği bir zamanda Erhürman ile görüşmek istedi" olarak da yorumlandığını vurguladı. Erhürman'ın da açıklamalarında bu yönde vurgu yaptığını ifade eden Haksever, Türkiye'nin Akdeniz havzasında genel barışa giden yolun Kıbrıs sorununun üzerinden geçtiğinin de konuşmalarda vurgulandığını ifade etti. Haksever, Türkiye'nin, Trump'ın seçilmesi, Suriye'deki iç savaşın sonlanması ve Filistin-İsrail arasında ateşkesin gerçekleşmesi gibi olayların ardından, iletişim ve müzakere yoluyla önemli bir aktör olarak aktif söz almak istediğini belirtti ve "bu sebeple, Türkiye adım adım olası bir çözüme yakın olduğunu ve farklı farklı modellerde de görüşülebileceği mesajını vermek istedi" dedi.

"BELKİ 6 AY DAHA BEKLEMEMİZ GEREKECEK FAKAT ÖNCEKİ 5 YILA KIYASLA DAHA FARKLI ADIMLAR ATILACAK"

Erhürman'ın, Erdoğan ile gerçekleştirdiği basın açıklamasında, "diyalog, müzakere, kalıcı çözüm, siyasi eşitlik" ve benzeri konularda, statükoya dönülmemesi gibi konuları dillendirdiğini hatırlatan Haksever, öte yandan Ercan'da yaptığı açıklamalarda Cumhurbaşkanı'nın bunların ön koşul değil metodoloji olduğu yönündeki açıklamalarının altını çizdi. Bunun müzakereye ve diyaloğa açık bir zeminden müzakerelere başlanacağı anlamına geldiğini ifade eden Haksever, müzakerelerin yapılması için Hristodulidis'in bu maddeleri imzalaması gibi bir beklentinin olmadığı vurgusunu yaptı. Erhürman'ın müzakereyi sadece olası bir kapsamlı çözüme dayandırmadığından bahseden Haksever, Cumhurbaşkanı'nın kapıların açılması ve Kıbrıslı Türklerin vatandaşlık haklarının savunulması gibi konuları da diyaloğun bir parçası olarak gördüğünü ifade etti. Haksever, "belki de bir 6 ay daha beklememiz gerekecek fakat Erhürman ile birlikte önceki 5 yıla kıyasla çok daha farklı adımlar atılacağına inanıyorum" dedi.