Sosyal medyadaki yemek içerikleri 'hedonik açlığı' tetikliyor

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Pınar Sökülmez Kaya, hedonik açlığın, temel ihtiyaçtan değil hazdan dolayı ortaya çıkan açlık hali olduğunu dile getirdi.

KALORİ İHTİYACI DEĞİL, SADECE LEZZETİ İÇİN

Hedonik açlığın, bireyin kalori ihtiyacından bağımsız, metabolizmanın uyarılarak yiyecekleri sadece lezzeti nedeniyle tüketme isteği olduğunu belirten Kaya, "Lezzetli kabul edilen yüksek karbonhidratlı ve yüksek yağlı gıdalar, kalori açısından yoğun oldukları için hızla kan şekerini yükseltir ve tüketici üzerinde ödül veya zevk etkisi yaratabilir. Örneğin, 'Tokum ama hala yemek istiyorum.', 'Doydum ama üzerine bir tatlı olsa süper olurdu.' gibi cümleleri örnek olarak gösterilebiliriz." dedi.

Besinlerin sosyal medyada yayımlanan fotoğraf veya videolarının hedonik tüketimi tetikleyebileceğini vurgulayan Kaya, "Özellikle yemeğin hazırlanma videoları hedonik açlığın önünü açabilir. Örneğin, son zamanlarda haberlerde veya reklamlarda gördüğümüz içerik üreticilerinin yeni bir besin tüketim yerini ziyaret ederek yiyecekleri tatmaları, bireylerin o yerlerde o yiyeceği tatma ve deneme isteklerini hedonik olarak tetikleyebilmektedir." ifadelerini kullandı.

"BESLENME DAVRANIŞ BOZUKLUĞU GELİŞTİYSE PROFESYONEL DESTEK ALMAK ÖNEMLİ"

Uykusuzluğun iştah ve besin alımına etkisine de değinen Kaya, "Uykusuz kalan ve vardiyalı çalışan bireyler ödüllendirici besin uyaranlarına karşı daha duyarlı olur. Ayrıca hazzın olduğu yerde bağımlılığın da görülme ihtimali yüksektir diyebiliriz. Çünkü beynin hazla ilgili bölgesi fazla uyarıldığında haz eşiği yükselmiş olacaktır. Anksiyete ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) semptomlarının da hedonik açlığı artırdığı gözlemlenmiştir." diye konuştu.

Kaya, hedonik açlığı önlemek ve sağlıklı beslenme alışkanlığı geliştirmek için şu önerilerde bulundu:

"İdeal kiloların hedeflenmesi, hedonik açlığı önleyebilir. Kilo hedeflerinize ulaşmak, tatmin edici ve dengeli bir yaşam tarzını destekleyerek gereksiz yeme isteğini azaltabilir. Ayrıca sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de bu konuda önemli bir rol oynar. Yeterli uyku, dengeli beslenme, düzenli spor ve bol sıvı tüketimi, gereksiz besin tüketimini, hedonik açlığı önlemeye yardımcı olabilir. Alışverişe giderken ne alacağımızla ilgili listeler hazırlamak ve bu listeye sadık kalmak, ayrıca mümkünse tok olarak alışverişe çıkmak, alışveriş sırasında aşırı ve gereksiz besin tüketimini engellemeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda, açlık zamanlarında sosyal medya veya çevrim içi ortamlarda bulunmaktan kaçınmak gereksiz yeme isteğini azaltabilir. Bir beslenme davranış bozukluğu geliştiyse profesyonel destek almak önemlidir. Bu destek, doktor, diyetisyen veya psikolog gibi uzmanlardan alınabilir."

HEDONİK AÇLIK NEDİR?

Hedonik açlık, hazdan dolayı ortaya çıkan açlığa verilen isimdir. Birey fiziksel olarak aç olmasa da dış etkenlerin de sebebiyle açlık hissedebilir.