Türkiye İş Bankası, 100. Yaşını Lefkoşa’da kutladı

100 Yıl önce, 26 Ağustos günü Türkiye Cumhuriyeti Mustafa Kemal Atatürk’ün direktifleri doğrultusunda kurulan Türkiye İş Bankası, bugün 100’üncü yaşını kutluyor. Başkent Lefkoşa’da Atatürk’ün heykelinde saygı duruşunda bulunan Türkiye İş Bankası Müdürü ve Personelleri, bankanın kuruluşu nedeniyle gururlu olduklarını belirtti.

SERHAN AKŞAHİN: TARİHİ BİR GÜN

Kıbrıs Postası’na açıklamalarda bulunan Türkiye İş Bankası KKTC Müdürü Serhan Akşahin, kendileri için bu tarihi günün mutluluk ve heyecan verici olduğunu ifade etti.

İş Bankası gibi önemli bir kurumun mensubu olmaktan ve 100’üncü yıla şahitlik etmekten de büyük bir onur duyduklarını söyleyen Serhan Akşahin, Türkiye İş Bankası’nın, Atatürk’ün kurucusu olduğu, ilk Genel Müdürü’nün Celal Bayar olduğu 100 yıllık bir kurum olduğunu hatırlattı.

“HERKESİN SAYGISINI KAZANMIŞ BİR KURUM”

Türkiye İş Bankası’nın herkesin, saygısını itibarını kazanmış ekonominin gelişmesinde, kalkınmasında büyük rol oynamış bir kurum olduğunun altını çizen Türkiye İş Bankası Müdürü Akşahin, “İktisadi bakımdan bağımsızlığın sembolü olmuş bir kurumun çalışanı olmak, özellikle böyle bir günde mutluluk verici” şeklinde konuştu.

Türkiye İş Bankası KKTC Müdürü Serhan Akşahin, bankanın 100. Yılı dolayısıyla Kıbrıs Postası'na konuştu pic.twitter.com/PvxhJaQH9v

— Kıbrıs Postası (@kibris_postasi) August 26, 2024

“KKTC BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN LİDER BANKASI OLARAK, EKONOMİSİNİN KALKINMASI İÇİN ÇALIŞMAYI SÜRDÜRECEĞİZ”

Saat 09.00’da gerçekleşen törende konuşma yapan KKTC Müdürü Serhan Akşahin şunları ifade etti;

"Türkiye Cumhuriyetinin temellerinin atıldığı dönemin zor koşullarında, ulusal ekonominin kurulması ve güçlenmesine öncülük eden ve iktisadi bağımsızlığımızın sembolü olan Bankamızın 100. Kuruluş Yıldönümünü kutlamanın büyük heyecanı ve mutluluğu içerisindeyiz.

Bankamız 100 yıldır süregelen yolculuğunda, kuruluş ilkelerinden taviz vermeden, ülke ekonomisinin kalkınmasındaki öncü rolünü layıkıyla yerine getirmiş, toplumun her ferdinin saygısını ve itibarını kazanmış bir kurumdur. Bizler de böyle müstesna bir kurumun mensubu olmanın ayrıcalığını ve onurunu bugün her zamankinden daha çok hissediyoruz.

Türk insanının en büyük milli değerlerinden olan Bankamız, inanıyoruz ki, ekonomimizin temel aktörlerinden biri olarak, kurucumuzdan devraldığımız mirasın sorumluluğuyla, çağdaş ve yenilikçi çalışma anlayışıyla, en büyük gücü olan kurumuna bağlılığı ve aidiyeti yüksek kadrolarıyla daha asırlar boyunca varlığını sürdürecektir.

Türkiye’deki kuruluş misyonuna benzer bir amaçla Kıbrıs Türkünün milli sermayeli bir banka ihtiyacının ortaya çıktığı o zor yıllarda, yüksek bir sorumluluk anlayışıyla üstlendiğimiz rolü aynı iradeyle yerine getirmeye devam ediyoruz. Şubat 1955 tarihinden bu yana varlığımızı sürdürdüğümüz bu topraklarda 70. Yıldönümümüzü kutlamanın eşiğindeyiz. KKTC bankacılık sektörünün lider bankası olarak, ülke ekonomisinin kalkınması için çalışmaya, Kıbrıs türk halkı için değer yaratmaya, her koşulda yanında olmaya devam edecek, üstlendiğimiz sosyal sorumluluk projeleriyle de diğer kurumlara örnek olmayı sürdüreceğiz.

Başta kurucumuz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve ilk Genel Müdürümüz Celal Bayar olmak üzere kuruluştan bu yana ebediyete intikal eden tüm büyüklerimizi büyük bir özlem ve minnetle anıyoruz. Ruhları şad olsun.

Bankamızın 100.Kuruluş Yıldönümü kutlu olsun."

KURULUŞU…

Türkiye’nin Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olan Türkiye İş Bankası, Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda 26 Ağustos 1924 tarihinde kuruldu. İş Bankası ilk Genel Müdürü Celal Bayar'ın liderliğinde iki şube ve 37 personel ile hizmete başladı.

TARİHİ BİR MİSYON

Kurtuluş Savaşı sona ermiş, Cumhuriyet ilan edilmişti. Şimdi, yeni Türkiye devletini, aşılması gereken ekonomik ve sosyal sorunlar bekliyordu. Bu dönemde tasarrufu teşvik ederek toplanacak fonlarla bütün ekonomik faaliyet kollarını finanse edebilecek, gerektiğinde çeşitli alanlarda sanayileşme hareketinin başlatılmasına kendi kaynaklarıyla katılabilecek milli bir kuruluşun doğması ve milli bankacılık sisteminin oluşturulması ihtiyacı derin bir şekilde hissediliyordu.

ULUSAL BİR BANKA FİKRİ DOĞUYOR...

Atatürk'ün baldızı Vecihe Hanım, bir banka kurulması fikrinin nasıl doğduğunu bakın nasıl aktarıyor:

"Atatürk İzmir'deki evimizin selamlık kısmında özel odasında çalışırdı. Bakanlarla Atatürk sık sık çalışma odasında görüşürdü. Celal (Bayar) Bey de sık çağırdığı bakanlarındandı. Gene böyle bir gün, Celal Bey önce Atatürk ile, onun çalışma odasında görüştü, sonra da bizim yanımıza geldi. Biz, Latife ablam, ben ve babam selamlık bölümünde oturuyorduk. Bu sözünü ettiğim bina şimdi Özel Türk Koleji olarak faaliyette bulunmaktadır... Evet, bu binada babam ile Celal Bey arasında Atatürk'ün 250 bin lirasının nasıl değerlendirilmesi gerektiği üzerinde konuşuldu. Babam ihracat ve ithalatın yabancılar tarafından yapıldığını hatırlatarak bu işleri yapacak bir Türk şirketinin kurdurulmasını önerdi. Celal Bey de bankacılık işlerinin de yabancılar elinde olduğunu hatırlatarak, bir banka kurulmasının yararlı olacağını söyledi. Sonunda da görüş birliğine vardılar. Bugün gibi aklımda, güzel bir akşamüstü idi. Daha sonra Atatürk de çalışma odasından çıkıp yanımıza geldi." "Bankamızın Kurucuları (&): Uşşakizade Muammer Bey", İş Dergisi, Sayı 265 (Kasım 1988), s. 20.

YENİ BANKAYA BİR AD KONUYOR...

Türkiye'nin ilk milli bankasının isim babasının kim olduğu konusunda iki farklı öykü var. Bunlardan biri Celal Bayar'a ait:

"Hasan Saka Maliye vekili idi. Bu ismi onlar buldu. Onlar İş Bankası dediler. Yani İş Bankası ismi benim değil." (İş Dergisi, Sayı 240, Ekim 1986, s. 3).

Diğerini ise Cemal Kutay yine Celal Bayar'ın ağzından aktarıyor:

"Nitekim ertesi günü Çankaya'da kayınpederi Muammer Bey'in yanında Celal Bey'e bir isim üzerinde arzusunu soruyor ve cevap beklemeden şöyle diyor: 'Siz bu kurulacak banka ile bakir sahalarda faaliyet gösterecek, iş yapacaksınız. O halde her şeyi ile Türk olacak bu bankaya Türkiye İş Bankası ismine ne dersiniz?'" (Kutay, "Türkiye İş Bankası Nasıl Kuruldu?", İş Dergisi, Sayı 334, s. 14)

KURULUŞ

Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olan İş Bankası, Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda 26 Ağustos 1924 tarihinde kuruldu. İş Bankası ilk Genel Müdürü Celal Bayar'ın liderliğinde iki şube ve 37 personel ile hizmete başladı. Nominal sermayesi 1 milyon TL'ydi. Bu sermayenin fiilen ödenen 250 bin TL'lik bölümü ise bizzat Atatürk tarafından karşılanmıştı.

İLK KURUCULAR, HİSSEDARLAR...

İş Bankası’nın inşasının temel harcı niteliğinde olan 250 bin lirayı Atatürk koymuştu ama mütevazı bir bankanın kurulması için bile bu para yeterli değildi. Para bulmak için neler yapıldığını Celal Bayar şöyle anlatıyor:

"Sermaye bir milyondu. 250 bin lira hazırdı. O nispeten fazla para, dışardan on para yok. Müessis hissesi, bir hisse 1000 liraydı. Müessisler bulacağız ve meclis - i idareyi kuracağız. Hiç kimse yanaşmıyor. Diyorlar ki 'Ne kadar böyle bir işe girdiysek, hiçbirinin neticesi çıkmadı, bu da onların devamı'... Ecnebi bankalar nezdinde, Banque d'Athens var, İtalyanların bankaları var, Fransızların bankaları var. Onlar bizim Türklere, hatır için, Kızılay'a 1000 lira teberruda bulunur gibi, müessis hisselerini verdiler. Ben de şahsımı kullanarak, hatta Atatürk'ün nüfuzunu kullanarak 1000'er lirayı böyle topladım." (İş Dergisi, Sayı 240, Ekim 1986, s. 4).

LİMONATA, PASTA...

9 Eylül 1924 günü, İstasyon Caddesi üzerindeki ilk binasında düzenlenen bir törenle Bankamızın açılışı yapıldı. Açılış törenine devlet erkânı, hükümet üyeleri, mebuslar, kordiplomatik ve Ankara eşraf ve tüccarı davetliydi. Davetli sayısı 150'yi bulduğundan, bu kadar kişiyi alacak salon bulunamamış, davetliler gruplar halinde ağırlanmıştı. Törende limonata ve pasta dağıtılmış, bu açılış için toplam 120 lira masraf yapılmıştı!

CESUR BİR GİRİŞİM

Türkiye'de tüm bankacılık işlemlerini gerçekleştirmek, sınai gelişmeyi başlatmak, ulusal tasarrufları harekete geçirmek, temel ekonomik atılımları finanse etmek ve kredi ihtiyaçlarını karşılamak, yeni kurulan bir ülke için yaşamsal önemde etkinliklerdi.

1. Dünya Savaşı sonrasında dünyada pek çok alanda olduğu gibi finansal sektörde de hızlı gelişmeler kaydedilmiş, yeni teknolojiler, kriterler ve metotlar oluşturulmuştu. Ülkemiz bu yenilik ve gelişmelerden tümüyle yoksun olduğu gibi bu alanda çalışacak yetişmiş elemanımız da yoktu. İş Bankası dönemin bu zor ekonomik koşulları altında çalışmalarına başladı.

Bankamız, kurulduğu günden beri, amaçlarını gözden kaçırmadan sürekli güçlenerek büyüyen ender kurumlardan biri oldu; bu durum camiamızın gelmiş geçmiş tüm üyelerinin en büyük övünç kaynağı.