Fide Kürşat: Bakanın müdahalesiyle süt borsasında suni fiyat oluşturuluyor

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) İskele Milletvekili Fide Kürşat, Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada Tarım Bakanı’nın Süt Borsası’na müdahale ettiğini ve bu durumun mevzuata aykırı olduğunu öne sürdü.

Fide Kürşat, bakanın süt borsasındaki fiyatları düşük olduğundan, üreticinin tepkisini almamak için müdahale edip, imalatçılara tekliflerini değiştirme talimatı verdiğini iddia ederek, Sayıştaylığı göreve davet etti.

Kürşat, Yeşilköy köylülerinin kaybettikleri yakınlarını  nereye gömecekleri konusunda yaşadıkları belirsizliği Meclis gündemine taşıdı. Kürşat, "Köylüler haklı olarak kaygı içinde. Bu sorun aylardır çözümsüz kaldı, yetkililer somut adımlar atmalı" dedi.

Kürşat, harup üreticilerinin ürün bedelleri ve destek ödemelerinin hâlâ açıklanmadığını ve ödeme yapılmadığını Meclis gündemine taşıdı. 

Kürşat, "Hasat biteli yedi ay oldu, ancak üreticilerin cebine tek kuruş girmedi. Her yıl aynı mağduriyet yaşanıyor. Hükümet, harup üretimini bitirmek mi istiyor?" diye sordu. Üreticilerin emeklerinin karşılığını alamadığını belirten Kürşat, hükümeti bir an önce ödemeleri yapmaya ve destekleri açıklamaya çağırdı.

"SÜT ÜRETİCİLERİNE YAPILAN ZAM YETERSİZ"

Döviz kurlarındaki yükselişle birlikte yem, zirai ilaç ve diğer üretim maliyetlerinin arttığını belirten Kürşat, üreticilere verilen zamların yetersiz olduğunu vurguladı.

Türkiye’de üretim maliyetleri daha düşük olmasına rağmen, çiğ süt fiyatlarına %17,6 zam yapılırken, KKTC’de bu oranın sadece %8,8’de kaldığını belirten Kürşat, üreticilerin ağır maliyetler altında ezildiğini söyledi.

ARPA TEDARİĞİNDE SORUNLAR DEVAM EDİYOR

Hükümetin tarım politikalarını eleştiren Kürşat, Toprak Ürünleri Kurumu’nda (TÜK) arpa eksikliğinin devam ettiğini ve kredili arpa satışları için verilen sürelerde bile yeterli stok bulunmadığını dile getirdi. “Üretim planlamasında sınıfta kaldınız” diyen Kürşat, tarım sektörünün yaşadığı belirsizliğin çözülmesi için hükümetin acil adımlar atması gerektiğini belirtti.

"KARPAZ’DAKİ EŞEKLERİ YÖNETEMEYEN HÜKÜMET, ÜRETİCİLERİ DE ZORA SOKUYOR"

Karpaz’daki hür eşeklerin korunamadığını ve tarım arazilerine zarar verdiğini ifade eden Kürşat, bu konuda da hükümetin etkisiz kaldığını savundu. “Ne eşekleri koruyabiliyorlar ne de üreticiyi. Sorunun yönetilememesi, üreticilere zarar olarak dönüyor” dedi.

SÜT BORSASI’NA BAKAN MÜDAHALESİ

CTP İskele Milletvekili Kürşat’ın Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma şöyle:

“Süt Endüstrisi Kurumu tarafından 2008’den beri Süt Borsası Tüzüğü’ne uygun olarak her on beş günlük devre için süt belirlenen oranı borsada satışa sunulmaktadır. Teknik konulara fazla girmeye gerek yok, meselenin özünde son iki devredir Tarım Bakanı mevzuata aykırı bir şekilde Süt Borsasına müdahale etmektedir.

Süt Kurumu tarafından belirlenen gün ve saatte süt imalatçıları tarafından atılan teklifler değerlendirilip sonuçlar duyurulurken bir bakıyoruz ki 1-15 Şubat Devresi için açılan borsaya imalatçılar 31 Ocak 2025 tarihinde saat 14:00’e kadar teklif atılıp yaklaşık 15-20 dakik içinde sonuçların açıklanması gerekirken değerlendirme 16:36’da yapılıyor 16:43’te sonuçlar açıklanıyor. Neden? Çünkü borsadaki süt fiyatını bakan beğenmiyor, imalatçılara müdahale ettiriyor ve yeniden kuruma çağırtıp tekliflerini değiştirtiyor. Sistemdeki veriler iptal ettirilip yeni teklifler, fiyatlar girilerek yeniden değerlendiriliyor. Sistemde yapılan ve değiştirilen tüm kayıtlar ve kurumun kamera kayıtları incelenirse konu ile ilgili tüm emarelere kolaylıkla ulaşılabilir. Ben burdan Sayıştaylığı göreve davet etmek istiyorum. Yapılan mevzuata aykırı açık bir müdahale ve özünde bir şekilde ihaleye fesat karıştırmaktır. Bakanın talimatı ile yapılan bu müdahale kurum personelinin başını da yakabilir.

Tarım Bakanı Sayın Çavuş’un verdiği talimata göre, her borsa sonucu değerlendirmesi onun onayından geçecekmiş. Ne yasada ne de usulde yeri var. 16-28 Şubat devresi sonuçları da bakanın onayını ya da müdahalesini beklediği için saat 14:25’te değerlendirilip 16:03’te açıklanmıştır.böyle bir şey ne görüldü ne duyuldu ne de yaşandı bugüne kadar.

Peki Bakan neden böyle bir müdahaleye ihtiyaç duyuyor? Altı ayda çiğ süt fiyatlarına yaptığı iyileştirme yüzde on bile olmayınca, borsaya giren %50 oranında çiğ sütün fiyatı, referans fiyatın altında satılması ile üreticinin ödeneceği fiyat düşecektir.  Borsanın amacı arz talep dengesini sağlamaktır. Bakanın müdahalesi ile sunni fiyat oluşturmak değildir.

HAYVANCILAR ARTAN MALİYETLER ALTINDA EZİLİYOR

“Döviz kurlarındaki yükselişle birlikte yem ham maddeleri, zirai ilaçlar ve diğer üretim maliyetleri fahiş şekilde artmaya başladı.  Ama yılbaşından itibaren süt üreticisine verilen zam, bu artışın çok gerisinde kalıyor. Türkiye’de üretim maliyetleri daha düşük olmasına rağmen çiğ süt zammı %17.6 olarak belirlendi. KKTC’de ise üreticiye sadece %8.8 zam verildi! Elektrik, su ve işçilik maliyetleri her geçen gün yükseliyor. Süt üreticisi artık artan girdi maliyetleri altında eziliyor, dayanamaz hale geldi. Hükümetin üretimi destekleyecek bir planı var mı? Yoksa tarımı ve hayvancılığı kendi haline mi bırakacak?

ARPA YOK, PLANLAMA YOK: HÜKÜMET SINIFTA KALDI

Arpa, yem rasyonunun yarısını oluşturuyor, ancak üreticinin en temel ihtiyacı olan arpa tedariği bile TÜK tarafından planlanamıyor. Kredili arpa satışı açıklanıyor ambarlarda yeterli arpa yok. Toprak Ürünleri Kurumu’nda arpa eksikliği devam ediyor. Kredili arpa satışı için verilen sürede bile kurumda yeterli arpa yoktu. Üreticinin en temel ihtiyacı olan arpayı bile planlayamayan bir hükümetten nasıl bir tarım politikası bekleyebiliriz?

Üretim planlamasında sınıfta kaldınız! Kriz her yıl tekrar ediyor, ama hükümet hiçbir önlem almıyor. Bakanlık üreticilere yönelik ciddi bir planlama yapmalı, arpa tedarikini kesintisiz hale getirmelidir. TÜK’ün Akdoğan ambarında günlerce şiro bozuluyor, orda bir şirocu beliriyor ve kamyon başına bin TL alarak üreticiye şiro hizmeti veriyor. Alın size üretici adına  bir maliyet unsuru daha...

KARPAZ’DAKİ EŞEKLERİ YÖNETEMEYEN HÜKÜMET, EŞEKLERİ KATLEDİYOR, TARIMCILARI DA ZORA SOKUYOR

Karpaz’daki hür eşekler yıllardır çözülemeyen bir mesele olarak karşımızda duruyor. Hükümet, bu hayvanları ne koruyabiliyor ne de tarım arazilerine zarar vermelerini önleyebiliyor. Eşeklerin doğal yaşam alanları korunmazken, yollarda hem eşekler hem de vatandaşlar için tehdit oluşturuyor, üreticileri de büyük zararlarla karşı karşıya bırakıyor. Burada sorumluluk, eşekleri yönetecek doğru politikaları, projeleri hayata geçiremeyen hükümettedir. Bu soruna kökten ve dengeli bir çözüm bulunması gerekmektedir.  Hem bu hayvanların doğal ortamlarının düzenlenmesi hem yolların hem de tarım arazilerinin güvence altına alınması için etkin bir yönetim mekanizması oluşturulmalıdır. Ama görüyoruz ki hükümet bu konuda on yıllardır hiçbir adım atmamaktadır.

DOMUZ ÜRETİCİLERİ KAYIT DIŞI, RUHSATLI KESİM TESİSİ YOK: ÜRETİCİLER BEKLİYOR HÜKÜMETİN ÇÖZÜMSÜZLÜĞÜ SÜRÜYOR

Ülkemizde son yıllarda domuz üretimi artmış durumda. Piyasası var, üreticisi var, tüketicisi var. Ama ne gariptir ki üreticilerin ve üretimin kaydını tutan bir makam yok! Bu üreticilerin nasıl kayıt altına alınacağı, nasıl denetleneceği ve kesimlerin nerede hangi hijyen standartlarında yapılacağına dair uzun süredir belirsizlik yaşanıyor.  2022’de domuz kesimi yapan kesimhane kapandı. Üreticiler veteriner dairesinden çözüm bekliyor. Bu konuda Bakanlıkta bir çalışma var mı? Bu alanda bir düzenleme yapılıyor mu? Artan yabancı nüfus ile bu ürün talep ediyor, Güney Kıbrıs’ta satış yapılıyor ama KKTC’de bırakın bir düzenlemeyi, kesim yapacak bir yer bile yok! Hükümet neden bu kadar ağır işliyor? Bu sektörü kayıt altına alıp kontrol altına almak bu kadar mı zor?

HARUP ÜRETİCİLERİ ÖDEME BEKLİYOR: HÜKÜMET NEDEN HALA SESSİZ, BELİRSİZLİK DEVAM EDİYOR?

Harup üreticilerinin ürün bedelleri ve destek ödemeleri hâlâ açıklanmadı. Hasat biteli yedi ay oldu ama üreticilerin cebine tek kuruş girmedi! Her yıl aynı manzara, her yıl aynı mağduriyet… Peki hükümet ne yapıyor, amacı ne? Harup üretimini bitirmek mi? Üreticiler emeğinin karşılığını alamazken, bu konuda hükümetin sorumsuz, vurdumduymaz tavrı devam ediyor. Bu insanlar neyle geçinecek? Hükümet, bir an önce harup üreticilerine olan borcunu ödemeli ve destekleri açıklamalıdır. Çünkü üreticinin dayanacak gücü kalmadı!

NARENCİYEDE YİNE DURUM SIKINTILI

Narenciye’de sıkıntıların devam ettiği yönünde bilgiler geliyor. Narenciye hasatında ve ihracatında son durum nedir? Destekler henüz daha açıklanmadı. Umarız ki geçen yıl yaşananlar bu yıl da yaşanmaz. Narenciye demişken, temel girdilerden biri olan suyun fiyatı Omorfo ve Lefke bölgesinde farklılıklar gösteriyor ve üreticiler arasında haksız rekabet oluşturuyor.

SAATTE 20 TON SU HEBA OLUYOR

Diğer taraftan kıt kaynak olan su konusunda, yaklaşık dört beş senedir, Doğancı çemberinden batıda doğru olan üst geçitte, yolun altında kalan su borularından saatte yaklaşık 20 ton su heba oluyor. Yıllardır bu borular neden tamir edilmiyor?

TAŞKENTTE ORMAN ARAZİSİ UBP ÖRGÜT BAŞKANI TARAFINDAN TELLENDİ HABERİNİZ VAR MI?

Taşkent’te orman arazisi UBP Örgüt başkanı tarafından tellendi kapı da takıldı. Bilginiz var mı Sayın Çavuş? Siz mi izin verdiniz? Bu arazi hangi amaçla yandaşınız tarafından tellendi?

YEŞİLKÖY’DEKİ  MEZARLIK KONUSUNDA BİR GELİŞME VAR MI? KÖYLÜ HAKLI OLARAK BU KONUNUN ÇÖZÜLMESİNİ BEKLİYOR.

Yeşilköy’deki mezarlık konusundaki son aşama nedir? Köylüler haklı olarak ölülerini nereye gömecekleri kaygısı çekiyor?  Bu konuyu gündeme getirdiğimizde bakıyoruz araştırıyoruz demiştiniz. Üzerinden aylar geçti hala daha belirsizlik devam mı ediyor? Çam Keseböceği ile mücadele konusunda yıllardır yaşananlar ortada, ormanları kırıp geçiriyor. Yeşilyurt’ta Kilisetepe’de çam ağaçları çam kese böceği zararlısından dolayı kurudu mahvoldu.”

AKÇAY’DA KÖY İÇERİSİNDEKİ AĞILLAR NE ZAMAN KALDIRILACAK?

Akçay’da köy içerisinde izinsiz yapılan ağıla Belediye su sayacı bağladı. Ağılın yakınında bulunan köy sakinleri ve bu konuyu gündeme getirmesine, gerekli girişimleri yapmasına rağmen henüz konu çözülememiştir. Köy içerisindeki ağılların köy dışına taşınması için gerekli çalışmalar muhakkak yapılmalı ve ağıllar köy dışına taşınmalıdır.

ÇAM KESE BÖCEĞİ ZARARLISI RMANLARI YAKIP KIRIP GEÇİRİYOR

Çam Kese böceği ile mücadele konusunda yıllardır yaşananlar ortada, ormanları yakıp, kırıp geçiriyor.

Adanın her yerinde olduğu gibi, Yeşilyurt’ta Kilisetepe’de çam ağaçları çam kese böceği zararlısından dolayı kurudu mahvoldu."

ÇAVUŞ: “BENİM HERHANGİ BİR ŞEKİLDE TALİMATIM OLMADI, OLMAYACAK”

Kürşat’ı da yanıtlayan Hüseyin Çavuş, süt borsası konusunda borsa tüzüğüne göre hareket ettiğini, 2024 yılını 23 Milyon TL’lik artıyla kapattıklarını ve bunu hayvan üreticilerine yansıttıklarını söyledi. “Bahsettiğiniz dönemle ilgili benim herhangi bir şekilde talimatım olmadı, olmayacak” diyen Çavuş, yasalar ve tüzükler çerçevesinde hareket ettiklerini yineledi. Bakan Çavuş, “Borsa noktasında hiçbir zaman tüzükten dışarı çıkmadık, çıkmayacağız” vurgusu yaptı.

Doğrudan Gelir Desteklerinin tamamını güncelleyerek, Bakanlar Kurulu’na gönderdiklerini, bugün geçeceğini ve ödemelerin başlayacağını söyleyen Çavuş, Doğrudan Gelir Destekleri yayınlandıktan sonra harup üreticilerinin ödemelerinin de başlayacağını kaydetti.

Kalkanlı’dan Güneşköy’e kadar olan bölgeye su vermeye başladıklarını ifade eden Çavuş, su fiyatlarının çeşitli olduğunun doğru olduğunu, çalışmalar yaptıklarını ve bazı yerlerde fiyatları aşağıya çektiklerini belirtti. Bakan Çavuş, en önemlisinin kayıp-kaçaktan sonraki planlama olduğunu vurguladı.

Doğancı’ya tarımsal su vermediklerini ifade eden Bakan Çavuş, bu konuda notunu aldığını, ilgileneceğini kaydetti. Akçay’daki mandıralar konusunda ise Çavuş, organize hayvancılık bölgelerinin İçişleri Bakanlığı’na bağlı olduğunu ifade ederek, İçişleri Bakanı ile konuyu görüşeceğini belirtti. Yeşilköy’deki mezarlık konusunda ise Bakan Çavuş, İçişleri Bakanı’nın konu üzerinde çalıştığını, adımları paylaşacağını söyledi.