Şükrü Umarbeyli: Dolmuş ücretleri, tekstil ürünleri gibi kalemlerde fiyatlar enflasyonun üstünde arttı

Ekonomist Şükrü Umarbeyli Kıbrıs Postası’na yaptığı açıklamada, enflasyonun tek başına bir sorun olmadığını, fiyat belirleme sürecinde maliyetler, harcanan emek, sabit giderler, kira bedelleri, mal ve hammadde alım girdileri gibi unsurların büyük öneme sahip olduğunu vurguladı.

Umarbeyli, "Fiyatı esas belirleyen unsur sadece maliyet-kar hesapları değil, arz ve talep dengesidir" ifadesini kullandı.

"Bir mal ya da hizmetin satış fiyatını belirleyen temel unsur maliyet hesaplarının yanı sıra, arz ve talep meselesidir" diyen Umarbeyli, fiyat düzeyinin belirlenmesinde genel fiyatların da dikkate alınması gerektiğini söyledi.

Enflasyonun olmadığı bir ortamda üreticilerin maliyetlerini karşılayarak aynı malı satmaya devam edebileceğini belirten Umarbeyli, aylık %3,28 enflasyon olduğu durumlarda ise işlerin farklı bir boyuta geçtiğini kaydetti.

“SATICILAR AYNI FİYATLA SATIŞ YAPMAYA DEVAM EDERSE, BİR SONRAKİ SATIŞLARINDA ZARAR ETMEYE BAŞLAYACAKLAR”

"Alınan mal ve hizmetlerin satış için bekleme süreleri uzadığında, aylık enflasyonun etkisiyle satın alma gücü azalıyor ve bu da satıcılar için kayıplar yaratıyor. Eğer satıcılar aynı fiyatla satış yapmaya devam ederse, bir sonraki satışlarında zarar etmeye başlayacaklardır" diye konuştu.

“ENFLASYONUN DEVAM EDECEĞİNİ DÜŞÜNEREK FİYATLARINI YÜKSELTMEYE ÇALIŞIYORLAR”

Satıcıların, enflasyonun devam edeceğini düşünerek fiyatlarını yükseltmeye çalıştıklarını belirten Umarbeyli, ancak bunun uzun vadede olumsuz sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti. "İlk başta satıcılar kendilerini kurtarıyor gibi görünse de, bir süre sonra bu durum kendi aleyhlerine dönüyor. Beklentiler olumlu hale gelmeden, enflasyonun yansıtılması önlenemez" dedi.

Ayrıca, hükümetin piyasaya yaptığı müdahalelerin, vergiler ve diğer politikaların fiyatlar arasındaki dengeleri bozduğunu ifade eden Umarbeyli, son yıllarda yüksek enflasyon ve bu müdahaleler nedeniyle fiyatların dengesiz hale geldiğini belirtti.

“DOLMUŞ ÜCRETLERİ, TEKSTİL ÜRÜNLERİ GİBİ KALEMLERDE FİYATLAR ENFLASYONUN ÜSTÜNDE ARTTI”

"Bazı mal ve hizmetlerin fiyatları, açıklanan enflasyon oranlarının altında kalırken, bazıları ise çok üzerinde arttı. Özellikle dolmuş ücretleri, tekstil ürünleri gibi kalemlerde fiyatlar enflasyonun üstünde artarken, kira ve tatil gibi hizmetlerin fiyatları her türlü ölçünün üzerinde yükseldi" dedi.

Kuzey Kıbrıs'taki enflasyon rakamlarına da değinen Umarbeyli, Ağustos ayı sonunda enflasyonun %3,28, 8 aylık enflasyonun %42,17 ve yıllık enflasyonun %64,75 seviyelerine ulaştığını belirtti. Türkiye ile KKTC arasındaki enflasyon farkının %24,60 olduğunu vurgulayan Umarbeyli, "KKTC olarak Türkiye'den %24,60 daha pahalıyız" dedi.

Umarbeyli, yıl sonu beklentilerine ilişkin değerlendirmesinde ise "Doların 37,28, enflasyonun %43,31, politika faizinin %45-%47,5 seviyelerinde olması bekleniyor. Son çeyrekte enflasyonun baz etkisi ile düşmesi öngörülüyor, TCMB politika faiz oranında ise küçük bir gerileme olabilir" dedi.

Umarbeyli konuşmasına şöyle devam etti:

"TC PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ ve diğer beklentilere bakacak olursak yıl sonu beklentileri:

Usd: 37,28

Enflasyon:%43,31

Politika faizi:%45-%47,5

***Son çeyrekte enflasyonun baz etkisi ile düşmesi beklenirken, TCMB politika faiz oranında az da olsa bir gerileme olabilir.

**Döviz pariteleri üzerinden bakılacak olursa beklenen kur tahminlerinde usd:37,28 , gbp:47 ve euro:41 seviyelerini yıl sonu test edebilir.

*Ayrıca Kıbrıs lirası yürürlükte kalsaydı bugünkü değeri yaklaşık 40,39 seviyesinde olacaktı."