Rum İstihbarat Teşkilatı’nın Tasos Conis’in atanmasına tepki

Rum basınında yer alan haberlerde, “reddin babası” ve “iki bölgeli iki toplumlu federasyon karşıtı” olarak nitelendirilen Rum İstihbarat Teşkilatı’nın (KİP) başına Tasos Conis’in atanması tepki gösterildi.

Conis’in, Millî Güvenlik Kurulu'nu (MGK) kurmakla da görevlendirildiğine işaret edilen haberlerde, müzakerelerin Crans Montana’da kaldığı yerden yeniden başlaması için çalışacağını ilan eden başkanın böyle bir atamayı nasıl yaptığı sorgulanıyor.

Alithia “Tasos Dönüyor… KYP Başkanı Conis… Tasos Papadopulos Döneminde de Bu Görevi Yapmıştı” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Conis’in KİP başkanıyken 2003’te Annan Planı zemininde çözüm müzakerelerini yürüten Rum Müzakere Grubu’na alındığını ve 2006-2008 döneminde Papadopulos’un temsilcisi olarak Kıbrıslı Türk Müzakereci Raşit Pertev’in muhatabı olarak görev yaptığını hatırlattı.

Gazete, Tasos Conis’in “reddin babası” ve “iki toplumlu iki bölgeli federasyon karşıtı” olarak nitelendirilen tezlerinin 13 Kasım 2005’te Fileleftheros gazetesinin “yeni referandum eziyetine dayanacak tezler ortaya koyduk” başlığıyla yayımladığı röportajında dile getirdikleri olduğuna işaret etti.

Gazeteye göre, Conis’in “Annan Planı tamamen bitti, iyileştirilmesi için müzakereye girilmesi söz konusu değildir” sözü hem o dönem hükümette olan AKEL’den, hem de DİSİ’den büyük tepki almış, Conis ise “bu teze ancak Annan planının sadece kozmetik değişikliklerle yeniden gündeme gelmesini umanların itiraz edeceğini varsaymıştım” demişti.

Conis'in bugün KİP başkanlığına atanması ve MGK’yı kurmakla görevlendirilmesi, siyasi unsurlara “müzakerelerin Crans Montana’da kaldığı yerden yeniden başlaması için çalışacağını ilan eden başkan böyle bir atamayı nasıl yapar?” sorusunu sordurdu.

Aynı çevreler, KİP başkanının oynadığı siyasi rolün önemine ve kritikliğine vurgu yaparken, “Başkana her gün ilk bilgilendirmeyi yapacak ve diğer şeyler yanında, Kıbrıs sorunuyla ilgili bilgi notlarını aktaracak kişi olacak. Kurulmasına Bakanlar Kurulu’nun önceki gün karar verdiği Millî Güvenlik Kurulu’nu da oluşturacağı için KİP başkanının rolü daha da yükseltilmiş olacak” ifadesini kullandı.

Gazete, Conis’in Mart 2022’de Nikos Hristodulidis’e MGK’nın işleyişiyle ilgili bir inceleme verdiğini ve bu incelemenin Hristodulidis’in seçim vaadi olduğunu da hatırlattı.

“TASOS CONİS’İN BİYOGRAFİSİ”

Tasos Conis’in biyografisini aktaran habere göre, Conis 14 Mart 1955’te Limasol’da doğdu. Limasol Erkek Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1980’de Atina Üniversitesi’nde hukuk, 1990’da da Oxford’da diplomasi eğitimleri aldı. 1984’te Rum Dışişleri Bakanlığına giren Conis. 1990’a kadar Avrupa Konuları Dairesi’nde görev yaptı, ardından Brüksel’e atandı. 1998’de Dışişleri Bakanlığı Siyasi Konular Müdürlüğü, 2003’te, Tasos Papadopulos’un başkanlık döneminde Annan Planı temelinde çözüm için yürütülen müzakerelerde Rum Müzakere Grubu’nda yer aldı. 2006-2008 döneminde Rum Yönetimi Başkanının Kıbrıs sorunu temsilcisi olarak Kıbrıslı Türk Müzakereci Raşit Pertev’in muhatabı oldu.  İsrail büyükelçiliği yaptıktan sonra merkeze dönerek hidrokarbon danışma komitesi üyeliği yaptı. Aynı zamanda İsrailli denkleri ile 12’nci parseldeki “Afrodit” yatağının birleştirilmesi (unitization) müzakerelerini yürüttü. İsrail ile Lübnan arasındaki MEB’in bölünmesi anlaşmazlığında arabuluculuk yaptı. Roma büyükelçiliği yaptı ve 2019’da merkeze döndü. 30 Mart 2020’ye kadar Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürlüğü yaptı. 36 yıllık kariyerinin en önemli noktaları Güney Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’ne üyeliği, Rum yönetiminin kayıpların kalıntılarının bulunması programı, deniz bölgeleri ve genel olarak doğal gaz ve enerji konularının belirlenmesi idi. En önemli katkısı Birleşik Krallık ile Kıbrıs’taki İngiliz Üslerinin statüsünün yeniden belirlenmesi müzakeresi oldu.

Gazete, DİSİ ve AKEL’in Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in, Milli Güvenlik Kurulu’nu (MGK) istişare etmeden ileri götürmesine gösterdiği tepkiye de yer verdi.

-“İstişare edilmedi, yazılı öneriler dikkate alınmadı”

Habere göre, DİSİ, yayımladığı açıklamada, Rum Bakanlar Kurulu’nun MGK’yı kurma kararını Sözcü Letimbiotis’in açıklamasıyla öğrendiklerini kaydetti. DİSİ, MGK kurulması fikrine karşı olmamakla birlikte, yazılı  önerilerinin dikkate alınmadığının anlaşıldığına, böylesi büyük ve önemli bir meselede daha kolektif olunması gerektiğine dikkat çekti. DİSİ, Bakanlar kurulunu dikkatlice inceleyip, görüşlerini sorumluluk içerisinde ortaya koyacağını kaydetti.

“ULUSAL KONSEY YERİNE, HÜKÜMETİN ATADIĞI YETKİLİLERDEN OLUŞAN BİR ORGAN GEÇECEK”

AKEL’in “söz konusu organın kurulmasıyla anayasal, siyasi ve pratik meseleler ortaya çıktığı görüşündeyiz” dediği açıklamasında, MGK’nın basit bir danışma organı olmayacağı ve Ulusal Konsey’in rolünü erozyona uğratacağı endişesini dile getirdi. Ulusal Konsey yerine hükümetin atadığı yetkililerden oluşan bir organın geçecek olması kaygısı taşıdığını dile getiren AKEL, bütün bunların önce Ulusal Konsey düzeyinde görüşülmesi gerektiği ancak Hristodulidis’in, hiçbir istişarede bulunmadan MGK’yı kurma kararı aldığı kaydedildi.

Açıklamada “önerinin özüne dair itirazların ötesinde hükümetin bu tavrı, ne seçim öncesinde vaat ettiği yönetim ruhuna, ne de yarı işgal altındaki bir ülkenin siyasi liderliğinden istenilen kolektiviteye uyar.” denildi.

“ELAM, DİKO, EDEK VE DİPA MEMNUN”

Gazete, DİKO, ELAM, EDEK ve DİPA’nın, MGK’nın kurulmasına destek veren açıklamalar yaptığını haberine ekledi.

Fileleftheros ise “Muhalefetten İstişare Yapılmadığı Tespiti… Bakanlar Kurulu’nu MGK Kurulması Kararı DİSİ-AKEL’in Tepkisine Neden Oldu… Hükümetteki Partiler Tezlerin Dikkate Alındığını Söylüyor” başlık ve spotlarıyla aktardığı haberinde ELAM, DİKO, EDEK ve DİPA’nın açıklamalarını aktardı.

Habere göre, ELAM, MGK kurulmasında parti olarak sundukları kurulun yapısı ve işleyişiyle ilgili önerilerin büyük bölümünün dikkate alınmış olduğuna işaret ederek “doğru yönde adım” olarak niteledi.  Parti açıklamasında “Hükümetten istenilen, bu kurulun Kıbrıs Cumhuriyeti’nin millî davamızla ve dış politikamızla ilgili stratejik planlamanın oluşturulmasında katkı koymasıdır” denildi.

DİKO, Bakanlar Kurulu kararının Rum Ulusal Konseyi’nin rolünü güçlendiren, kurul yetkisindeki meselelerin gerektirdiği ön çalışma ve hazırlığa daha büyük bir değer katacak bir karar olduğu görüşünü savundu.

DİPA, "MGK, devletin işleyiş düzenini, erklerin istikrarını ve devlet içerisindeki normalliğin idamesini bozabilecek her türlü durumu öngörülmesi, ön hazırlığı ve göğüslenmesi kolektif çabasına olumlu katkı koyacak” dedi.

EDEK de MGK’nın “bölgesel ve uluslararası sorunların jeopolitik ve jeostratejik yönlerine dair inceleme ve önerilerle önemli hizmetlerde bulunacağına” inanç belirtti.