Kuzey Kıbrıs’ta kültürel mirasın geleceği: Yetersiz fon, sınırlı politikalar

İngiltere’nin müzeler ve kültürel miras alanında uyguladığı son destek paketi ile Kuzey Kıbrıs’ın mevcut kültürel miras politikalarını karşılaştırdığımızda, iki bölge arasında ciddi farklılıklar olduğu görülmektedir.

1. Devlet Desteği ve Finansman

•İngiltere: Kültürel miras ve müzeler için düzenli olarak fonlar oluşturulmakta, ekonomik sıkıntıya düşen kurumlara merkezi hükümet tarafından mali destek sağlanmaktadır. Son olarak açıklanan 270 milyon sterlinlik fon, doğrudan müzelerin ayakta kalması, altyapı onarımları ve sürdürülebilirlik için ayrılmıştır.

•Kuzey Kıbrıs: KKTC’de ise kültürel mirasın korunması ve müzelerin desteklenmesi konusunda merkezi hükümetin ayırdığı bütçe oldukça sınırlıdır. Devletin, doğrudan kültürel kurumlara yönelik uzun vadeli bir fon oluşturduğu söylenemez. Kültürel alanların restorasyonu genellikle Avrupa Birliği veya UNDP gibi dış finansman kaynaklarına dayanmaktadır.

2. Kültürel Politikalar ve Öncelikler

•İngiltere: Kültürel miras politikaları, sadece tarihi eserleri koruma üzerine değil, aynı zamanda sanatı ve müzeleri daha erişilebilir hale getirme, toplumla bütünleştirme ve sürdürülebilir finansman modelleri oluşturma hedefiyle yürütülmektedir.

•Kuzey Kıbrıs: KKTC’de kültürel mirasın korunması büyük ölçüde tarihi eserler üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak, müzelerin modernizasyonu, koleksiyonların genişletilmesi ve sanatsal etkinliklerin teşvik edilmesi konularında yeterli politika üretilmemektedir. Turizme katkı sağlayabilecek kültürel yatırımlar genellikle ikinci planda kalmaktadır.

3. Yerel Yönetimler ve Özel Sektörün Rolü

•İngiltere: Yerel yönetimler, müzelerin ve kültürel miras alanlarının işletilmesinde ve korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Özel sektör ve sivil toplum kuruluşları da sponsorluklar, bağışlar ve projelerle kültürel alanlara katkıda bulunmaktadır.

•Kuzey Kıbrıs: KKTC’de yerel yönetimlerin kültürel miras ve müzeler konusunda ciddi bir inisiyatif aldığı söylenemez. Çoğu müze ve tarihi alan doğrudan devletin yönetimindedir. Özel sektör desteği oldukça sınırlıdır ve sponsorluk modelleri yaygın değildir.

4. Kültürel Diplomasi ve Uluslararası İşbirlikleri

•İngiltere: Dünyanın dört bir yanındaki müzelerle ortak projeler geliştiren İngiltere, kültürel diplomasiyi etkin şekilde kullanmaktadır. Ayrıca, yurtdışındaki eserlerin korunması ve geri getirilmesi için ciddi diplomatik çabalar sarf etmektedir.

•Kuzey Kıbrıs: KKTC uluslararası alanda tanınmadığı için, dünya çapında müze işbirlikleri ve kültürel projelere katılım konusunda ciddi engellerle karşılaşmaktadır. Kültürel varlıkların korunması için daha çok Türkiye ve bazı uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapılmaktadır.

Sonuç ve Öneriler

İngiltere, müze ve kültürel miras politikalarını uzun vadeli ve sürdürülebilir bir yapıya oturtarak, kriz dönemlerinde bile hızlı müdahale edebilen bir mekanizma oluşturmuştur. KKTC ise, kültürel miras alanında daha çok koruma ve restorasyona odaklanmakta, müzelerin sürdürülebilirliği konusunda yetersiz kalmaktadır.

Öneriler:

•Kültürel fonların oluşturulması: KKTC’de müzelerin ayakta kalmasını sağlayacak özel fonlar veya destek programları başlatılmalıdır.

•Özel sektör teşviki: Sponsorluklar ve özel sektör işbirlikleri artırılmalı, kültürel yatırımlara vergi teşvikleri sağlanmalıdır.

•Yerel yönetimlerin aktif rol alması: Belediyelerin kültürel miras projelerine daha fazla kaynak ayırması sağlanmalıdır.

•Uluslararası işbirlikleri: AB ve UNESCO gibi kuruluşlarla işbirlikleri geliştirilerek kültürel miras projelerine destek alınmalıdır.

İngiltere’deki uygulamalar, KKTC’nin kültürel miras politikaları açısından dersler çıkarabileceği örnekler sunmaktadır. Uzun vadeli sürdürülebilirlik için, kültürel mirasa yönelik daha kapsamlı bir strateji geliştirilmesi gerekmektedir.