Bilim insanlarından kritik uyarı: Bütün göller küçülme trendinde
Akdeniz Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Koşun da Burdur Gölü'nde yaşanan su kaybının boyutlarını gözler önüne serdi.
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nden (MAKÜ) Öğretim Üyesi ve Salda Gölü Bilim Merkezi Müdürü Prof. Dr. İskender Gülle, "Hem iklim değişikliği hem de yoğun su kullanımının baskısı nedeniyle bundan sonra bütün göller küçülme trendinde" dedi.
MAKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Salda Gölü Bilim Merkezi Müdürü Prof. Dr. İskender Gülle, bölgedeki göllerin son durumuyla ilgili açıklama yaptı.
Burdur Gölü'nün durumunu gündemde sıcak tutmaya çalıştıklarını belirten Prof. Dr. Gülle, "Gerçekten ülkemizdeki sıcak noktalardan biri. Sadece Burdur Gölü özelinde değil; baktığımız zaman Beyşehir Gölü, Eğirdir Gölü, Salda Gölü yine iklim krizinden etkilenmeye aday göller arasında. Tüm su kaynakları, ister yüzey suları ister yer altı suları olsun başta iklim değişikliği ve insanların yoğun kullanımından bir şekilde etkileniyorlar. Bu göllerin yaşatılması, sürdürülmesi sadece günümüzde bizler için değil, gelecek kuşaklar açısından da son derece önemli. Aslında çevredeki bozulmalar bir sinyaldir. Bu sinyali doğru okuyabilirsek, iklim değişikliği bağlamında gerekli önlemleri alabilirsek ne mutlu bize" diye konuştu.
Göllerin durumunun kritik olduğunu vurgulayan Prof. Dr. İskender Gülle, "Belki göllerimizin tamamını kaybetmedik ama örneğin Burdur'da 1960'lı yıllarda 14 sulak alanın adı geçiyor. Bu açıdan baktığımızda, sulak alanların birçoğu sığ ve küçük sulak alanlardı. 2000'li yıllara kadar baktığımızda, buralar insan etkisi ve yoğun kullanımın etkisi tarım alanı açmak amaçlı kurutulmuş. 2000'li yıllardan sonra bilinçli kurutma olayı olmamakla beraber, dolaylı yoldan hem bizim yoğun su kullanımı alışkanlıklarımız hem de son yıllarda iyice hissettiğimiz özellikle bölgemizde 2018 yılından bu yana hissetmeye başladığımız iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle geride kalan göller de risk altında" dedi.
Ölçüm rakamlarına bakıldığında Burdur Gölü'nün 50 yıl öncesine göre hacim ve alanının neredeyse yarısını kaybettiğini vurgulayan Prof. Dr. Gülle, şunları söyledi: "Biraz da bardağa dolu tarafından bakmak gerekirse, bu göller bence şu anda iyi konumdalar. Çünkü hem iklim değişikliği hem de yoğun su kullanımının baskısı nedeniyle bundan sonra bütün göller küçülme trendinde. Gölümüz küçüldü diye çok fazla üzülmeyelim, bundan ders çıkartalım. Ama 'Şu anda da bir gölümüz var' diye sevinelim fakat geleceğe yönelik önlemler alalım. Üzülmek de çok bir şey geri getirmiyor sevinmek de kurtarılması yönünde adım atmamıza engel değil. Göllerin geleceği ve kaderi biraz bizim elimizde, biraz da doğa şartlarının elinde."
Akdeniz Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Koşun da Burdur Gölü'nde yaşanan su kaybının boyutlarını gözler önüne serdi.
Son 50 yılda gölün su seviyesi yaklaşık 20 metre azaldığını vurgulayan Koşun, "Uydu görüntülerine göre su alanında yüzde 40 oranında küçülme görüyoruz" dedi.
İklimsel etkilerin görmezden gelinemez olduğunu ancak asıl tahribatın insan kaynaklı olduğuna dikkat çeken Prof. Koşun'a göre, gölü besleyen derelerin önünün kesilmesi, kontrolsüz sondajlar ve vahşi sulama uygulamaları gölün hızla çekilmesine yol açıyor.
Koşun, "Kontrolsüz sondajlar derhal durdurulmalı, geri arıtma sistemleriyle gölün suyu geri kazandırılmalı. Belediyelerin bu yöndeki projeleri desteklenmeli ve çoğaltılmalı" şeklinde konuştu.
Koşun ayrıca, Burdur, Yarışlı ve Salda Gölleri'nin jeolojik olarak birbirine bağlı olduğunu hatırlatarak, "Bu göller aynı tektonik kompleksin parçaları. Burdur Gölü'ndeki tahribat, bölgedeki diğer gölleri de dolaylı olarak etkiliyor" şeklinde konuştu.
Öte yandan Türkiye’nin önemli tatlı su kaynaklarından biri olan Ispartadaki Eğirdir Gölü, su seviyesinin düşmesiyle alarm veriyor.
Kurumanın etkisiyle gölde yeni adalar ve kumsal alanlar ortaya çıkarken, göl tabanında belirgin renk değişimleri gözlemleniyor. Su çekilmesi, kuş türlerinin yaşam alanlarını daraltırken, bölge halkının tarım ve hayvancılık faaliyetlerini de olumsuz yönde etkiliyor.
Diğer DOĞA ve ÇEVRE Haberleri
Yorumlar
Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.