Başbakanlık bütçesi Komite’de görüşülüyor

2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısını ele alan Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, bugün saat 11.00’de toplandı.

Komite bugün, 1 milyar 82 milyon 8 bin 700 TL’lik Başbakanlık ile bağlı kurum ve kuruluşların bütçesini ele alacak.

Komite toplantısına Maliye Bakanı Özdemir Berova, Komite Başkanı Resmiye Eroğlu CANALTAY, Komite Başkan Vekili Erkut Şahali, komite üyeleri, Başbakanlık Müsteşarı Hüseyin Cahitoğlu ve bürokratlar katıldı. 

BAŞBAKANLIK BÜTÇESİ

Komitede 1 milyar 82 milyon 8 bin 700 TL’lik Başbakanlık bütçesi görülmeye başlandı.

Ödeneklerin okunmasıyla başlayan görüşmede, milletvekilleri konuşmalar yaptı.

ÖZUSLU

İlk sözü alan CTP Lefkoşa Milletvekili Sami Özuslu, Başbakan Ünal Üstel başkanlığındaki hükümetin icraatlarına eleştirilerde bulundu. Başbakan’ın “dünya ile bütünleşiyoruz” söylemine işaret eden Özuslu, “Kimle kucaklaştığımızı bilmiyoruz ama bu toplumun dünyayla kucaklaşmaya ihtiyacı var” dedi.

“Nüfusu biliriz ama açıklayamayız” söylemini de eleştiren Özuslu, “Kimden ne saklarsınız? Görülmesini, duyulmasını istemediğiniz rakamlar var belli ki” dedi.

Açıklanan enflasyon rakamına da değinen Özuslu, bu verilere nasıl ulaşıldığına ilişkin izah istedi.

Maliye Bakanı’nın Ocak ayında maaşlara yansıyacak hayat pahalılığı oranını yüzde 48.5 olarak hesapladığını anımsatan Özuslu, çok alana çok az alana az artış yansıyacağını söyleyerek, ülkedeki en büyük sorunun gelir dağılımındaki adaletsizlik olduğunu vurguladı ve “Gelin gelir dağılımındaki adaletsizliği giderecek bir formül bulalım. Gelin istikrarlı bir muhasebe birimine geçmeyi konuşalım” ifadelerini kullandı.

Hayat pahalılığı ödeneğinin yılda 3 kez ödenmesiyle ilgili ise henüz bir yasanın önlerine gelmediğini ifade eden Özuslu, “Yapmayacaksanız açıklamayın” dedi. İnsanların artış değil, pahalılığın önlenmesini istediğini vurgulayan Özuslu, nüfus politikasının ve yabancılara mal satışı ile ilgili yeni düzenlemelerin gündeme gelmesini ve nüfus sayımı yapılmasını talep etti.

KKTC’nin kara para aklama cenneti olduğu iddialarından duyduğu rahatsızlığı da dile getiren Özuslu, kara para aklama ile ilgili getirilecek her türlü yasaya destek vereceklerini kaydetti.

Meclis’te sordukları geçici işçi sayısı ile ilgili Maliye Bakanı Berova’dan 2022 ile 2023 yıllarında toplam 504 kişinin geçici ve mevsimlik işçi alındığı yanıtını aldıklarını belirten Özuslu, “partizanlık ve kurultay hazırlığı” olarak nitelediği istihdamlarla toplumdaki adalet duygusunun yok edildiğini söyledi.

Özuslu, konuşmasında, eğitim ve “ifade özgürlüğüne yapılan saldırılarla” ilgili de eleştirilerde bulundu; Başbakanlığa bağlı BRT’nin kamu yayıncılığından uzaklaştığını ifade etti.

Özuslu, Türkiye Cumhuriyeti’ne bugüne kadar girişine izin verilmeyen 12 KKTC vatandaşına nedeni ile ilgili bilgi verilmemesini de eleştirdi.

Özuslu konuşmasında Sayıştay raporuna işaret ederek "Kıb-Tek’e ihalesiz akaryakıt alımı ile ilgili ne yapıldığını; 259 milyon Euro bağışlanan T&T firmasına daha neler sağlanacağını ve jet raporunun ne olduğunu” sorarak son verdi.

BİRİNCİ

Ardından söz alan CTP Girne Milletvekili Ceyhun Birinci, ülkedeki uyuşturucu sorununa ve Kıb-tek konusuna vurgu yaptı.

Ülkede uyuşturucu bağımlılığının ortaokul çağlarından başladığını ve ve çok ciddi boyutta olduğunu ifade eden Birinci, bütçede bu konuyla ilgili ayrılan miktarın çok az olduğunu söyledi.

Birinci, Teknecik Elektrik Santrali bacalarından kara duman çıktığı ve bunun sağlık açısından çok tehlikeli olduğunu vurgulayarak, ülkeye gelen ihalesiz yakıtın kötü bir yakıt olduğu tahmininde bulundu ve Teknecik’te filtre konusunun da bir an önce gündeme alınmasını istedi.

İzaz ikramlar, yurt dışı ziyaretleri gibi konularda da eleştirilerde bulunan Birinci, özellikle uyuşturucu ve Kıb-Tek konusunda insanların ülkenin yararına doğru şeyler yapılmasını talep etti.

BARÇIN

CTP Milletvekili Devrim Barçın da bütçe rakamlarının “halka nasıl bakıldığının” göstergesi olduğu için politik rakamlar olduğunu söyledi.

Başbakanlığa bağlı Merkezi Mevzuat Dairesi’nin internet sayfasının yıllardır güncellenmediği, Dr. Fazıl Küçük Spor Oyunları'na ayrılan bütçenin enflasyon da göz önüne alındığında düşürüldüğü, İstatistik Kurumu'na ayrılan kaynakların az olduğu, “milyarderler listesine giren üniversitelere” yılda 4 milyon 116 bin TL elektirik teşviği verildiği eleştirilerinde bulundu.

Başbakanın birini bir günlüğüne bir mevkiye atamasının maliyetinin Devlet Piyangosu’nun büyük ikramiyesinden fazla olarak 1 milyon 188 bin TL olduğunu belirten Barçın, nüfus politikaları ve kalkınma planı ile ilgili Hükümeti eleştirdi.

Barçın, bütçede Başbakanlığın “izaz ikram kalemi” olarak bilinen temsil gideri kalemi ile akaryakıt rakamının yükseldiğini de belirtti.

Mevzuata göre, Din İşleri Dairesi’nin işlerini Vakıflar İdaresi’nin finanse etmesi gerektiğini aktaran Barçın, Vakıflar İdaresi bunu yapmadığı için 332 milyon TL tutarındaki imam maaşlarının Maliye tarafından ödendiğini söyledi.

BAYBARS

Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars ise, Başbakan Ünal Üstel’in 2024 yılının kalkınma yılı olacağı yönündeki demeçlerini hatırlatarak, bütçeyi eleştirdi.

Hükümet programında e-devlet ve kalkınma planı gibi hedeflerin bulunduğunu hatırlatan Baybars, bunlarla ilgili kaynağın bütçede bulunmadığını kaydetti.

Kalkınma planının hazırlanabilmesi için nüfusun bilinmesi gerektiğini ancak nüfus sayımının gündemde olmadığını belirten Baybars, “Görünen o ki, nüfus sayımı ve nüfus öngörülerini 2011 yılından projekte etmeye çalışacağız” dedi. Baybars, “5 yıllık kalkınma planını hazırlamak istiyorsunuz ama buna bütçe içerinde kaynak ayırmadıktan sonra içi boş bir plana dönüşecek” diye konuştu.

Baybars, İstatistik Kurumu’nun kendi araştırma ve fizibilite çalışmalarını yapabileceği, afet ve acil durumların yönetimine ilişkin yeterli kaynakların ayrılmadığını da ekledi.

Sporun ve sporcuların desteklemesine ilişkin kaynakların ise yanlış kullanıldığını savunan Baybars, bunu büyük bir kayıp olarak değerlendirdi.

Komite’de Başbakanlık bütçesi görüşülmeye devam ediliyor

İNCİRLİ

CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli, yaptığı konuşmada, hükümeti “şatafata düşkünlükle” eleştirerek, planlanan faaliyetlerin zaman ve rakamlardan dolayı gerçekleşemeyeceği görüşünü ifade etti.

İncirli, 6 milyar 780 milyonluk bütçe açığının Türkiye’den gelecek kaynağın zamanında gelmesi koşuluna bağlı olduğunu, bu kaynağın zamanında gelmediği takdirde açığın 20 milyarlara çıkabileceğini öne sürdü.  Böyle bir durumda, borçların iç kaynaklarla ödenmesi gerektiğini söyleyen İncirli, bu çerçevede kayıt dışı ekonominin kayda alınmasına ilişkin hükümet çalışmalarını ve ayrılan bütçeyi sordu. İncirli, adaletli vergi toplanması çağrısında da bulundu. 

Gelirlerin artırılmadığı, yatırım yapılmadığı, tasarruf tedbirleri alınmadığı koşullarda, bu ülkede hiçbir sorunun çözülemeyeceğini ifade eden İncirli, bir dizi tasarruf önerisinde de bulunarak, tasarruf tedbirlerine ilişkin bütçede neler olduğuyla ilgili bilgilendirme istedi. 

Devletin borcunu ödeme kapasitesine değinen İncirli, bu kapasitenin güçlendirilmesi gerektiğini kaydetti, bütçede bu kapasitenin olup olmadığına ilişkin bilgi talep etti.

Mahalli gelirler hakkında da konuşan İncirli, “özellikle düşük gösterildiğine dair hiç şüphe kalmadı” diyerek, düşük gösterildikçe belediyelere verilen katkı payının düştüğünü ve “paranın cepte” kaldığını öne sürdü. İncirli, bu süreci yakından takip edeceklerini belirtti. 

İncirli, programda ifade edilen yatırımların Türkiye kaynaklı olduğuna işaret ederek, yatırım kalemlerini güçlendirecek formüllerin bulunmasının gerekliliğini vurguladı. 

Güney’den Kuzey’e geçişlerin ekonomiye katkısı ve geçiş noktalarının önemi hakkında da konuşan İncirli, özellikle Haspolat kapısının eklenmesi olmak üzere sınır kapılarının artırılmasının gerektiğini belirterek, şu anda geçişlerin bir işkenceye dönüştüğünü söyledi.

Küçük ve orta boyutlu işletmelerin durumu hakkında da konuşan İncirli, esnafa yönelik teşviklerin verilmesinin önemine işaret ederek, ilgili tedbirlerin bütçede olup olmadığını sordu. 

“Sınavsız, münhalsiz istihdamların” bütçedeki en büyük yük olduğunu savunan İncirli, ülkenin geleceği için bu uygulamaya son verilmesi çağrısında bulundu, “Muhalefet bu konuda her türlü gürültüyü çıkaracak” dedi.

Başbakanlık Denetleme Kurulu’nun görevlerini okuyan ve önemine işaret eden Milletvekili İncirli, bütçesindeki artıştan duyduğu memnuniyeti ifade etti. İncirli, Kurul’un geçmiş dönemlerdeki eylemlerinin “azlığını” eleştirerek, gelecek süreçte ne gibi çalışmalarda bulunacağı hakkında bilgi istedi. 

ÖZDENEFE 

Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcısı, CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe de söz olarak, hükümeti “ciddiyetsiz olmakla” eleştirdi. Özdenefe, Başbakan’ın görev ve sorumluluklarını hatırlatarak, UBP hükümetleri döneminde bu noktada birçok “anomali” yaşandığını öne sürdü. 

Özdenefe, özellikle denetim konusunda büyük sıkıntılar yaşandığını, vekillerin Meclis’te sorduğu sorulara yanıt alınamadığını savundu; yanıt verilmeyen sorulara örnekler verdi. Söz konusu soruların yanıtlanmasından Başbakanlığının sorumlu olduğunu kaydeden Özdenefe, hazırlık istememesine rağmen yanıtlanmayan sorulardan en can alıcısının şubat ayında sorulan “Din İşleri Başkanı Ahmet Ünsal’ın görevden alınıp alınmayacağı” olduğunu söyledi. 

Kamu reformu ve Elektrik Kurumu’na geçen ay yapılan istihdamlara eleştirilerde bulunan Milletvekili Özdenefe, Kamu İhale Yasası ve AKSA ile imzalanan sözleşmeler hakkında da konuşarak, 15 yıllık fuel-oil sözleşmesinde, yıl içerisinde fizibilite şartının yer aldığını, bunun hangi durumda olduğunu sordu. 

Özdenefe, spor konusunu da ele alarak, 2022 hükümet programında spora ilişkin ifade edilen faaliyetlerden hangisinin yapıldığını sordu. Ülkede başarılı sporcuların yaşadığı sıkıntılar ve eksikliklere işaret eden Özdenefe, kız sporculara daha önem verilmesi çağrısına bulundu. Kadın futbolunu örnek veren Özdenefe, kadın sporcuları olan kulüplere pozitif ayrımcılık talep etti. Özdenefe, son yapılan Spor Şurası’na işaret ederek, alınan kararların uygulanması gerektiğini kaydetti.