Mete Hatay: Adalet sarayının temeli, laiklik eylemine inat dualarla atıldı

Yüksek Mahkeme binasının temel atma töreninde dualar edilmesi, kamuoyunda farklı tepkilere yol açtı.

PRIO Kıbrıs Merkezi’nden kıdemli araştırmacı Mete Hatay, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada bu durumu eleştirdi.

Hatay, açıklamasında Dr. Fazıl Küçük’ün İngiliz sömürge yönetimi döneminde şeri mahkemelere karşı gösterdiği duruşu ve laiklik temelinde yürüttüğü anti-kolonyal mücadelesini hatırlattı.

Hatay’ın açıklamasının tamamı şu şekilde:

"Herkes Doktor Küçük’ü sigarasıyla kahvesini yudumlayan, hasır sandalyede oturup halkla sohbet eden bir figür olarak hatırlar. Evet, öyleydi de. Ama çoğu zaman bu sıcak, muzip yanıyla anılırken esas mücadelesi gölgede kalır. Anti-kolonyal direnişi, seküler yaşamı bir direniş aygıtı gibi kullanışı unutturulmaya çalışılır. Onun o kendine has şakaları, nükteleri tekrar tekrar anlatılır ama asıl savaşı—yani bu toprakları sömürgecinin şarkiyatçı boyunduruğundan kurtarma savaşı—nadiren dile getirilir.

Sıkı bir Kemalist olduğu bilinir, ancak bu Kemalist modernleşmeyi kime karşı, ne pahasına sahiplendiği pek konuşulmaz. Doktor’un, sadece fikirle değil, eylemle verdiği mücadele; gazete sayfalarında, sokaklarda, mahkemelerde, bazen tek başına yürüttüğü kavga; çoğu zaman milliyetçi anlatıların arasında bir “anekdot”a indirgenir.

'KİMSE HATIRLAMAK İSTEMEZ, DOKTOR İNGİLİZLERİN DAYATTIĞI ŞERİ MAHKEMELERE NASIL REST ÇEKTİ'

Kimse hatırlamak istemez: Doktor, İngilizlerin dayattığı Şeri mahkemelere nasıl rest çekti? Evkaf’ı Brito-Müslüman işbirlikçilerinin elinden alıp topluma nasıl kazandırdı? Ya da kilisenin önderliğinde palazlanan Yunan milliyetçiliğine karşı laikliği nasıl bir direniş biçimine dönüştürdü? Bugün herkes sanki toplumun bir anda, kendiliğinden sekülerleşmiş sanıyor. Veya sanki hep öyleydiler sanıyor. Oysa öyle değildiler. Seküler yaşam talebi, sömürgeciye kendini kanıtlamaya çalışan küçük bir toplumun tabanından yükselen bir direnişti. Ve Doktor da bu direnişin nabzını tutan, yönünü çizen öncülerindendi.

İngiliz sömürge yönetiminin ısrarla atadığı muhafazakar müftülere, Evkaf müdürlerine karşı halkın gösterdiği direnişe omuz veren oydu. Bu yüzden onun mücadelesi unutulmamalı; çünkü hafıza bir halkın vicdanıdır. Tabii daha sonraki yıllarda Türkiye'ye gösterdiği aşırı sadakat bu özgür ruhu da zedeleyecekti.

'EN SEKÜLER KURUM OLMASI GEREKEN ADALET SARAYININ TEMELİ, LAİKLİL EYLEMİNE İNAT DUALARLA ATILDI'

Ve bugün… Yüz yıllık o kavganın ardından, kazanılmış bir zaferin böylesine yerle bir edilişine tanık olmak tarifsiz bir acı. En seküler kurum olması gereken adalet sarayının temellerinin, 20 erkeğin ellerini semaya açarak, dualarla atıldığını gördük. Hem de birkaç gün önceki laiklik eylemine inat, göstere göstere"