Medya Etik Kurulu’ndan TAK’a çeviri uyarısı: “İşgalci” ifadesi 'Türkler’ olarak çevrildi

Medya Etik Kurulu, Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) 20 Nisan 2025 tarihinde servis ettiği Başpiskopos’un Paskalya mesajına ilişkin haberde çeviri hatası yaptığını ve bu hatanın önemli etik sorunlar doğurduğunu açıkladı.

Kurul, Yunanca orijinal metinde geçen “işgalci” ifadesinin TAK tarafından doğrudan ‘Türkler’ olarak çevrilmesini bağlamdan kopuk, yanıltıcı ve nefret söylemini besleyici bir yaklaşım olarak değerlendirdi.

TAK’ın haberi düzeltmeye yönelik bir girişimde bulunduğunu ancak bunun yeterince açık ve düzeltici nitelikte olmadığını kaydeden Kurul, ajansı kamuoyuna açık bir düzeltme yayımlamaya davet etti.

Medya Etik Kurulu’nun açıklamasının tamamı şu şekilde:

"Medya Etik Kurulu, yaptığı rutin medya taramalarında, Türk Ajansı Kıbrıs’ın 20 Nisan 2025 tarihinde Kıbrıs’ta Yunanca yayın yapan medya organlarından tercüme yoluyla haberleştirdiği Başpiskopos’un Paskalya mesajının doğru bir çeviriyle yayınlanmadığını tespit etmiş; genel medyada yaygın olarak kullanılan bu ajans haberiyle ilgili bir düzeltme yapılmamasını ise manipülasyon ve nefret söylemlerini besleyen önemli bir etik sorun olarak değerlendirmiştir.

Dünyada çatışma ya da sorun yaşanan bölgelerde farklı diller arasında yapılan tercümelerde etik hassasiyetler gözetilmediğinde, gerek terminoloji sorunu gerekse dil yapısı nedeniyle anlamın bağlamından koptuğu ve daha iyi bir habercilik için bu alanlarda çaba harcandığı bir gerçektir.

Özellikle çatışma ortamlarında çeviri üzerinden haber yapılırken, medya mensuplarının dikkat etmesi gereken birçok etik ve dilsel unsur bulunmaktadır.

Hem doğru bilgi aktarımı hem de nefret söyleminin yayılmasını engellemek adına; kaynağın güvenilirliği titizlikle sorgulanmalı, farklı kaynakların konuyu nasıl yansıttığına bakılmalı, mecaz ve deyimlerin doğrudan çevrilmemesi, tarafsız bir dil kullanımına özen gösterilmesi, terminoloji farklılıklarının göz ardı edilmemesi ya da başkalaştırılmaması, kaynağın tırnak içinde kullandığı ifadeye şeffaflıkla ve gerekirse dipnotla doğrudan yer verilmesi ve nefret söylemlerinin çoğaltılmaması etik habercilik açısından önemlidir.

'"İŞGALCİ" İFADESİNİN YERİNE İKAMDE EDİLMEYE ÇALIŞILAN GENEL ANLAM, NEFRET SÖYLEMİ VE MANİPÜLASYONU BESLEMEKTE VE YANLIŞ ANLAM OLUŞTURMAKTA'

Söz konusu haberin orijinal metninde yer alan “işgalci” ifadesinin yerine ikame edilmeye çalışılan genel anlamın, bağlam kayması yaratarak hem nefret söylemlerini ve manipülasyonu beslediği hem de yanlış anlamların oluşmasına neden olduğu anlaşılmaktadır.

Bu gibi durumlarda, orijinal kaynağa referans verilmesi; farklı kaynakların da dikkate alınarak, orijinal ifadenin tırnak içinde kullanılması çok daha güvenilir bir sonuç yaratacaktır. Ayrıca benzer durumlarda, ajansın haberle ilgili bir düzeltme yayımlaması, yanlış ifadelerin çoğaltılmasının da önüne geçecektir.

Buradan hareketle, Medya Etik Kurulu olarak, kamusal yayıncılık alanında önemli bir misyon üstlenen Türk Ajansı Kıbrıs’ı söz konusu haberle ilgili kendi düzeltmesini yayımlamaya çağırıyoruz"