Kasaplar Birliği Başkanı Şenkaya: Çözüm gecikirse dana kıyma bin 500 TL olacak

Kasaplar Birliği Başkanı Raşit Şenkaya, Canan Onurer'in Kıbrıs Postası TV'de hazırlayıp sunduğu Sabahın Haberleri programına konuk oldu.

Şenkaya, ülkedeki canlı hayvan ve et fiyatlarındaki kontrolsüz artışa dikkat çekti. Şenkaya, özellikle danada son aylarda yaşanan yüzde 50’lik fiyat artışının devam edeceğini, arz-talep dengesinin sağlanmaması nedeniyle hem kasapları hem de hayvancıları mağdur edeceğini belirtti. Fiyat artışlarının önüne geçmek için devletin tavan fiyat belirlemesi veya hayvanların tek fiyat üzerinden satışını sağlaması gibi çözümler öneren Şenkaya, ayrıca denetleme kurulunun kurulması gerektiğini vurguladı.

"FİYAT ARTIŞLARI DURMAYACAK"

Şenkaya, esas meselenin canlı hayvan fiyatlarının kontrolsüz yükselmesi olduğunu belirterek, Ocak ayından bu yana canlı danada yüzde 60 fiyat artışı yaşandığını ve bunun yüzde 50'lik kısmının son bir ayda gerçekleştiğini ifade etti. Ocak-Mart ayları arasında yüzde 10 olan değişimin, 23 Haziran’dan bu yana yüzde 50 arttığını söyleyen Şenkaya, "vahim olanın" bu artışın devam edecek olması olduğunu vurguladı.

Ülkede arz-talep dengesi dışında fiyatları dengeleyici bir unsur olmadığını belirten Şenkaya, temel ihtiyaçların fiyatları tavan noktaya ulaştığında önlem alacak bir kurumun eksikliğine dikkat çekti. Aksi takdirde fiyat artışlarının durmayacağını ve büyükbaşta ciddi bir kriz yaşanacağını ifade eden Şenkaya, artışın müşterilerin azalması nedeniyle hem kasapları hem de hayvancıları mağdur edeceğini söyledi ve küçükbaşta da benzer durumun yaşandığını ekledi.

Küçükbaşta yüzde 80’lik artışı takiben 2024 Ocak ayından bugüne yüzde 20’lik nispeten düşük sayılabilecek bir zam yapıldığını belirten Şenkaya, bu durumun da dengeleri sağlamadığını vurguladı. Müşteri azlığı nedeniyle küçükbaş üretiminin azaldığını ve dengenin böyle sağlandığını ifade eden Şenkaya, büyükbaş hayvan sayısındaki artışın ise kontrol edilemeyecek durumda olduğunu belirterek talebin düşmesi halinde hayvan fazlası oluşabileceğinin altını çizdi.

"DEVLET 2 FARKLI ÇÖZÜM BULABİLİR"

Şenkaya, ülkedeki fiyatların "astronomik" olduğunu düşündüğünü ve devletin de böyle düşünmesi halinde, 2 çözüm bulabileceğini söyledi. Bunlardan birinin, Türkiye ve pek çok ülkede olduğu gibi, hayvanların devlet tarafından toplanıp kesilip tek fiyat üzerinden kasaplara satılması olduğunu ifade eden Şenkaya, böylece tüm kasaplar alış fiyatı belli olduğunda et satışını benzer fiyatlardan gerçekleştireceğini belirtti.

Diğer çözümün ise devletin tavan fiyat belirlemesi olabileceğini belirten Şenkaya, fiyatların bu rakamın üstüne çıkması durumunda devletin gerekli önlemleri alması gerektiğini savundu. Şenkaya, bu önlemin ithal et getirmek olup olmayacağını ise “Ne vatandaş bulabilir ne de ben” diyerek topu devlete attı.

"ÇÖZÜM SEÇİM SONRASINA BIRAKILIRSA DANA KIYMA BİN 500 TL'YE ÇIKABİLİR"

Şenkaya, Hayvancılar Birliği ile iki ay önce ortak açıklama yaptıklarını hatırlatarak, bu açıklamada kuzunun kilo fiyatının 300 TL, dananın kilo fiyatının ise 200 TL olarak belirlendiğini ve olası zam durumunda fiyatlara yine ortak karar verileceği konusunda sözleştiklerini ifade ederken, açıklamaya rağmen, o günden bugüne danaya yüzde 50 zam geldiğini ve bunun durmayacağını hatırlattı.

Seçime 45 gün kaldığını vurgulayan Şenkaya, çözümün seçim sonrasına bırakılması hâlinde dana kıymanın bin 500 TL’ye çıkabileceğini, önümüzdeki hafta ise fiyatların bin TL’yi geçeceğini belirtti. Seçim öncesi bir karar alınırsa bazı kişilerin tepki göstereceğini bildiğini belirten Şenkaya, öte yandan müdahale edilmezse mağdur olacak insanların sayısının bunun 100 katı olacağını ve artan fiyatların geri dönüşünün zor olacağını kaydetti.

KASAPLIKTA SATIŞ FİYATI STANDARTLARI

Şenkaya, kasaplarda küçükbaşta kemikli olarak alınan parçanın fiyatının 2,8 katına satıldığını, yani 300 TL’lik bir parçanın satışının 840 TL’ye gerçekleştiğini, büyükbaşta ise kemiksiz satış yapıldığından dolayı bu oranın 3,5 kat olduğunu belirtti. Şu anda dananın kilosuna istenen 300 TL’yi hesaplarsak satış fiyatının bin 50 TL olması gerektiğini ifade eden Şenkaya, bu hesaplamanın kendi "uydurması" olmadığını, kasaplar ve marketlerde de beklenen fiyatların bu olduğunu, hesaplamanın dünya standartlarına göre yapıldığını vurguladı.

"FİYATLARIN ARTMASI HEM EVLERE HEM DE RESTORANLARA ETKİ EDECEK"

Tüketiciyle birebir olarak etkileşimde olanın kasaplar olmasından dolayı tepkinin kasaplar üzerinde olduğunu ifade eden Şenkaya, “300 TL olan parçanın bu fiyata satılmasından önce, o parçanın 300 TL olması mı gerektiğine bakmak gerekir” dedi.

Şenkaya, 23 Haziran’dan bugüne yem fiyatlarında değişiklik olmadığını, tek değişikliğin yüzde 17 civarındaki hayat pahalılığı olduğunu belirterek, bunun hayvancılar üzerindeki etkisinin araştırılması gerektiğini vurguladı ve fiyatların artmasının hem evlere hem de kasapların en büyük müşterisi olan restoranlara etkisinin olacağını belirtti.

"DANA ETİ ACİLEN İTHAL EDİLMELİ"

İthal et hakkında değerlendirmelerde bulunan Şenkaya, acilen hayvan fiyatlarının ne kadar olması gerektiğine, piyasadaki ihtiyaca ve eldeki hayvan sayısına bakılması gerektiğini ifade ederek, dengesizlik varsa dana etinin acilen ithal edilmesi gerektiğini söyledi.

Kontrolsüz ithal etin doğru olmadığını belirten Şenkaya, ithal et hakkının kesilen hayvana endekslenmesi gerektiğini ve her şeyin doğru giderse ihtiyacın bitmesiyle kaldırılabileceğini ifade ederek “Ama bu ancak iyi bir planlamayla olur" dedi.

"KESİNLİKLE BİR DENETLEME KURULU KURULMALI"

Şenkaya, kesinlikle bir denetleme kurulunun kurulup hem hayvancının hem de kasabın fiyatının denetlenmesi gerektiğini savundu.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Olgun Amcaoğlu ile görüşerek sıkıntılarını anlattığını belirten Şenkaya, Başbakan Ünal Üstel ile de fiyatların sorumlusunun kasaplar olmadığını izah edeceğini belirtti. Toplumun fahiş fiyatları gördüğünde sebebini bilmesi gerektiğini ifade eden Şenkaya, “Canlı et fiyatları arttığı sürece buna bağlı olarak kasabın da restoranın da fiyatı maalesef artacaktır” dedi.