Derneklerde çifte standart: Siyasi nepotizm dernekleri de sarmış durumda

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde derneklerin kuruluşu Dernekler Yasası (12/1983) ile düzenleniyor. Yasaya göre aynı isimle ikinci bir derneğin kurulması mümkün değil.

Ayrıca mevcut bir derneğin adını çağrıştıracak derecede benzer isimler de reddedilmek zorunda.

Ancak uygulamada durum yasanın tam tersine işliyor.

FAAL 4 DERNEĞİN DE ADINDA “HATAY” VAR

İçişleri Bakanlığı’na kayıtlı verilere göre “Hatay” ismini taşıyan tam 4 ayrı dernek faal durumda…

• Hataylılar Bütünleşme ve Yardımlaşma Derneği – Lefkoşa, Mustafa Bük başkanlığında.
• Hataylılar Kültür Dayanışma Derneği – Lefkoşa, İbrahim Kaya başkanlığında.
• KKTC Hataylılar Derneği – Lefkoşa, Bertan Zaroğlu başkanlığında.
• ÖzHataylılar Dayanışma Derneği – Lefkoşa, Musa Erden başkanlığında.

Tümü faal durumda ve aynı alan olan “dayanışma” kapsamında faaliyet yürütüyor.

YASA VAR, DENETİM YOK

Dernekler Yasası’na göre yeni bir derneğin adı, mevcut başka bir derneğin adıyla aynı olamaz. Hatta “çok benzer” isimler dahi reddedilmek zorunda.

Ancak bu yasa maddesi görmezden gelinerek, farklı dönemlerde dört ayrı Hatay derneğine kuruluş izni verildi.

KKTC'de derneklerin kuruluşu Dernekler Yasası (12/1983) ile düzenleniyor; Bu yasaya göre:

Yeni kurulacak bir derneğin adı, mevcut başka bir derneğin adıyla aynı olamaz.

Ayrıca, mevcut bir derneğin adını çağrıştıracak kadar benzer isimler de reddedilebilir.

Dernek tüzüğü ve kuruluş belgeleri İçişleri Bakanlığı'na (Dernekler Mukayyitligi üzerinden) verildiginde, ilk kontrol edilen konulardan biri de isim uygunluğudur.

Mukayyitlik, aynı veya çok benzer isim varsa dernek kuruluşunu onaylamaz, kuruculardan isim değişikliği talep eder.

Dolayısıyla KKTC yasalarına göre aynı isimle ikinci bir dernek kurulması mümkün değil.

PİYASADA BAŞKA İSİM KULLANIYORLAR

Bir başka eleştiri noktası ise kayıtlı isimlerle fiilen kullanılan isimler arasındaki fark.

Bazı dernekler resmi kayıtlarda farklı, piyasa ve gündelik kullanımda farklı isimlerle anılıyor. Bu da kafa karışıklığına yol açarken, yasal boşlukların nasıl istismar edildiğini gözler önüne seriyor.

NEPOTİZM ELEŞTİRİLERİ

Uzmanlara göre bu tablo, “siyasi kayırmacılık ve nepotizm” ile açıklanabilir.

Mukayyitliğin yasayı uygulamak yerine, siyasi baskılar doğrultusunda izin verdiği eleştirileri öne çıkıyor.

Sivil toplum temsilcileri, bu durumun KKTC’de dernekleşmenin sağlıklı bir zeminde işlemediğini, yasanın kâğıt üzerinde kalıp uygulamada dikkate alınmadığını söylüyor.