Gözler tezkerede: UBP tüzüğünde iki devlet değil, AB hukuku yazıyor!

Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi meclisten geçmesi beklenen “iki devletli çözüm tezkeresi” siyasetin gündeminde.

Ancak UBP tüzüğünde Kıbrıs sorununa ilişkin yer alan “Avrupa Birliği birincil hukuku temelinde” çözüm işareti tartışmayı derinleştiriyor.

Cumhuriyet Meclisi Hukuk, Siyasi İşler, Dışilişkiler ve Savunma Komitesi’nin “Kıbrıs Sorununa İki Devletli Çözüm Konusunda Karar Önerisi”ni 3’e karşı 2 oyla kabul etmesi, KKTC siyasetinde yeni bir tartışma kapısı açtı.

Meclisten olağanüstü çağrı beklenirken, gözler şimdi söz konusu tezkerenin Genel Kurul’daki oylamasına çevrilmiş durumda.

Tezkereye ilişkin ilgili komite başkanı Yasemin Öztürk, "olağanüstü çağrı yapılması gerekir" ifadelerini kullandı.   

Ancak UBP tüzüğündeki ifadeler, dikkat çekici bir ironiye işaret ediyor.

2025 KKTC Cumhurbaşkanlığı seçiminin son düzlüğünde Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın New York ziyaretinde gündeme gelen tezkere için meclisten olağanüstü çağrı yapılmasının beklendiği konuşuluyor. Cumhurbaşkanı Tatar ve hükümet mensupları tezkerenin "oybirliği" ile geçmesi gerektiği çağrıları yapılmaya devam ediyor. 

Cumhurbaşkanlığı seçimine yaklaşık bir ay kala gündeme getirilen tezkere, siyasi kulislerde “seçime dönük hamle” olarak yorumlanıyor. 

Bazı siyasi gözlemcilere göre, “iki devletli çözüm” tezkere girişimi, New York’ta BM Genel Kurulu temaslarında gündeme gelen tartışmaların iç politikaya taşınmış hâli.

Öte yandan UBP tüzüğünde Kıbrıs sorununa ilişkin “görev addedilen” ifadeler dikkat çekiyor…  

SİYASAL-EGEMEN EŞİTLİĞE DAYALI, İKİ KESİMLİ AB BİRİNCİL HUKUKU

Hükümetin büyük ortağı olan UBP’nin geçerli tüzüğünde Kıbrıs sorununa ilişkin, “Kıbrıs sorununun çözümü konusunda egemenliğin iki halktan kaynaklandığı, siyasal ve egemen eşitliğe dayalı, iki kesimli, Anavatan Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin ve fiili garantisinin devam edeceği, bu temellerde bulunacak anlaşmanın Avrupa Birliğinin birincil hukuku kabul edilmesi doğrultusunda bunu desteklemeyi görev saymak.” deniyor ve AB birincil hukuku vurgulanıyor.

Bu ifadeler, parti politikası içinde “iki devletli çözüm” tezine atıf yapılmadığını, aksine federal temellerle uyumlu bir dilin korunduğunu gösteriyor.

Kıbrıs Türk tarafının tarihsel müzakere çizgisinde de federasyon kapısının tamamen kapanmadığı biliniyor.

KKTC’nin kuruluş bildirgesinde Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, “federasyon” seçeneğini stratejik bir esneklik olarak tanımlamış ve kapıyı açık bırakmıştı.

UBP tüzüğünde yer alan AB hukuku atfı da bu stratejik esnekliğin kurumsal devamı olarak okunuyor. “Siyasi düzeyde sertleşen retorik, hukuki zeminde esnekliğini koruyor” yorumları yapılıyor.

TÜRKİYE İLE KARŞILIKLI SEVGİ VE SAYGIYA DAYALI

Öte yandan yine UBP tüzüğünde Türkiye ile ilişkiler ise şu şekilde tanımlanıyor;

“Kıbrıs Türk Halkı'nın, Türk Ulusunun ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeğinden hareketle tarih, kültür, dil ve din mirasını paylaştığımız Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile devlet düzeyinde ilişkilerimizi öncelikli bir yaklaşımla geliştirmek ve her konuda geliştirilen bu ilişkileri karşılıklı sevgi ve saygıya dayalı bir şekilde uyum içerisinde yürütmek.”

UBP tüzüğünde Kıbrıs meselesine ilişkin söz konusu ifadeler, UBP-CTP ortaklığı dönemi öncesi de bu yönüyle ele alınarak “aykırılık teşkil etmediği” vurgulanmıştı. Mustafa Akıncı döneminde de benzer değerlendirmeler yapılmıştı.

KKTC’nin kuruluş bildirgesinde de Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Dektaş, görüşmelere işaret ederek “federasyon” yolu ve kapısını stratejik olarak açık bırakmıştı.