Sertaç Sonan: Federasyon "öcüleştirilerek" kampanya malzemesi haline getirilmemeli

Siyaset bilimci Prof. Dr. Sertaç Sonan, Canan Onurer'in Kıbrıs Postası TV'de hazırlayıp sunduğu Sabahın Haberleri programına konuk oldu.

Katıldığı programda Sonan, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini ve Kıbrıs sorununa ilişkin güncel gelişmeleri değerlendirdi. Seçim kampanyalarında Kıbrıs meselesinin geri planda kaldığını vurgulayan Sonan, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın yetki alanı dışında vaatlerde bulunduğunu, “Atak Diplomasi” söyleminin ise tutarsız olduğunu savundu. Federasyon tartışmalarının zemin bulamadığını belirten Sonan, Meclis’ten geçen iki devletli çözüm tezkeresini “siyasi meşruiyeti zayıf bir adım” olarak niteledi. Sonan, Tatar’ın kampanyasında federasyonu “öcü gibi” göstermeye çalıştığını ileri sürerken, adada bir çözüm olacaksa bunun BM parametreleri çerçevesinde ve iki toplumun müzakeresiyle mümkün olabileceğini ifade etti.

"CUMHURBAŞKANININ BU KONULARDA YETKİSİ YOK"

Seçim sürecinde Kıbrıs meselesinin yeterince tartışılmadığını vurgulayan Sonan, seçim sürecinde basılı propagandadan ziyade reklam panolarının kullanılmasının dikkatini çektiğini vurguladı. Sonan, bu panolarda Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın iç siyasetle ilgili vaatlerde bulunduğunun altını çizerek, bu konularda cumhurbaşkanının yetkisi olmadığını ifade etti. Geçmişte de başka cumhurbaşkanlarının iç siyasetten konuştuğunu fakat bunun "gündelik meseleler" etrafında gerçekleşmediğini ifade eden Sonan, Fransa'da, De Gaulle döneminde "yumurta fiyatlarıyla ben mi uğraşayım" söylemiyle gündelik politikaların başbakana devredilmesini anımsatarak, normal şartlarda ülkede olan sistemi de buna benzetti.

"MAALESEF Kİ TATAR'IN 5 YILDA YAPTIĞI HİÇBİR ŞEY YOK"

Sonan, Ersin Tatar'ın reklam panolarındaki her ile bir hastane yapılacağı ve 5G altyapısının ülkeye getirileceği yönündeki vaatlerini ve panolarda ülkede olmayan şekilde elektrik santrallerinin kullanılmasını ilk başta "şaşırtıcı" bulduğunu ifade etti. Öte yandan Ersin Tatar'ın ilk kez seçilmek için değil de 2. kez seçilmek için aday olduğunu hatırlatan Sonan, Türkiye'de özellikle 90'larda gündeme gelen "yaptıklarım yapacaklarımın teminatıdır" anlayışını vurgulayarak, "maalesef ki Tatar'ın 5 yılda yaptığı bir şey yok" dedi. Bu sebeple "Atak Diplomasi" söyleminin ortaya çıktığına işaret eden Sonan, "5 yıldır neden atağa kalkmadınız" sorusunu yöneltti ve bu söylemin bir diğer sorununun ise "Atak Diplomasi'nin" hükümetin yetki alanlarında vadedildiğini vurguladı.

"ERHÜRMAN'IN ORTAYA KAYMASI BANA DOĞAL GELİYOR"

"8 yıldır Kıbrıs konusu tamamen buzdolabında" diyen Sonan, çözüm modellerini tartışacak bir zemin bulunmadığını ifade ederek, Hristodulidis'in "Crans Montana'daki başarısızlığın baş mimarlarından biri olduğunu biliyoruz" dedi. Bu sebeplerle federasyon tartışmanın çok zor olduğunu ve Türkiye'nin yaklaşımının da bu yönde olduğunu kaydeden Sonan, CTP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Tufan Erhürman'ın çözüm modeline yönelik politikası hakkında "sol da çok fazla eleştirmiyor Erhürman'ı, dolayısıyla bu şartlarda ortaya kaymış olması bana doğal geliyor" dedi.

"TANGO 2 KİŞİLİK, KARŞI TARAFIN TANGO YAPMAYA NİYETİ YOK"

Prof. Dr. Sertaç Sonan, "Tango yapmak için 2 kişiye ihtiyacınız vardır, karşı tarafın tango yapmaya niyeti yok gibi görünüyor" diyerek, müzakereler yapılacaksa bunun federasyon etrafında olacağını düşündüğünü söyledi. Erhürman'ın da "bu koşullar kabul edilirse masaya otururuz" dediği koşulların BM parametreleri olduğunu ifade eden Sonan, "Kıbrıs sorunu bağlamında gündem bu kadar durgun olunca bunun üzerinde çok durulmaması bana doğal geldi" dedi.

"İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM TEZKERESİ SEÇMENİN TERCİHİNİN İPOTEK ALTINA ALINMASIDIR"

Meclisten geçen iki devletli çözüm tezkeresi hakkında da konuşan Sonan, "sorunlu olduğu söylenen hukuki kısım hakkında yorum yapmayacağını" fakat bu kararın "siyasi meşruiyet bakımından son derece zayıf olduğunu" ifade etti. "Cumhurbaşkanlığı seçimine 1 hafta kalmışken böyle bir karar alınması seçmenin tercihinin ipotek altına alınmasıdır" diyen Sonan, bu kararın yıllar önce alınması durumunda "çok anlamlı" olacağını kaydetti ve federasyon dışında bir modelin gerçekleşeceği konusunda çekincelerinin olmasına rağmen, böyle bir kararın o durumda alınmasının "anlaşılabilir" olacağını vurguladı.

"MEŞRUİYETİ VE GÜVENİLİRLİĞİ AZALMIŞ MECLİSİN BÖYLE BİR KARAR ALMASI SEÇMENE SAYGISIZLIKTIR"

Büyük bir ihtimalle 2026'nın başlarında bir erken seçim olacağını ifade eden Sonan, "dönemini bitirmiş ve çok tartışmalı bir şekilde kurulmuş bir hükümetin olduğu bir yapı var, meşruiyeti ve güvenilirliği çok ciddi şekilde azalmış bir meclis var, bu meclisin çıkıp da böyle bir karar alması seçmene saygısızlıktır" dedi. Hükümetin ve Tatar'ın kampanyasının aynı anda "tüm tuşlara bastığını" düşündüğünü vurgulayan Sonan, bu kararın da panikle alındığını düşündüğünü vurguladı.

"FEDERASYON SEÇİM SÜRECİNE BU ANLAMDA MALZEME EDİLMEMELİ"

Tatar'ın kampanyasının federasyonu "öcü gibi göstermeye" çalıştığını ifade eden Sonan, "yapay zekâyla hazırlandığı belli olan ve zaten çok itici olan reklam panolarının verdiği mesajın da tehlikeli" olduğunu öne sürdü. Sonan, "madem ki federasyon Kıbrıs Türkü'nü azınlık yapacaktı, o zaman neden Türk tezi federasyondu" sorusunu sorarak, AKP'nin Türkiye'de iktidara geldiği ilk dönemde de ifade ettiği çözüm modelinin federasyon olduğunu öne sürdü.

Prof. Dr. Sertaç Sonan, adada bir çözümün olması durumunda bunun "iki toplum arasındaki müzakerenin sonucu olacağını" ve BM parametreleri ile BM Güvenlik Konseyi kararlarının da "federasyonu işaret ettiğini" ve "Annan Referandumu'nda da 3'te 2 oranla evet denen modelin de federasyon" olduğunu hatırlatarak, "federasyonun seçim sürecine bu anlamda malzeme edilmemesi gerektiği" vurgusunu yaptı.