Kıbrıs’ta Vicdani Ret İnisiyatifi: Anayasa Mahkemesi ve AİHM Kararlarına rağmen meclis görevini yapmadı

Kuzey Kıbrıs'ta vicdani retçilerin yargılanması sürüyor. Anayasa Mahkemesi ve Askeri Yargıtay kararları vicdani ret hakkını tanısa da, Meclis gerekli yasal düzenlemeyi hâlâ yapmadığı için retçiler hapis tehlikesiyle karşı karşıya.

Vicdani retçi Hasan Rahvancıoğlu’nun 27 Kasım’da Güvenlik Kuvvetleri Mahkemesi’ndeki yargılaması başlayacak. Daha önce ödenmeyeceği belirtilen para cezaları nedeniyle, mahkeme Rahvancıoğlu’nu suçlu bulursa hapse girmesi bekleniyor. Kıbrıs’ta Vicdani Ret İnisiyatifi, tüm barış savunucularını duruşma günü saat 12.00’de mahkeme önünde dayanışmaya çağırdı.

Geçmişte vicdani retçi Halil Karapaşaoğlu’nun da ikinci kez hapse girmesine yol açan mahkeme kararı istinafta onaylanmıştı. Benzer şekilde vicdani retçi Mustafa Hürben’in davaları da sürüyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ise 12 Mart 2024’te Türkiye’yi vicdan özgürlüğünü ihlal ettiği gerekçesiyle mahkûm etmiş, itirazlar Büyük Daire tarafından reddedilmişti. Karapaşaoğlu ve Haluk Selam Tufanlı’nın davaları da AİHM gündeminde.

Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 9. maddesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası’nın 23. ve 24. maddelerine dayanarak vicdani retçilerin düşünce ve vicdan özgürlüğünün güvence altında olduğunu belirtmişti. Buna rağmen, vicdani retçilerin davaları sürüyor ve Başsavcılık düşünce suçunu uygulamaya devam ediyor.

Kıbrıs’ta Vicdani Ret İnisiyatifi, bu hak ihlallerini Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi’ne taşıdı. BM Komitesi de Türkiye’yi benzer ihlallerden mahkûm etmişti. Anayasa Mahkemesi kararına göre, askeri hizmet yerine sivil kamu hizmeti imkânını sağlayacak düzenleme Meclis’in sorumluluğunda.

İnisiyatif yetkilileri, Meclis yasa çıkarmadan vicdani retçiler için hapis tehlikesinin devam edeceğini belirterek, “Yurt ödevimiz barış, vicdani ret hakkımız” çağrısı yaptı.