Tarım Bütçesi nakit transferlerine dayanıyor

2025–2026 tarım bütçesi incelendiğinde tablo, sektörün ihtiyaçlarından çok nakit transferlerine ağırlık veren bir yapıyı işaret ediyor.

En dikkat çekici kalem, Doğrudan Gelir Desteği oldu.

2025 yılında 1 milyar 700 milyon TL olan destek ödemeleri, 2026 bütçesinde 2 milyar 300 milyon TL’ye yükseldi. Bu artış, tarım politikalarının üretim artırıcı yatırımlar yerine yine nakit dağıtımı eksenli yürütüldüğünü ortaya koyuyor.

HAYVANCILIK BÜTÇESİ DARALTILDI

Hayvancılık Dairesi’nin bütçesi 2025’te 142,2 milyon TL iken, 2026 için 122,1 milyon TL’ye düşürüldü.

Sektörün et ve süt maliyetleri nedeniyle en kırılgan dönemlerinden geçtiği bir süreçte yapılan bu kesinti, üreticiler tarafından “destek değil baskı” olarak yorumlanıyor.

NARENCİYE PROJESİNİN İPTALİ SEKTÖRÜ ENDİŞELENDİRDİ

2025 yılında 230,3 milyon TL ayrılan Narenciye Sektörü, İleri Meyve İşleme ve Soğuk Depolama Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi 2026 bütçesinde tamamen sıfırlanmış durumda.

Ekonomiye döviz girdisi sağlayan narenciye sektöründeki bu büyük proje iptali, “sektör desteksiz bırakılıyor” yorumlarına yol açtı.

BİTKİ VE HAYVAN SAĞLIĞINDA KRİTİK PROJELER SIFIRLANDI

Tarım güvenliği açısından hayati öneme sahip iki proje bütçeden çıkartıldı:

• Bitki Sağlığı Karantina Projesi: 8 milyon TL → 0 TL
• Hayvan Hastalıkları ve Zararlılarla Mücadele Projesi: 1 milyon TL → 0 TL

Bu projelerin kaldırılması, uzmanlara göre hem üretim verimliliğini hem de gıda güvenliğini doğrudan riske atan bir karar.

TARIM DAİRESİ BÜTÇESİ ARTTI, ANCAK TEKNOLOJİ YATIRIMLARI SINIRLI

Tarım Dairesi’nin toplam bütçesi 2025’te 217,5 milyon TL iken 2026’da 281,6 milyon TL’ye yükseldi.

Ancak bütçe artışı daha çok personel ve operasyonel giderlere yönelirken, otomasyon ve dijitalleşme yatırımları yalnızca 1,5 milyon TL düzeyinde kaldı.

Bu rakam, tarımda dijital dönüşüm iddiasını taşıyabilecek büyüklükte bulunmuyor.

DEVLET ÜRETME ÇİFTLİKLERİ DAİRESİ’NE SINIRLI ARTIŞ

Devlet Üretme Çiftlikleri için ayrılan kaynak 2025’te 142,2 milyon TL iken 2026 bütçesinde 160,1 milyon TL’ye çıkarıldı.

Bu artışın da büyük kısmının personel giderlerinden kaynaklandığı görülüyor.

“BÜTÇE ÜRETİMİ DEĞİL, KRİZİ FİNANSE EDİYOR”

Sektör temsilcileri ve uzmanlar, bütçede öne çıkan tabloyu şöyle özetliyor:

• Üretim artırıcı proje ve yatırımlar zayıf
• Teknik hizmetler için ayrılan kaynaklar azalıyor
• Sektörel riskleri azaltacak projeler kaldırılıyor
• Bütçe büyük ölçüde doğrudan nakit ödemelerine dayanıyor

Bu nedenle 2026 tarım bütçesinin, “Üreticinin kapasitesini büyütmek yerine mali krizi finanse etme bütçesi” olduğu yönünde eleştiriler öne çıkıyor.