Erdoğan ABD’de: BM Genel Kurulu’na Gazze vurgusuyla katılacak, Trump ile F-16 ve F-35 görüşecek

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Kurulu (BMGK) toplantısına katılmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) gitti. Erdoğan, ziyaret öncesi İstanbul Atatürk Havalimanı'nda açıklama yaptı.

BM GENEL KURULU'NA HİTAP EDECEK

BMGK'da yapacağı konuşma için "Gazze'de vahşeti gündeme getireceğim." diyen Erdoğan "23 Eylül Salı günü, BM Genel Kurulu'na hitap edeceğim.14 yıllık kanlı ve karanlık dönemin ardından özgürlüğe kavuşan Suriye'nin yeni yönetiminin orada bulunması bizim için sevindiricidir." ifadelerini kullandı. Erdoğan şöyle konuştu:

"BM'NİN REFORMA İHTİYACI VAR"

Cumhurbaşkanı, BM'nin reforma ihtiyacı olduğunu da belirtti.

Türk-Amerikan iş çevreleriyle bir araya geleceğini de belirten Erdoğan, 25 Eylül'de ise ABD Başkanı Donald Trump ile bir görüşme gerçekleştireceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan "Sayın Trump'ın küresel barış vizyonu ve çabalarına desteğimizi ifade etmiştik. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. Coğrafyamızda kan ve gözyaşının dinmesini arzu ediyoruz. Ne yapıyorsak sadece bunun için yapıyoruz. Ziyaretimiz ve görüşmelerin ülkemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum." diye konuştu.

Erdoğan, BM Genel Kurulu'nun gündemine ilişkin şöyle konuştu:

"80. Genel Kurulu'nu diğerlerinden farklı kılan özelliği, birçok ülkenin Filistin Devleti’ni tanıyacak olmasıdır. Biz, bu tanıma kararlarının iki devletli çözümün hayata geçirilmesine ivme kazandırmasını temenni ediyoruz.

ÖZGÜR ÖZEL'İN İDDİALARI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP Genel Başkanı Özel'in Trump'ın oğluyla pazarlık yapıldığı iddialarına, "Sayın Trump'la herhangi bir alışveriş yapacak olursak oğluyla yapmamıza gerek yok, Trump'ın kendisiyle yaparız. Sağır duymaz uydurur, bu adam da durmadan böyle uydurup duruyor.” dedi

Erdoğan, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in, ABD Başkanı Donald Trump'ın oğluyla bir "Gazze pazarlığı" yapıldığını öne sürmesiyle ilgili soruya şu yanıtı verdi:

"O da yanımızda mıydı? İnanmıyorsunuz bu tür şeylere değil mi? Sağır duymaz uydurur. Bu adam da sürekli böyle uydurup duruyor. Buna partimizin sözcüsü gereken cevabı en güzel şekliyle verdi. Ve bizler de ilk fırsatta çok daha geniş manada gereken cevabı vereceğiz. Bizler uçak alımlarını falan Özgür Özel'e sorarak yapmadık ve yapmayız. Zaten bu işlerden de anlamaz. Onun kıratı değil. Dolayısıyla biz sayın Trump ile herhangi bir alışveriş, Türkiye-ABD arasında yapacak olursak bunu zaten oğluyla yapmamıza gerek yok. Trump'ın bizzat kendisiyle yaparız."

ERDOĞAN'IN TARİHİ KONUŞMASI: DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR

Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı sıfatıyla ilk kez 2014'te hitap ettiği BM 69. Genel Kurul konuşmasında Filistin sorununu dünya gündemine taşımıştı.

Sorunun, bölgedeki birçok meselenin temel kaynağı olduğunun altını çizen Erdoğan, "Filistin'de iki-devletli çözümün derhal hayata geçirilmesi, Gazze üzerindeki ablukanın kaldırılması ve İsrail'in yanında bağımsız ve sürdürülebilir bir Filistin devletinin kurulması, siyasi, insani ve ahlaki bir zorunluluktur." ifadelerini kullanmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, küresel sorunlar için BM'yi göreve çağırarak, "Daha fazla gecikmeden, daha fazla masum insan hayatını kaybetmeden, küresel vicdan daha fazla yaralanmadan, BM sorunlara ağırlığını koymalıdır. Altını çizerek ifade etmek isterim ki, dünya, 5'ten büyüktür. BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi 5 ülkenin, dünya gerçekleriyle bağdaşmayacak şekilde BM'yi etkisiz hale getirmesi, küresel vicdanın kabul edebileceği bir durum değildir." sözleriyle tarihi bir konuşması yapmıştı.

ERDOĞAN İLE TRUMP 25 EYLÜL'DE GÖRÜŞECEK

Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ağırlayacağını duyurmuştu.

Trump, "Erdoğan ile her zaman çok iyi bir ilişkimiz oldu, 25'inde onu görmeyi sabırsızlıkla bekliyorum." ifadesini kullanmıştı.

MASADA F-16 VE F-35 GÖRÜŞMELERİ OLACAK

Donald Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birçok ticari ve askeri anlaşma üzerinde çalıştıklarını belirterek, "Bunlar arasında büyük ölçekli Boeing uçak alımı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin sürdürülmesi de var." demişti.

ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Erdoğan daha önce görüşmeye dair sosyal medya hesabından bir paylaşımda bulunmuştu.

Erodağan, Trump ile Beyaz Saray’da yapacakları görüşmede ABD ile başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi olmak üzere birçok konunun ele alacağını belirtmişti.

Erdoğan, "Başkan Trump ile yapacağımız görüşmenin, ortak küresel barış vizyonumuz çerçevesinde bölgemizdeki savaş ve çatışmaların durmasına katkı sunacağına, ülkelerimiz arasındaki iş birliğini daha da güçlendireceğine inanıyorum." ifadelerini kullanmıştı.

NATO LİDERLER ZİRVESİ'NDE GÖRÜŞMÜŞLERDİ

Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak, haziran ayında Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen NATO Liderler Zirvesi kapsamında yüz yüze görüşmüştü.

Trump ilk başkanlık döneminde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı iki kez Beyaz Saray'da ağırlamıştı.

BOEING'DEN 300 UÇAK ALIMI GÜNDEMDE

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump ile yapacağı görüşmede, THY'nin ihtiyaçları için Boeing alımı da gündeme gelebilir. THY Genel Müdürü Bilal Ekşi, Boeing'den 300 uçak alımı için sözleşme şartları ve teslimat takvimi üzerinde görüşmelerin sürdüğünü açıklamıştı.

THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, 8 Haziran 2025’te Hindistan’da yapılan IATA toplantısında yaptığı açıklamada, siparişin hayata geçebilmesi için Boeing’in fiyat, teslimat ve motor bakım maliyetleri konularında iyileştirme yapmasını beklediklerini söylemişti.
Türk Hava Yolları 2023 yılında, 2030’a kadar filosuna 600 yeni uçak almayı planladığını duyurmuştu. Bu uçakların 300’ünün Airbus’tan alınacağı belirtilirken, Boeing’den ise 300 uçak satın alınacağı ve bunların 787 Dreamliner ve daha küçük 737 MAX modellerinden oluştuğu ifade edilmişti.

Bloomber News'de yer alan yakın tarihli bir haberde ise, Boeing'in 250 uçak alımı için Türkiye'den haber beklediği aktarılmıştı.

F-16 ALIMI SÜRECİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump ile görüşmesinde gündeme gelecek olan Lockheed Martin üretimi F-16 uçakları, bir süredir iki ülke arasında ele alınıyordu. 2024 yılı kasım ayında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler'in parlamento komisyonundaki konuşmasında "F-16 Block 70 alımı için 1 milyar 400 milyon dolarlık bir ön ödeme yapıldı. 40 F-16 Block 70 satın alıyoruz ve 79 adet modernizasyon kiti almayı planlamıştık ancak vazgeçtik." demişti.

Türkiye, geliştirme sürecinde yer bulunmasına rağmen farklı gerekçelerle F-35 savaş uçaklarını da ABD'den alamadı. Milli Savunma Bakanı Güler, aynı komisyonda bu durum hakkında bilgi verirken, yeni savaş uçaklarının silah ve ekipmanlarıyla birlikte maliyetinin yaklaşık 7 milyar dolara çıkacağını belirtti.

Güler, ABD'nin Türkiye'yi S-400 hava savunma sistemini satın alması nedeniyle F-35 programından çıkarmasının ardından yeni savaş uçakları alımı sürecinin başladığını aktarırken, Washington'un pozisyonunu değiştirmeye başladığını söylemiş, bu durumu, " Bunun nedeni, Türkiye'nin yeni savaş uçağı KAAN'ın geliştirilmesindeki ilerleme. Amerikalılar, KAAN'ı inşa edip uçurabileceğimizi gördüklerinde tutumlarını değiştirdiler. Şimdi bize F-35 sağlamak istiyorlar. Ancak bu konuda henüz bir ilerleme yok; biz, üretim payımızı geri almayı ve bu uçakları satın almayı hâlâ istiyoruz." demişti.

Bakanın verdiği bilgiye göre Türk Hava Kuvvetleri'nin, bu aşamada 40 adet F-35'e ihtiyaç duyduğunu değerlendiriyor. Bu arada Ankara, Eurofighter Typhoon alımını da değerlendiriyor.

Anadolu Ajansı 2018 tarihli haberinde, Türkiye'nin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın yeni nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak üzere 1999'da Müşterek Taarruz Uçağı (F-35) Projesi'ne ortak ülke olarak katıldığı bilgisi yer aldı.

TÜRKİYE'NİN F-35 ALIM SÜRECİ

Haberde, hava filosu için 100 adet F-35 uçağı temini planlanırken, ilk 30 uçak siparişi verildiği aktarıldı ve "18-0001 kuyruk numarasıyla teslim alınacak ilk F-35 uçağı, pilot eğitimlerinde kullanılmak üzere Arizona’da yer alan Luke Hava Üssü’nde görevlendirilecek. Türkiye’de F-35 uçaklarının konuşlandırılacağı, pilot ve bakımcı eğitimlerinin gerçekleştirileceği Entegre Eğitim Merkezi’ne de ev sahipliği yapacak ilk üs olan Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’nın aktivasyon çalışmaları da devam ediyor." denildi.

Ancak süreç bir süre sonra kesintiye uğradı, ardından ABD uçakları vermekten vazgeçti. Türk Hava Kuvvetleri için üretilen 6 adet F-35A savaş uçağı ise 2018’den bu yana ABD’de depolanıyordu.

Türkiye, JSF programına 1999 yılında girdi. Türkiye, 2002 yılında Sistem Geliştirme ve Gösterim, 2007 yılında ise Üretim, Destek ve Sürekli İyileştirme safhaları ile programa katılımını artırdı ve projeye ciddi rakamlarda geliştirme amaçlı ödemeler yaptı. Türkiye, projeye ilk girdiğinde toplam 100 adet F-35A tedarik etmeyi planladığını açıklamış 30 adet için de ön sipariş vermişti.

Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir de Türkiye’nin F-35 programına yatırımının 1 milyar 400 milyon dolarlık tutarda olduğunu açıklamıştı.

Kaynak: NTV