Borell: Görevim boyunca aldığım bir ders varsa, o da oyunun kurallarının acilen değiştirilmesi gerektiğidir

Eski Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell, 2019-2024 yıllarındaki görevi boyunca Filistin’de iki devletli çözümün inşası için çalışmalar yürüttüğünü, ancak Birliğin, İsrail’in 1 yılı aşkın süredir saldırılarını sürdürdüğü Gazze’de ateşkes sağlanması ve uluslararası hukukun işletilmesi konusunda bile "tek ses" olamadığını dile getirdi.

Borell, Fransız dergisi Le Grand Continent’da kaleme aldığı makalede ilk kez 5 yıllık görev süresine ilişkin genel bir değerlendirmede bulundu.

Göreve geldiği 2019 yılında dünyanın Berlin duvarının yıkılması sonrası kurulan düzenden çok daha farklı bir düzende olduğunu idrak ettiğini dile getiren Borell, o tarihten bu yana “dünyanın inanılmaz şekilde değiştiğini ve bu değişimin ‘daha kötüye’ olduğunu” belirtti.

"GÜÇLÜ AMA ÇEVİK OLMAYAN KURUMLARA SAHİBİZ"

Borell, görev süresince Birliğin savunma ve dış politika konularında "oybirliği" ile karar alma kuralına bağlı olmasının, değişen ve tehditlerle dolu yeni dünya düzeninde AB’nin hızlı adımlar atmasını engellediğine işaret etti.

"Şüphesiz sağlam kurumlarımız olsa da, geçen 5 yılda bu kurumların daha hızlı ve tehlikeli hale gelen bir dünyada zamanında tepki gösterecek atiklikte olmadığını gözlemledim." diyen Borell, AB’nin Ukrayna’ya "yeterli hız ve güçte" destek verilememesini ve Orta Doğu’da uluslararası hukuka saygının tesisi için hareket edilememesini buna bağladı.

Borell, savunma ve dış politika alanında karar alımını etkinleştirmek için oybirliği yerine "nitelikli çoğunluk" şartının ya da "1-2 devletin fire vermesine izin verecek" kuralın getirilmesi gerektiğini kaydederek, "Görevim boyunca aldığım bir ders varsa, o da oyunun kurallarının acilen değiştirilmesi gerektiğidir." dedi.

AB GAZZE KONUSUNDA "TEK SES" OLAMADI

AB-İsrail Ortaklık Konseyini 11 yıl aradan sonra 2022 yılında yeniden bir araya getirdiğini ifade eden Borell, 2023 yılında ise Suudi Arabistan, Ürdün ve Arap Birliği ile iki devletli çözüme yönelik ortak bir girişim başlattıklarını kaydetti.

Borell, 7 Ekim saldırılarından önce, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu oturumlarından 60’dan fazla ülke temsilcisini bu girişime destek vermek için bir araya getirdiklerini ve bu girişimin 26 Eylül’de İki Devletli Çözümün Uygulanması için Küresel Koalisyon oluşturulmasıyla sürdüğünü belirtti.

7 Ekim sonrasında birlik ülkelerinin iki devletli çözüm değil, Gazze’de ateşkesin sağlanması ve uluslararası hukukun işletilmesi konusunda bile “tek ses” olamadığını vurgulayan Borell, üye ülkeler arasında derin görüş ayrılıkları bulunduğunu hatırlattı.

GAZZE TUTUMU NEDENİYLE BİRLİĞİN "ÇİFTE STANDART UYGULADIĞI" ELEŞTİRİSİ

Borell, Birliğin Ukrayna’ya bağlılığı ile çelişen şekilde Gazze’de "güçsüz ve eylemsiz" kalmasının, AB’ye "çifte standart" uyguladığı yönündeki eleştirilerin artmasına yol açtığına dikkati çekti.

Bu eleştirilerinin ve yargının AB için "büyük bir jeopolitik zorluk" anlamına geldiğini değerlendiren Borell, Rusya’nın Avrupa için oluşturduğu tehdit ve bazı ülkelerin Rusya’ya olan politik desteği bağlamında da "Batı karşıtı bir ittifakın sağlamlaşmasını önlemeliyiz." ifadesini kullandı.

Borell kasım sonunda görevi yeni AB Yüksek Temsilcisi olan Kaja Kallas’a devretmişti.