Orta Asya Devlet Başkanları zirvesi: Azerbaycan tam üye oldu, format ve isim değişikliği yolda

Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanlarının katılımıyla Orta Asya Devlet Başkanları 7. İstişare Toplantısı gerçekleştirildi.

Taşkent'teki Kongre Merkezi'nde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde düzenlenen zirveye, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ve Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, toplantıya katılan ülkelerin devlet başkanlarının Azerbaycan'ın Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı formatının tam üyesi olarak kabul edilmesine ilişkin karar aldığını açıkladı.​​​​​​​

Bu toplantıyı tarihi bir zirve olarak nitelendiren Mirziyoyev, bu stratejik adımın ortak tarih, kardeşlik bağları, manevi ve kültürel bağlarla sıkı sıkıya bağlı halkların menfaatlerine uygun olduğunu ve Orta Asya ile Güney Kafkasya arasında yeni işbirliği dönemini başlatacağını belirtti.

Mirziyoyev, kardeş Azerbaycan'ın bu formata katılımının, İstişare Toplantılarına güçlü bir ivme kazandıracağına, ticaret-ekonomik, yatırım, kültürel-insani işbirliğinin genişletilmesi ve sürdürülebilir kalkınma konularında ortak kararlar alınması için yeni ufuklar açacağına inandığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, "Aslında Orta Asya ile Güney Kafkasya arasında güçlü bir köprü kuruyor ve ortak işbirliği alanının oluşmasının önünü açıyoruz. Bu, şüphesiz iki bölgenin stratejik bağlarını ve istikrarını güçlendirecektir." dedi.

MİRZİYOVEV, İSTİŞARE TOPLANTILARININ "ORTA ASYA TOPLULUĞU" FORMATINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİNİ ÖNERDİ

Bölgenin daha da gelişmesiyle ilgili görüşlerini dile getiren Mirziyoyev, bu toplantının bölgesel entegrasyonda yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu ifade etti.

Mirziyoyev, Orta Asya ülkelerinin kısa bir sürede diyalogdan gerçek bir ortaklığa geçiş yaptığına işaret ederek, bunun sonucunda bölgesel sorunların çözüldüğünü, sınırların açıldığını, enerji, ulaştırma ve ticaret alanlarında işbirliklerinin geliştiğinin altını çizdi.

Karmaşık ve öngörülemeyen uluslararası siyasi süreçler bağlamında, karşılıklı anlayış ve birbirlerine olan desteklerinin güçlendirilmesinin özellikle önemli olduğunu söyleyen Mirziyoyev, "Bugün bölgemizin Yeni Orta Asya olarak tarihi bir canlanışın eşiğinde olduğumuza inanıyorum. İşbirliğimizin kurumsal temellerini daha da güçlendirmeyi ve güvenliğe ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tehditlere koordineli bir yanıt geliştirmeyi kendimize görev edindik." ifadelerini kullandı.

Mirziyoyev, artık istişare toplantısının kurumsallığının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, bu toplantı şeklinin stratejik bir platform olan "Orta Asya Topluluğu" formatına dönüştürülmesini, bir sekreterya ve Aksakallar Konseyinin oluşturulmasını ve ulusal koordinatörlerin statüsünün cumhurbaşkanlarının özel temsilcisi düzeyine yükseltilmesini önerdi.

Altyapı ve ulaştırma konularına da değinen Mirziyoyev, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu, Trans-Afgan Koridoru ve Trans Hazar güzergahlarının genişletilmesi gibi büyük projelerin hayata geçirilmesi için çabaların artırılması çağrısında bulundu, ayrıca Altyapıyı Geliştirme Konseyinin kurulmasını teklif etti.

Afganistan'ın bölgesel enerji ve ulaştırma projelerine dahil edilmesinin önemini vurgulayan Mirziyoyev, ayrıca bu yıl düzenlenen Fergana Barış Forumu'nun yıllık uluslararası bir etkinlik haline getirilmesi teklifinde bulundu.

Mirziyoyev, bölgedeki su meseleleri ile iklim değişikliği konularının önemine değinerek, 2026-2036 yıllarını Orta Asya'da Suyun Akılcı Kullanımı için Pratik Eylemler On Yılı ilan etmeyi ve Su Yönetiminde Bölgesel Merkezi'ni kurmayı önerdi.

BİR SONRAKİ ZİRVE, "ORTA ASYA VE AZERBAYCAN DEVLET BAŞKANLARI İSTİŞARE TOPLANTISI" ADIYLA YAPILACAK

Bugün kabul edilen belgeler ve ortaya konulan tekliflerin temelinde, ortak, istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir Orta Asya inşa etme hedefinin yer aldığını kaydeden Mirziyoyev, "Özellikle vurgulamak isterim: Gücümüz birlikten, başarıya giden yolumuz dostluk ve işbirliğinden geçiyor. Yalnızca birlikte çalışarak, karşılıklı saygı, dayanışma ve stratejik yaklaşımlara dayanarak asil hedeflerimize ulaşabiliriz." dedi.

Mirziyoyev, bir sonraki zirvenin, "Orta Asya ve Azerbaycan Devlet Başkanları İstişare Toplantısı" adıyla yapılacağını bildirdi.

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, 2026'da "Orta Asya ve Azerbaycan" adıyla yeni bir formatta düzenlenecek Devlet Başkanları İstişare Toplantısı'nın başkanlığını üstlenmesinden dolayı Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov'u kutladı.

Toplantıda, bir sonraki zirvenin Türkmenistan'da yapılmasını kararlaştıran liderler, toplantının sonunda Orta Asya Devlet Başkanları 7. İstişare Toplantısı'nın Sonuç Bildirisi'ni imzaladı.