İktisatbank piyasa analizi: Sana 'kırmızı' hiç yakışmıyor; balon endişesi güvenli limanlara da sıçradı!

İktisatbank'ın 05 Kasım 2025’e ilişkin Günlük Piyasa Analiz ve Yorumu şu şekilde:

ABD borsalarında teknoloji hisselerinde başlayan kâr satışları, kısa sürede Pasifik’in öte yakasına da sıçradı. “Büyük teknoloji, büyük yatırım ama henüz ortada büyük gelir yok” söylemi yeniden gündemde. Nasdaq endeksi dün gece %2 gerilerken, Tokyo borsası sabah saatlerinde %4’e yakın düşüşle son iki günde rekor seviyelerden toplamda %6’nın üzerinde değer kaybetti. Güney Kore piyasasında da benzer bir tablo hâkim. Bültenimizi kaleme aldığımız saatlerde endeks, sabahki sert düşüşün ardından kayıplarını kısmen telafi etmeye çalıştığını gördük. Gözler şimdi yapay zekâ rüzgârını arkasına alan devlerden Nvidia’da. Şirketin 19 Kasım’da açıklayacağı bilanço öncesinde yatırımcılar pozisyonlarını temkinli şekilde azaltıyor, piyasalar ise “kırmızı”ya dönmüş durumda.

Kısa vadede piyasaları yukarı taşıyacak güçlü bir neden bulunamaması da satış baskısının arkasında yatan ana neden olarak görülüyor. Hatırlanacağı üzere, pazartesi günkü bültenimizde, 2008 krizinde ün salan ve The Big Short filminin kahramanı Burry'den söz etmiş ve yeniden sahneye çıkarak piyasaları uyardığını söylemiştik. Dün Michael Burry'nin yönettiği Scion Asset Management fonu, özellikle Nvidia (NVDA) ve Palantir Technologies (PLTR) hisselerine put opsiyonları alarak düşüş yönünde pozisyon aldığını gördük. Wall Street’in dev bankalarının CEO’ları, son aylarda hızla tırmanan hisse fiyatlarının artık 'şişkin' bir hâl aldığını söylerken, JPMorgan CEO'su Jamie Dimon’un da önümüzdeki iki yıl içinde ciddi bir düzeltme gelebileceğini söylediğini bir kez daha hatırlatalım. Yapay zekâ rüzgarıyla yıl boyunca tırmanan borsalar, artık dot-com balonu benzetmelerine konu olmaya başladığını görüyoruz. Hatırlatmak gerekirse, Fed'in faizinin %4 olduğu bir ortamda sene başına göre S&P500 %15, Nasdaq Bileşik ise %21 yükseliş kaydetti. 

Kağıt ve mürekkep sistemine baş kaldıran kıymetli madenler ve bitcoin de satış baskısına boyun eğdiklerini görüyoruz. Altının ons fiyatı dün akşam 3,930 dolar seviyesine kadar gerilemesi ardından bu sabah 3,960 seviyelerine toparladı. Teknik mânâda 3,850 dolar seviyesine doğru olası geri çekilmeler, altın alımı için kollanabileceğini düşünüyoruz. Biz de 4,250 dolar seviyesine yakın sattığımız pozisyonunuz mevcut seviyeden yerine koymaya çalışacağız. Gümüşün ons fiyatı, önemli bir teyit olarak göreceğimizi düşündüğümüz -iki kez test edilen- 50 dolar seviyesinin üzerinde aylık kapanış yapamaması ardından geçen hafta 45,50 dolar seviyelerine kadar gerilemişti. Dün yeniden 47 dolar seviyesinin altına sarkan gümüş, bu sabah 47,60 dolar seviyesine toparlandı. Gümüş cephesinde, altın gümüş rasyosunu takip ediyoruz. Rasyonun 78 dolar seviyesini aşağı yönlü geçmesi durumunda, gümüş uzun pozisyon açacağız. Şimdilik pusuda bekliyoruz. 

Kıymetli madenlerde parabolik bir hâl alan yükseliş sonrası kâr satışlarını sağlıklı olarak yorumluyoruz. Aksi takdirde içsel değerinden uzaklaşan her enstrüman bir noktada balonlaşmaya yüz tutuyor. Bu minvalde, kıymetli madenlerin yeniden 'elle tutulur' seviyelere gelebilmesi için geçecek sürede, bir diğer önemli değer koruma aracı olan bitcoini takip etmeye başladık. Uzun bir süredir 108-109bin dolar seviyesinde var olan destek seviyesinin üzerinde haftalık kapanış yapan bitcoin, piyasalarda var olan panik havası ya da kâr alma isteğine boyun eğerek kısa süreliğine de olsa dün gece psikolojik 100bin dolar seviyesinin altını test etti. Akabinde, tıpkı altında olduğu üzere, hafif de olsa toparlanarak 102bin dolar seviyesine tekrar geldiğini not edelim. Teknik bir bakış açısı ile, daha da aşağıda 96-97bin dolar seviyesini alıcı bir gözle takip edeceğiz (bakınız grafik).

Kıymetli madenler, bitcoin ve hisse senetleri cephesinde adeta kan gövdeyi götürürken, terazinin diğer tarafında ise doların değer kazandığını görüyoruz. Mesela ortak para birimi EUR, beş günlük düşüş serisinin ardından son üç ayın en düşük seviyesini gördükten sonra 1,15 seviyesinin hemen altında denge buldu. Dolar endeksi, diğer büyük para birimleri karşısında beş ayın zirvesine yükselerek psikolojik seviye olan 100 seviyesinin üzerine yükseldi. Brent petrol fiyatı varil başına 64 seviyesine kadar geriledi.

İngiltere Maliye Bakanı Reeves, 26 Kasım’da açıklayacağı bütçe öncesinde yaptığı konuşmada ülkenin ekonomik zorluklarına dikkat çekerek, “zor kararlar” alınacağını ve geniş kapsamlı vergi artışlarının gündeme gelebileceğini söyledi. Reeves, yüksek borç, düşük verimlilik ve inatçı enflasyonla mücadele için kısa vadeli çözümler yerine uzun vadeli planlara ihtiyaç olduğunu vurguladı. Önceliğinin sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetlerini korumak olduğunu belirten bakan, “kemer sıkma dönemine dönüş yok” dedi ancak, bütçe dengesi için herkesin katkı yapması gerektiğini ifade etti. Reeves’in mali kurallara bağlı kalarak borçlanmayı azaltmak ve mali tamponu güçlendirmek amacıyla yaklaşık 26 milyar sterlinlik vergi artışı hazırlığında olabileceğini okuyoruz. Piyasalar Reeves'in konuşmasını enflasyonu düşürmeye odaklı, temkinli bir duruş olarak yorumlarken, sterlin değer kaybetti. Dün de bültenimizde ele aldığımız ve dikkat çektiğimiz üzere 1,31 seviyesinin altında satışlara boyun eğmeye devam eden kraliyet aslanın biz de gözünü yaşına bakmadan kısa pozisyon açtık.

ABD'de hükûmetin kapanması 35. gününe girerken, ülke tarihinin en uzun bütçe çıkmazı rekoru yeniden egale edildi. Demokratlar, Cumhuriyetçilerin sunduğu harcama tasarısını pandemi döneminde sağlanan sağlık yardımlarının uzatılmaması nedeniyle reddederken; Cumhuriyetçiler bu konunun bütçeden ayrı ele alınması gerektiğini savunuyor. 1980'den bu yana yaşanan en uzun kapanmalar arasında 2019’daki 35 günlük, 1996’daki 22 günlük ve 2013’teki 16 günlük süreçler bulunuyor. Washington’daki bu kilitlenme, bir kez daha siyasi çekişmelerin milyonlarca kamu çalışanını ve ekonomiyi nasıl etkileyebileceğini gözler önüne seriyor.

ABD'de Demokratlar, Trump’ın ikinci başkanlık dönemindeki ilk büyük seçimlerde önemli bir zafer kazandı. New York’ta 34 yaşındaki demokratik sosyalist Zohran Mamdani, kentin ilk Müslüman belediye başkanı seçilerek dikkat çekti. Virginia ve New Jersey’deki valilik seçimlerini de Demokrat adaylar kazandı. Sonuçlar, Trump yönetimindeki dokuz aylık döneme bir tepki olarak görülürken, partinin 2026 kongre seçimleri öncesinde moral bulmasını sağladı.  

Haber akışında Elon Musk’ın dev maaş paketinin krize dönüştüğünü görüyoruz. Norveç'in dev petrol fonu, Tesla CEO'su Elon Musk’a önerilen 1 trilyon dolarlık ödül paketine “hayır” dedi. Fon yöneticileri, bu kadar büyük bir ödülün hem şirketin dengesini bozabileceğini hem de Musk’a fazla güç vereceğini savunduklarını okuyoruz. Tesla hissedarları yakında bu dev prim paketine “evet” ya da “hayır” diyecek. Kararın sonucu yalnızca Musk’ın servetini değil, şirketin gelecekteki yönünü de belirleyecek.

Türkiye cephesinde ise MHP Genel Başkanı Bahçeli'nin dünkü çıkışı büyük yankı uyandırdı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) tahliye edilmesi hükmü verdiği HDP partisinin eski genel başkanı Selahattin Demirtaş'ın tahliyesi hakkında "Hukuki yollar sonuca ulaşmıştır. Tahliyesi Türkiye için hayırlara vesile olacaktır" dedi. Bahçeli ayrıca, Öcalan'ın verdiği sözleri tuttuğunu ifade ederek, "Mecliste kurulan komisyondan seçilecek milletvekillerinin İmralı'ya giderek ilk ağızdan ve ilk elden ihtiyaç duyulan mesajları alması süreci çok daha güçlendirecektir. Milliyetçi Hareket Partisi böylesi bir heyete katılmaya hazırdır" dedi. Bu açıklamalar sonrasında nasıl bir yol izleneceği ilgiyle takip edeceğiz. Büyük resimde gelişmeleri terörsüz Türkiye başlığında olumlu olarak okuyoruz. 

Dün Türk mali piyasaları küresel anlamda egemen olan satıcılı eğilime ayak uydurdu. SPK Başkanı Gönül, piyasa manipülasyonuyla mücadelede cezaların artırılacağını ve gerekirse portföy yöneticilerinin lisanslarının iptal edileceğini açıkladı. Bazı fonların mevzuatı dolanmak için kullanıldığını belirten Gönül, bu fonların tespit edildiğini ve gerekli yaptırımların uygulanacağını söyledi. Yeni düzenleme taslağının Meclis’e sunulmaya hazır olduğunu vurguladı. Bakan Şimşek'in de borsada manipülasyon ile ilgili olarak yatırım fonları cephesinde önlem alınacağı açıklaması, satış baskısını tetikledi. BİST100 endeksi günü %1,3 oranında düşüş ile tamamlarken, alternatif piyasalarda sınırlı oranda kayıplar oldu. USDTRY kuru 42 seviyesinin hemen üzerinde ve otoritenin kontrolünde salınırken, CDS risk primi 249 seviyesine hafif de olsa yükseldi. 

Veri akışında, otomobil ve hafif ticari araç satışları Ekim'de geçen yılın aynı ayına göre %19,4 artarak 116,149 adet oldu. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre otomobil satışları Ekim ayında %19,9 artarak 90,695 adete, hafif ticari araç satışları %17,8 artarak 25,454 adete çıktı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı Ocak-Ekim döneminde ise %10,2 artışla 1,04 milyon adete yükseldi. Ev almaya gücü yetmeyen yatırımcının, enflasyona karşı otomobili bir yatırım aracı olarak gördüğünü unutmamak gerekiyor. Bir yandan da otomobil yatırımının mutluluk kaynağı olduğunu da not edelim. 

Öncü verilere göre, dış ticaret açığı Ekim ayında %24 artışla 7,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın açıkladığı verilere göre, Ekim'de ihracat %2,3 artışla 24 milyar dolara, ithalat %6,6 artışla 31,4 milyar dolara yükseldi. Bolat ihracatçılara verilen desteklerin artarak devam ettiğini belirtirken, tüketim malı ithalatındaki artış ile Çin'den yapılan ithalattaki artış ise dikkat çekiyor.

ABD'de teknoloji hisselerinde balon oluştuğuna ilişkin kaygıların gölgesinde satıcılı bir seyir izleyen küresel piyasaların rengi hâliyle kıpkırmızı. Risk iştahının olumsuz etkilendiği, kıymetli metallerden kriptolara, hisse senetlerinden tahvillere kadar uzana geniş yelpazede satışların gölgesinde bugünün veri takviminde Almanya sanayi siparişleri, Almanya hizmetler PMI, Euro bölgesi hizmetler, ABD'de (açıklanacak mı bilemiyorum) ADP özel sektör istihdamı ve ISM ve PMI hizmetler endeksleri takip edilebilir. 

İktisatbank Günlük Piyasa Analiz ve Yorumu 05 Kasım Çarşamba