AB'den Güney Kıbrıs’a net mesaj: Çevre vergileri ertelenemez

Cyprus Mail'in haberine göre, Avrupa Birliği Komisyonu, Güney Kıbrıs’ın “yeşil vergiler” olarak bilinen çevre odaklı yeni vergi düzenlemelerini tamamen erteleme talebini reddetti. Güney Kıbrıs bu vergileri, AB’nin Kurtarma ve Dayanıklılık Fonu’ndan (RRF) 50 ila 60 milyon Euro almak amacıyla kendi planına dahil etmişti. Bu nedenle, söz konusu vergilerin uygulanması artık şart haline geldi.

Yeşil vergiler; çöp bertarafı (depolama vergisi), akaryakıt, su ve otellerde geceleme gibi dört temel alanı kapsıyor.

ÇÖP VERGİSİNDE İNDİRİME GİDİLDİ

Yeşiller Partisi Milletvekili Haralambos Theopemptou’nun açıklamasına göre, başlangıçta belediyelerin taşıdığı çöp için ton başına 35 Euro’luk bir vergi planlanıyordu. Belediyeler hâlihazırda çöplerin depolanması için ton başına yaklaşık 40 Euro ödüyor. Yeni verginin uygulanması durumunda, belediyelerin giderleri iki katına çıkacak ve bu maliyet doğrudan halka yansıyacaktı.

Ancak AB ile yapılan görüşmeler sonucunda bu vergi 10 Euro’ya düşürüldü. Buna göre her hane, yıllık yaklaşık 22 Euro –aylık ortalama 1,70 Euro– ek atık yönetim vergisi ödeyecek.

Theopemptou, bu indirimin ilk bakışta olumlu görünmesine karşın, asıl amacın AB tarafından getirilecek çevre cezalarının karşılanması olduğunu savundu:
“Unutmayalım ki AB’nin başarısız atık yönetimi uygulamaları ve kanalizasyon planlarını hayata geçirmediğimiz için ülkemize dava açması bekleniyor. Bu vergilerin amacı, olası cezaları finanse etmek olabilir.”

AKARYAKITA KARBON VERGİSİ GELİYOR

Yeşiller Partisi milletvekili, akaryakıt vergisinin de yanlış temellendirildiğini belirterek, Güney Kıbrıs’ın 2020 yılına kadar ulaşımdaki enerjinin %10’unu yenilenebilir kaynaklardan sağlama hedefinin yalnızca yarısına ulaşabildiğini hatırlattı.
“Yakında ulaşım kaynaklı emisyonlar için de tıpkı Elektrik Kurumu gibi karbon salım hakkı satın almak zorunda kalacağız. Bu da devlete 100 milyon Euro’nun üzerinde bir maliyet yaratacak.”

Yeşil verginin bu bağlamda yalnızca bir “cezayı karşılama” yöntemi olduğunu dile getiren Theopemptou, bu yükün tüketiciye yansıtılacağını kaydetti.

AB'nin 2027'de devreye alacağı yeni karbon emisyon ticaret sistemi (ETS2) kapsamında, ısınma ve ulaşım yakıtlarını ithal eden firmalar karbon salım hakları satın almak zorunda kalacak. Bu da litre başına 18 ila 20 sent arasında ek maliyet anlamına geliyor.

Şimdilik Güney Kıbrıs’ın talebi üzerine, akaryakıttaki yeşil verginin %50 oranında azaltılması AB Komisyonu tarafından değerlendirmeye alındı. Haziran ayına kadar benzin ve mazot fiyatlarına litre başına 3-4 sentlik artış bekleniyor. Maliye Bakanlığı’nın orijinal önerisi 6-8 sent arasıydı. Yeni verginin 1,5 yıl boyunca uygulanması planlanıyor ve ilgili yasa tasarısının haziran ayında Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Meclis’e sunulması bekleniyor.

2026’da yürürlüğe girecek ETS2 sistemi ile birlikte oluşacak 18-20 sentlik maliyetin bir kısmı, 2025-2026 döneminde toplanan yeşil vergiler aracılığıyla telafi edilecek.

SU VE OTEL KONAKLAMALARINA DA VERGİ GELİYOR

Onaylanan bir diğer yeşil vergi kalemi ise su tüketimine yönelik. Metreküp başına 0,01 Euro olan bu vergiye ek olarak, 2026 itibarıyla otellerde kişi başı gecelik 2,50 Euro’luk konaklama vergisi de yürürlüğe girecek.