GSI Projesi Krizi: Avrupa Başsavcılığı araştırıyor, Güney Kıbrıs-Atina arasında gerilim artıyor

Güney Kıbrıs-Yunanistan ilişkisinin, deniz altından sağlanacak elektrik bağlantısını öngören “Great Sea Interconnector” (GSI) projesi yüzünden gerilmesi ve Avrupa Başsavcılığının, projeyle ilgili olası suçlar için soruşturma açılmasından söz etmesiyle birlikte yaşanan gelişmelerle yapılan açıklamalar Rum basınında geniş yer aldı.

Haravgi gazetesine göre, konuya ilişkin açıklama yapan Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letimbiotis, projenin sürdürülebilirliğinin, yüklenici firmanın üstlendiği ve hükümetin uygulamaya koymasını istediği belirli önkoşullara bağlı olduğunu ifade etti. Letimbiotis, Yunan hükümetiyle değil de, yüklenici firmanın yükümlülükleri konusunda bir anlaşmazlık bulunduğunu söyledi.

Yunan yetkililerinin, Maliye Bakanı Makis Keranvos’un atıfta bulunduğu raporları görmezden geldiklerini söylemeleri ve Güney Kıbrıs’ı tutumunu netleştirmeye çağırmalarını ayrıca

Yunan medyasında yer alan “Kıbrıs fişi çekti” haberlerinin sorulması üzerine, Letimbiotis, “Kimsenin fişi kablodan çekmediği” yorumunu yaptı.

Letimbiotis, ilgili önkoşulların toplantıda görüşüldüğünü ve bunların çalışmaların ileriye götürülmesiyle ilgili olduğunu da belirtti.

Yükleyini firma Yunanistan Bağımsız Elektrik İletim Operatörü'nün (ADMİE) büyük hissedarının Yunan devleti olduğunun sorulması üzerine Letimbiotis, sorumluluğun, taahhütleri yerine getirme ve kararları alma konusunda kendi prosedürlerine sahip olan yüklenici firmaya ait olduğunu ifade etti.

PAVLOS MARİNAKİS: ATİNA HABERDAR DEĞİL

Haravgi'nin bir başka haberinde, Yunanistan Hükümet Sözcüsü Pavlos Marinakis’in açıklamasına yer verildi. Marinakis, Avrupa Başsavcılığın Güney Kıbrıs-Yunanistan elektrik bağlantısı konusundaki araştırmasından Atina'nın haberdar olmadığını belirtti.

Yunanistan hükümetine GSI ile ilgili olarak Avrupa Başsavcılığı'ndan herhangi bir şikâyetin ulaşmadığını da söyleyen Marinakis, Atina’nın niyetleri konusunda Lefkoşa’dan bilgilendirme talep edeceğini ifade etti.

Marinakis, Maliye Bakanı Makis Keranvos’un açıklamaları konusuna da değinerek, “makul sorulardan” söz ederek Yunanistan’ın projenin stratejik öneme sahip olduğunu düşündüğünü ve maliyeti göz ardı etmeksizin bunu desteklediğini de belirtti.

Keranvos’un açıklamalarının projenin sürdürülebilirliği konusunda soru işaretlerine neden olduğunu kaydeden Marinakis, finansman ve maliyetin paylaşılmasını konularını görüşmekte olduklarını söyledi. Marinakis, Yunan Başbakanı Miçotakis’in “Yunanistan’ın projeyi istediğini ancak ekonomik boyutunun incelenmesi gerektiğini açıkça dile getirdiğini” de kaydetti.

Pavlos Marinakis, Yunanistan’ın, Güney Kıbrıs’la sıkı bağları olan egemen bir devlet olduğunu ve ulusal meselelerde tezlerini desteklediklerini belirtti. Marinakis, Yunan hükümetinin sadece jeopolitik boyutu bulunmayan bir projenin kritik ayrıntılarını göz ardı etmesinin de mümkün olmadığının altını çizdi.

AVRUPA KOMİSYONUNDAN MESAJ

Haravgi gazetesi bir başka haberinde ise Avrupa Komisyon’un tüm taraflara GSI projesine ilişkin taahhütlerini yerine getirmesi çağrısında bulunduğunu ve her türlü gecikmenin özellikle Güney Kıbrıs’a zarar verdiğini dile getirdiğini yazdı.

Habere göre, Avrupa Komisyonu’nun enerji konularından sorumlu temsilcisi Anna-Kaisa Itkonen, komisyonun, Avrupa Başsavcılığı'nın (EPPO) başlattığı araştırmayı bildiğini ancak bunu yorumlamayacağını söyledi.

Projenin “ortak ilgi alanı” olarak nitelendirildiğini ve sürdürülebilirlik denetiminden sonra finansmanın onaylandığını ifade eden Itkonen, projenin, AB için de yüksek öneme sahip olduğunu belirtti. Itkonen, Güney Kıbrıs’ın enerji tecridini de sonlandıracağını ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarını güçlendireceğini ve enerji maliyetini de düşüreceğini belirtti.

Itkonen, projenin bir an evvel sonlandırılması gerektiğine dikkati çekti.

AKEL: HRİSTODULİDİS HÜKÜMETİ SAYDAM DEĞİL

Haravgi gazetesine göre, AKEL ise yaptığı açıklamada, GSI projesi konusunda bir takım soruları gündeme getirirken Hristodulidis hükümetini de saydam olmamakla suçladı.

Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’e hükümetin sorumluluklarından kaçmaması çağrısında bulunan AKEL, Hristodulidis’in yanıtlaması için de sorular sordu.

AKEL, “Yunan Hükümeti ile imzalanan, GSI projesi için 125 milyon euro ödenmesi konusundaki anlaşmanın ne öngördüğü, hükümetin bu proje için başka hangi taahhütleri üstlendiği, projenin sürdürülebilirliği konusunda endişeleri dile getiren yabancı uzmanların araştırmasının neden saklandığı” şeklindeki soruları sordu.

AKEL Genel Sekreteri Stefanos Stefanu, konuya ilişkin endişelerini dile getirerek, projenin gerçekleşemeyeceği ve vergi mükelleflerinin ceplerinden milyonlarca euro ödemeye çağrılacağı uyarısında da bulundu.

Stefanu, geçen ocak ayında Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’e mektup gönderdiklerini ve projenin geleceğiyle ilgili bir takım soruları gündeme getirdiklerini de anımsattı.

Stefanos Stefanu açıklamasında ayrıca konu hakkında şeffaflık, siyasi dinamiklerin bilgilendirilmesini ve sorulara net yanıtlar verilmesini istediklerini de açıkça dile getirdi.

AVRUPA BAŞSAVCILIĞI GSI HAKKINDA ARAŞTIRMA YAPILDIĞINI TEYİT ETTİ

Alithia gazetesi, Avrupa Başsavcılığı'nın, elektrik bağlantısı projesi Great Sea Interconnector hakkında araştırma yapıldığını teyit ettiğini yazdı.

Bu izahatın, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in “Yunanistan’ın cezai soruşturmalarla ilişkilendirilebileceği” şeklindeki imasının ardından, gerekli kılındığını kaydeden gazete, araştırmanın, iki temel bacağından ilkinin 2012 döneminde Avrupa Yatırım Bankası’nın Rum Yönetimi’ne, projenin sürdürülebilirliğiyle ilgili incelemeler için 35 milyon euro kredi vermesi olduğunu belirtti.

Habere göre bu incelemeler hiçbir zaman yapılmadı.

Araştırmanın ikinci bacağının ise projenin ADMİE’ye geçtiği yakın zamandaki dönemle ilgili olduğunu yazan gazete, Avrupa yükümlülüklerinin korunduğuna dair şüpheler uyandıran anlaşmalar ve ihale süreçlerine ilişkin şikayetlerin inceleneceğini belirtti.

Alithia gazetesi, “Hristodulidis’in Yanılsaması Atina ile Krizi Getirdi-Hristodulidis’ten Tehlikeli Diplomatik Yakışıksızlık” başlıklı bir başka haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in Avrupa Başsavcılığı'nın Yunanistan için araştırma yapacağı imasında bulunmasının, Yunan Hükümet Sözcüsü Marinakis’in basının karşısına çıkarak Yunanistan’a yönelik bir ikazın bulunduğu konusunu yalanlamak zorunda kaldığını belirtti.

Gazete, Avrupa Başsavcılığı'nın ise araştırmanın sadece Güney Kıbrıs ile ilgili olduğuna açıklık getirdiğini yazdı.

KİRİAKOS HACİYİANNİS: HÜKÜMET DUVARA TOSLADI

Alithia gazetesine göre, Rum Meclisi Enerji Komitesi Başkanı Kiriakos Haciyiannis, konunun, hükümet ve Hristodulidis tarafından ele alınması şeklini “yıkıcı” olarak nitelendirdi.

Projenin ekonomik, jeopolitik ve teknik sorunlarını vaktinde dile getirenlerin yoğun eleştirildiğini kaydeden Haciyannis, gelinen aşamada hükümetin duvara tosladığını, Yunanistan ile ilişkilerin zedelendiğini ve Avrupa Başsavcılığı'nın araştırma yapacağının duyurulduğunu belirtti.