Uzmanlara göre iklim değişikliğine bağlı afetler, "ruhsal sağlık" üzerinde olumsuz etkiye sahip

Akdeniz, Avrupa, Asya, ABD ve Orta Doğu'nun büyük kısmında rekor derecede sıcaklıklar kaydedilirken, hava tahminleri sıcaklık dalgalarının uzun süreceğini öngörüyor.

Dünya çapında iklim değişikliğine bağlı yüksek sıcaklıklar, orman yangınları ve seller sürerken, uzmanlar daha az görünür bir kriz olan "iklim değişikliğinin ruh sağlığına" etkilerine işaret ediyor.

Brighton ve Sussex Tıp Fakültesinden Dr. Dorina Cadar ve Londra Imperial College Grantham Enstitüsü İklim Değişikliği ve Çevre Bölümünden Neil Jennings, AA muhabirine, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

İklim değişikliğinin doğrudan ya da dolaylı olarak ruh sağlığında olumsuz etkiler yaratabileceğini vurgulayan Cadar, sel, orman yangını, kasırga ya da sıcaklık dalgası gibi ekstrem olaylara doğrudan maruz kalan kişilerin şiddetli stres ve travma yaşadığını belirtti.

Cadar, bu kişilerde anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) gibi durumların görülebileceğini dile getirdi.

AŞIRI SICAKLAR RUH SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLİYOR

Aşırı sıcakların ruh halinde değişikliklere, öfkeli hale, uyku bozukluğuna ve halihazırda ruh sağlığı sorunları yaşayan kişilerin hastaneye yatışlarında artışa neden olabileceğini söyleyen Cadar, buna rağmen sıcak hava dalgasının ruh sağlığı konusundaki araştırmalarda çoğunlukla göz ardı edildiğine değindi.

Sel ve kasırga gibi ekstrem durumların PTSD'ye sebep olabileceği bilinirken, Cadar, araştırmaların selden etkilenen bölgelerde PTSD oranlarının yüzde 30'a kadar çıktığına işaret ettiğini söyledi.

Cadar, "Evini kaybetmenin ya da yerinden edilmenin yarattığı duygusal şok, yavaş ve zorlu iyileşme süreciyle birleştiğinde kalıcı psikolojik etki bırakabilir." ifadesini kullandı.

ÇOĞU KİŞİ RİSK GRUBUNDA

İklim değişikliğine bağlı olarak ruh sağlığında yaşanan bozukluklar her yaştan kişileri etkileyebilse de araştırmalar gösteriyor ki bazı gruplar bu etkilere karşı daha savunmasız.

Özellikle demans ve kalp-damar hastalıklarından muzdarip orta yaşın üzeri kişilerin yüksek sıcaklıklar konusunda "risk grubunda" olduğunu söyleyen Cadar, bu kişilerin sıcak hava dalgalarında vücut ısılarını dengelemekte ya da yardıma erişmekte zorlanabileceklerini kaydetti.

Cadar öte yandan, düşük gelirli kişilerin yanı sıra çocuk ve gençlerin de çevresel değişimlere daha hassas olduğunu, bu yüzden duygusal anlamda sıkıntı çekebileceğinin altını çizdi.

Şehirlerde bulunan sık binaların ve yetersiz yeşil alanların sıcakların olumsuz etkilerini artırabileceğini belirten Cadar, bu nedenle şehirde yaşayanların da risk grubunda olduğuna işaret etti.

RUHSAL PROBLEM YAŞAYAN KİŞİLER YÜKSEK SICAKLARA KARŞI "SAVUNMASIZ"

Sıcaklığın vücudun stres ve duygu durumunu dengeleme kabiliyetini de etkilediğini belirten Cadar, çoğu psikiyatrik ilacın da vücudun kendi kendini "soğutma" mekanizmasına müdahale ettiğini dile getirdi.

Cadar, bu yüzden halihazırda ruhsal problemler yaşayan kişilerin sıcaklıklar konusunda "savunmasız" olduğunu anlatarak, "Yüksek sıcaklıklar, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik problemleri körükleyebilirken, intihar riskinin artmasına bile sebep olabilir." diye konuştu.

Londra Imperial College Grantham Enstitüsünden Neil Jennings ise sıcaklıklardaki 1 santigrat derecelik artışın bile intihar riskini yaklaşık yüzde 1 artırabileceğinin altını çizerek, ruhsal sorun yaşayan kişilerin aşırı hava olayları sırasında ölme olasılığının "iki ila üç kat" daha fazla olduğu değerlendirmesinde bulundu.

İklim değişikliğinin hem fiziksel hem de ruhsal anlamda etkisi olduğunu kaydeden Jennings, "Ruhsal sağlık, tarihsel olarak fiziksel sağlığa kıyasla daha az ilgi görmüştür." dedi.