Asgari ücret artmalı ama...

Maliye Bakanı Özdemir Berova geçtiğimiz gün bende konuktu. Ocak hayat pahalılığının % 48,5 olacağını bende açıkladı sonra her yerde bu gündem oldu.

Kıbrıs Postası olarak bizler de manşetten verdik. Zaten ben de konuyla ilgili bir köşe yazısı yazdım. Sevindirici bir haber mi peki; elbette ki sevindirici bir haber.

Hem yapılan hem de yapılacak zamların üstesinden başka nasıl gelinecek. Bakın elektrik % 15 zamlandı.

Üç ay önce % 20’lik bir zam daha yapılmıştı. Anlayacağınız varsa aylık elektrik faturanız hele hele kış döneminde 2 bin ve üzeri gelecek. Hayat pahalılığının artması her şeyden önce emeklilere iyi gelecek.

Çünkü aldıkları maaş ya asgari ücret seviyesinde ya da asgari ücretin altında ve bu insanlar geçinmekte gerçekten zorlanıyorlar.

% 48,5’lik artış verilirse sosyal sigorta emeklileri derin bir nefes alacak. Tabii 2024’de iğneden ipliğe her şey bir kez daha zamlanacak. Yani verilecek bu artış yapılacak zamlarla yine hiç olacak ama gelin görün ki bu artışın verilmesi de önemli.

Hal böyle olunca asgari ücretin de artması gündeme geldi. Kamu-İş Başkanı Ahmet Serdaroğlu, Çalışma Bakanlığı’na resmi olarak çağrı yazısını gönderdi. İşverenler Sendikası Başkan Yardımcısı Metin Arhun böyle bir gündemleri olmadığını açıklasa da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı kadim dostum Sadık Gardiyanoğlu gündemlerinde olduğunu ve bunu değerlendirecekleri niteliğinde bir açıklama yaptı.

Evet Asgari Ücret Komisyonu toplanmalı ve asgari ücrete yeni bir düzenlenme yapılmalı.

Bunun kaçarı yok.

Şu an ki asgari ücret açlık sınırının altında kaldı artık.

Bu nedenle ivedi olarak taraflarca yeniden düzenlenmeli ve artırılmalı.

Özel sektör çalışanlarının aldığı 15.750 lira kesinlikle geçinmeleri için yeterli değil.

Özellikle elektrik zammı sonrasında temel tüketim maddelerinde de artış yaşanacak olması kaçınılmaz.

Yalnız burada önemli bir nokta var. Bu artış yüzde kaç olacak ve işveren bu paraları ödeyebilecek mi ?

Tabii asgari ücret aralık ayında yeniden belirlenebilir mi bilemeyiz. Takvimsel açıdan belirlenebilir ancak ocak sonu hayat pahalılığının verilmesi ve bunun üzerinden bir değerlendirme yapılması da beklenebilir.

Aralık hayat pahalılığı baz alınarak yeni bir asgari ücret belirlense de ocak ayı sonunda belirlenecek hayat pahalılığının ardından asgari ücretin yeniden belirlenmesi gerekecek.

Maliye Bakanı Özdemir Berova’nın Ocak ayında % 48,5’lik bir artış verecek olması en çok da işverenleri tedirgin etti çünkü asgari ücrette bunun üzerinden bir işlem görecek ve belki 48,5 olmasa da 7-8 puan aşağısından işlem görecek.

Bunun böyle olması işverenin ödeyebilme limitinin üstünde kalacak. Bu artışları yani hayat pahalılığı üzerinden yapılacak asgari ücret artışını birçok işveren vermek de zorlanacak. Bundan dolayı bakanın bu açıklamasından sonra beni arayan birçok işveren “devlet özel sektörü batıracak” değerlendirmelerine neden oldu.

Değneğin iki tarafı da pis.

Bu artışlar bir kere yapılmalı. Çünkü hayat gerçekten pahalı oldu ve insanlar şu an ki asgari ücretle mümkünatı yok geçinemezler ancak öte yandan asgari ücret % 40 bile zamlansa işveren tarafının bu yeni maaşları % 40 artışla ödeyebilme imkanı olmayacak.

Dolaylı yönden baktığınızda işveren batma noktasına gelmemek için o da ürünleri zamlayacak. Çünkü bu maaşlar başka türlü ödenemez.

Yani bir başka deyişle hayat pahalılığının artması buna bağlı olarak asgari ücretin de artması pahalılığı tetikleyecek ve piyasalar daha pahalı olacak.

Zaten birçok ekonomist zamlarla mücadele noktasında hayat pahalılığı artışlarının geçerli bir yöntem olmadığını vurguluyor.

Bakan açıklamasa ve sana manşet veriyorum al kulan demese hükümetin Ocak 2024’de hayat pahalılığını % 48.5 artıracağına inanmazdım. Demek ki dostlar 2024 yılında öyle bir zam furyası yaşanacak ki bu artış bu kadar yüksek verilecek.

Evet sonuç olarak asgari ücret artmalı artmalı ama işvereni de batırmadan ve fahiş zamlara neden olmadan artmalı. Bu dengenin kurulması da neredeyse mümkün değil görünüyor.

****************

Günün Sözü

Üzüntü kendi kendini giderir, ama mutluluğun tam zevkini çıkarmak için onu paylaşacağınız birinin olması gerekir.

Mark Twain