Yazık... Gerçekten yazık...

İstatistik Kurumu, Ocak ayı hayat pahalılığını açıkladı. Açık konuşmak gerekirse, ben yüksek çıkmasını bekliyordum. Yapılan açıklamaya göre, Ocak ayı hayat pahalılığı %2,02 oldu. Şimdi bir açıklanan var, bir de hissedilen var. Ocak ayında tüm gıda emtiaları baştan aşağı zamlandı. Asgari ücret arttığı için ve Ocak sonu hayat pahalılığı ödemesi yapıldığı için marketler ve tüccarlar öyle bir zam yaptı ki, akıllara zarar.

Bu kadar çok zammın toplandığı bir Ocak ayında eğer hayat pahalılığı %2,02 çıkarsa, diğer aylarda herhalde %1,5-2,5 arası bir şey çıkar hayat pahalılığı. Bu oran hiç gerçekçi olmadı, onu söylemem lazım. Ocak ayı gerçekten ciddi zam furyasının yaşandığı bir ayıydı. Nasıl olur da bu kadar düşük çıkar?

Bu işte bir şey var. Kesinlikle buna bir daha değerlendirmeler yapılmalı.

Gaz zamlandı, gıda emtiaları baştan sona zamlandı. En basitinden 44 lira satılan fasulye 74 lira oldu, pirinç 71 lira oldu. Ocak ayında gıda ürünlerine neredeyse %80-85 zamlandı.

Nasıl olur da hayat pahalılığı bu kadar düşük çıkar?

Bildiğiniz gibi hayat pahalılığı artık altı ayda bir belirlenecek. Her ay buralarda belirlenirse hayat pahalılığı, Haziran ayı sonuna geldiğimizde toplam hayat pahalılığı %12 civarında çıkar. Buna kimse inanmaz.

Döviz yükseliyor, döviz yükseldikçe tüccar ithal ettiği mala zam yapıyor, aynı zamanda market etiketlerine yansıyor bu yükseliş, bununla birlikte elektrik pahalı oluyor. Hop, yine etiketlere yansıyor elektrik zammı.

Yani anlayacağınız, Ocak ayı %5-6 çıksaydı ve Şubat düşük çıksaydı anlardım ama ancak o zamların Ocak ayına yığılmasına rağmen hayat pahalılığının %2,02 çıkması gerçekten kabul edilebilir değil.

Umarım hayat pahalılığı oranları Şubat ayında tolera edilir ve gerçek pahalılık rakamları yansıtılarak açıklanır.

Aksi takdirde Haziran sonuna geldiğinde hayat çok pahalı olmuşken gerçek hayat pahalılığı maaşlara yansıtılmayacak ve emekli, memur ve buna bağlı olarak asgari ücretli doğru orantılı bir artış alamayacak.

Tekrar etmekte fayda var; ilaç %25, gıda emtiaları %80 artış gösterdi Ocak ayında. Daha vatandaş Ocak maaşını almadan fahiş zammalar yapıldı. Şimdi siz çıkar da Ocak hayat pahalılığı %2,02 derseniz kimseyi inandıramazsınız. Bunu da söylemek lazım.

Bir gazeteci olarak İstatistik Kurumu’na güvenmek ve inanmak istiyorum ama hissedilen ile açıklanan aynı olmayınca hem güvenimiz sarsılıyor hem inancımız.
Bir başka sıkıntı ise tarihler Haziran 2025’i gösterdiğinde asgari ücretliye yine hayat pahalılığı oranında bir artış verilmeyecek olmasıdır. Düşünsenize, memur, emekli hayat pahalılığını tam olarak alıyor olacak ama on binlerce asgari ücretli belirlenen hayat pahalılığının altında bir artış almak durumunda kalacak. Bu kesinlikle kabul edilebilir değildir.

Bin avro asgari ücret mi olur diyorlar, çok sıkıştırdığınızda. Olur efendim, bin değil 1500 avro da olur. Mesele kaç avro olduğu değil, mesele KKTC topraklarında yapılan yeni belirlenen asgari ücretin alım gücünün yetersiz kalmasıdır. KKTC’de belirlenen asgari ücretin, evet Güney Kıbrıs’ta alım gücü var, zaten bunun nedeniyle binlerce insan birkaç saat sınır kapılarında beklemek pahasına Güney’e geçiyor ve ihtiyaçlarını Güney’den alıyorlar. Aksi takdirde KKTC sınırları içerisinde aldığınız asgari ücretin ne yazık ki alım gücü yeterli değildir.

Kuzeyde bir kilo pirzola 1250 lira, Güneyde 484 lira. Tavuk, peynir, sebze, meyve ve daha birçok şey Güney’de gerçekten daha ucuz. Böyle devam ettiği sürece, yani gerçek hayat pahalılığı yansıtılmadığı sürece, Güney’e geçebilen geçecek, Güney Kıbrıs’tan alışverişini yapmaya devam edecek. Geçemeyen on binlerce vatandaş da memleketin marketlerinde yetersiz alım gücüyle savaşmaya devam edecek.

Yazık, gerçekten çok yazık...

Günün Sözü:

Endişe ve güvensizliklerine gülümse. Kuruntularını komik şeyler olarak bak. İlkinde zor gelecek, ancak zamanla alışacaksın.

Paulo Coelho