Tatar’ın açıklamaları sonrası “direkt uçuş, Kıbrıs sorununda ne ifade ediyor?

Cumhurbaşkanı Tatar, Cenevre’de yapılacak görüşmelere Kıbrıs Türk halkının hak ve hukukunu anlatmak amacıyla katılacaklarını belirterek, Türkiye’nin garantörlüğünün önemine vurgu yaptı. Tatar, Cenevre Zirvesi öncesinde yaptığı açıklamada, direkt uçuş, ticaret ve temas (3 D) taleplerinin kabul edilmesi durumunda resmi müzakerelere hazır olduğunu belirtti.

Peki Kıbrıs sorunu özelinde direk uçuş ne anlam ifade ediyor?

Direkt uçuşlar, Kıbrıs sorunu ve Kıbrıs müzakerelerinin tarihindeki önemli meselelerden biri oldu

Direkt uçuşlar konusu, hem politik hem de ekonomik anlamda Kıbrıs’taki çözüm sürecinin temel tartışma başlıklarından birini oluşturdu.

Direkt uçuşlar meselesi, Kıbrıs sorununun çözümü için önemli bir siyasi ve ekonomik unsurdur. Uluslararası tanınmama, uçuş kısıtlamaları ve ticari engeller gibi sorunlar, Kıbrıs Türk halkının yaşamını ve ekonomik gelişimini zorlaştırdı.

Bugün, Kuzey Kıbrıs’a yönelik direkt uçuşların başlatılması, hem bölgesel istikrar için hem de Kıbrıs sorununun çözümü adına önemli bir adım olarak değerlendirildi.

 İşte Kıbrıs sorununun tarihindeki direkt uçuşlarla ilgili bazı dönüm noktaları:

1. KIBRIS CUMHURİYETİ’NİN KURULUŞU VE UÇUŞ ENGELLEMELERİ (1960)

Kıbrıs Cumhuriyeti, 1960 yılında kurulduğunda, adada Türkler ve Rumlar arasında siyasi gerilimler artmaya başlamıştı. Türk Hava Yolları (THY) ve diğer havayolu şirketlerinin, Kuzey Kıbrıs’a direkt uçuş yapabilmesi, adadaki bölünmenin ardından bir sorun haline gelmiştir. 1974’teki Kıbrıs Harekâtı sonrası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) kurulmuş olsa da, Türkiye dışında hiçbir ülke KKTC’yi resmen tanımadığı için, Kuzey Kıbrıs’a direkt uçuşlar uluslararası hava sahasında bir engel oluşturdu.

2. BM ÇÖZÜM PLANLARI VE UÇUŞ MESELESİ (1990’LAR)

1990’ların başında, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik çeşitli planlar gündeme gelmeye başladı. Özellikle 1993’teki BM Planı, adadaki iki toplum arasında bir birleşme önermekteydi. Ancak bu süreçte, Kıbrıs Rum tarafının baskıları ve uluslararası tanımanın olmaması nedeniyle Kuzey Kıbrıs’a direkt uçuşlar hala mümkün olmadı.

3. 2004 ANNAN PLANI VE DİREKT UÇUŞLAR (2000’LER)

2004’te, BM Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlanan çözüm planı (Annan Planı) Kıbrıs sorununun çözümü için önemli bir dönüm noktasıydı. Planın bir parçası olarak, Kuzey Kıbrıs’a yönelik uluslararası izolasyonun sona erdirilmesi ve bunun da arasında direkt uçuşların başlaması önerilmişti. Ancak, Kıbrıs Rum tarafının planı reddetmesi sonucu, KKTC’ye yönelik uçuş yasakları ve kısıtlamalar devam etti. Bu dönemde, Kuzey Kıbrıs’a yalnızca Türkiye’den uçuşlar yapılabiliyor, diğer ülkelerden ise uçuş yapılması mümkün olmuyordu.

4. 2010’LAR VE AVRUPA BİRLİĞİ’NİN ROLÜ

KKTC’nin uluslararası alanda yalnızca Türkiye tarafından tanınması, direkt uçuşlar konusunun bir kez daha gündeme gelmesine neden oldu. Türkiye’nin 2000’li yılların başından itibaren AB ile müzakerelere başlamasıyla, Kıbrıs’ta çözüm umutları yeniden doğdu. Ancak, Kuzey Kıbrıs’a direkt uçuşlar ve Kıbrıs Rum tarafının AB üyeliği konusundaki anlaşmazlıklar devam etti. 2004 sonrası KKTC’nin Türk Hava Yolları dışında bir havayolu şirketiyle direkt uçuş imkânı olmamıştı.

5. 2010’LARIN SONU VE KKTC’DE UÇUŞ MESELESİ

2010’lu yılların sonlarına doğru, KKTC’nin uluslararası alanda daha fazla tanınma çabaları arttı. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve diğer liderlerin çözüm odaklı açıklamaları, zaman zaman direkt uçuşlar meselesini tekrar gündeme getirdi. Türkiye’nin de bu konuda yaptığı açıklamalarla, özellikle 2018 yılında yapılan müzakerelerde direkt uçuşların ve diğer ekonomik bağlantıların iyileştirilmesi gerektiği vurgulandı.