Medya Etik Kurulu’ndan “masumiyet karinesi” uyarısı

Medya Etik Kurulu, geçtiğimiz günlerde Girne Kordonboyu’nda meydana gelen ve kamuoyuna yansıyan bir olayla ilgili medyada yer alan haberlere dair bir basın açıklaması yayımladı. Açıklamada, olayda iki kişinin hesap ödemedikleri, uyarılara küfür ve fiziksel saldırıyla karşılık verdikleri, bir polis memurunun telefonunun zarar gördüğü, bir diğerinin ise parmağının kırıldığı iddialarının yer aldığı hatırlatıldı. Zanlıların tutuklandığı ve mahkemeye çıkarıldığı belirtildi.

Kurul, söz konusu mahkeme haberlerinde polisin ifadelerinin gerçeğin kendisi gibi sunulduğunu, bu durumun iddia ve olgu arasındaki çizgiyi bulanıklaştırdığını kaydetti. Polis ifadelerinin yalnızca birer iddia olduğunun altı çizilen açıklamada, “Yargı süreci tamamlanana dek bu ifadeler kesin bir doğruluk gibi sunulmamalı; okuyucunun zihninde netlik algısı yaratacak bir dille paylaşılmamalıdır” denildi.

Açıklamada ayrıca KKTC Anayasası’nın 15. maddesi hatırlatıldı: “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.” Bunun yanında Gazetecilik Meslek İlkeleri’ne de atıf yapılarak, medyanın bu ilkelere uyması gerektiği vurgulandı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Basın yayın organları masumiyet karinesine saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır.”

Medya Etik Kurulu, yargı kararıyla kesinleşmemiş olaylarda zanlıların isimlerinin açıkça yayımlanmasının ya da polis iddialarının kesin gerçek gibi sunulmasının kişilik haklarını zedeleyeceğine ve geri dönüşü olmayan mağduriyetlere yol açacağına dikkat çekti.

Açıklamada, “Tüm gazetecileri ve medya kuruluşlarını bir kez daha uyarıyor; yargı süreci devam eden olaylarda, aktarılan bilgileri sadece bir iddia olarak değerlendirmeye ve haber dilini suçlayıcı değil, ihtiyatlı ve tarafsız bir şekilde kurmaya çağırıyoruz” ifadeleri yer aldı. Zanlıların isimlerinin gizli tutulmasının hem adaletin yanında durmak hem de insan onurunu korumak adına temel bir sorumluluk olduğu vurgulandı.

“Haber dili aynı zamanda toplumun vicdanını ve bakış açısını da şekillendirir” denilen açıklama, şu ifadelerle son buldu:

“Zanlıları peşinen mahkûm eden söylemlerden kaçınmak, haberleri dengeli, adil ve insan onuruna yaraşır bir biçimde sunmak; etik bir görev olmanın ötesinde, toplumsal barışın da vazgeçilmez bir koşuludur. Medya Etik Kurulu olarak basın emekçilerini ve medya kuruluşlarını masumiyet karinesine ve adil yargılanma hakkına saygılı olmaya; mahkemede sunulan olguların yalnızca iddia niteliğinde olduğunu unutmadan, etik ve sorumlu habercilik anlayışını temel almaya davet ediyoruz.”