İngiltere’de trafiğin soldan akmasının tarihçesi ve sebepleri!

İngiltere’de trafiğin soldan akmasının kökenleri çok eskiye, hatta Antik Roma’ya kadar dayanır. Bu geleneğin nasıl başladığını ve neden günümüze kadar devam ettiğini detaylıca inceleyelim.

1. ANTİK ROMA DÖNEMİ

• Antik Roma döneminde yolların sol tarafından ilerlemek yaygın bir uygulamaydı.

• Bunun nedeni, atlı arabaları ve savaş arabalarını kullanan kişilerin çoğunlukla sağlak olmasıydı.

• Sürücü ya da savaşçı, sağ eliyle kılıç kullanarak olası saldırılara karşı kendini savunabiliyordu.

• Romalılar geniş bir yol ağı inşa ettikleri için bu düzenleme, Avrupa’nın büyük bir kısmında yaygın hale geldi.

2. ORTA ÇAĞ: ŞÖVALYELER VE ATLILAR

• Orta Çağ boyunca şövalyeler ve yolcular da yolların sol tarafından gitmeye devam etti.

• Kılıçlarını sağ ellerinde taşıyan şövalyeler, yoldan geçen birine saldırmak veya kendilerini savunmak için sol tarafın daha avantajlı olduğuna inanıyordu.

• Ayrıca, at sırtında ilerlerken, karşıdan gelen birinin dost mu düşman mı olduğunu anlamak için sol taraf daha iyi bir görüş açısı sağlıyordu.

• At sırtında biniciler sağdan inip binmek zorundaydı çünkü kılıçları genellikle sol bacaklarına asılıydı. Eğer yolun sağında olsalardı, inip binmek tehlikeli olabilirdi.

3. KİLİSELER, MERDİVENLER VE SOLDAN TRAFİĞİN GÜNLÜK HAYATA ETKİSİ

• Kiliselerin giriş kapılarında genellikle sağ elini kılıç kullanmak için özgür bırakacak şekilde konumlanan merdivenler inşa edilirdi.

• Askerî kalelerde de dönen merdivenler saat yönünde tasarlanırdı; böylece yukarıdaki savunmacılar sağ ellerini serbest kullanırken, saldıranlar için kılıç kullanmak daha zor olurdu.

• Trafiğin soldan işlemesi günlük hayatın her alanına yayıldı.

4. AT ARABALARI DÖNEMİ VE FRANSIZ DEVRİMİ'NİN ETKİSİ

• 18.yüzyılda büyük yük arabaları ortaya çıktı ve bu arabalar genellikle büyük atlar tarafından çekiliyordu.

• At arabaları sürücüleri genellikle sol tarafta oturuyordu ve sağ elleriyle kırbaç kullanıyordu.

• Fransa’da devrim sonrası sağdan trafik yaygınlaşmaya başladı. Napolyon’un Avrupa’yı fethetmesiyle bu sistem Avrupa kıtasında standart hale geldi.

• Ancak İngiltere, Napolyon’un yönetimi altına girmediği için trafik akışını değiştirme ihtiyacı duymadı ve sol şeritte ilerlemeye devam etti.

5. İNGİLTERE'DE TRAFİK YASALARININ OLUŞUMU

• 1756 yılında Londra Köprüsü’nde trafik akışının soldan olması gerektiğine dair ilk kural getirildi.

• 1835’te İngiltere Parlamentosu, “Kara Yolları Yasası”nı (Highway Act) yürürlüğe sokarak trafiğin soldan akmasını zorunlu hale getirdi.

• Bu yasa, Britanya İmparatorluğu’nun diğer ülkelerinde de uygulandı ve Hindistan, Avustralya, Güney Afrika, Yeni Zelanda gibi ülkeler de bu sistemi benimsedi.

6. AMERİKA VE AVRUPA'DA SAĞ TRAFİĞE GEÇİŞ

• ABD’de Henry Ford’un 1908 yılında ürettiği T Modeli Ford otomobili, direksiyonu sol tarafta olacak şekilde tasarlandı.

• Bunun nedeni, sürücünün yolun ortasını daha iyi görebilmesi ve karşıdan gelen trafiği takip edebilmesiydi.

• Ford’un sağdan trafik düzenine uygun otomobiller üretmesi, zamanla ABD’nin bu düzeni benimsemesine neden oldu.

• Napolyon’un Avrupa’daki etkisi nedeniyle kıta Avrupa’sı da sağdan trafik düzenine geçti.

• 1920’lerden itibaren sağdan trafik dünya genelinde baskın hale geldi.

7. GÜNÜMÜZDE HANGİ ÜLKELERİN TRAFİĞİ SOLDAN AKAR?

Bugün dünya nüfusunun yaklaşık %35’i soldan akan trafiğe sahip ülkelerde yaşıyor. Bu ülkeler şunlardır:

AVRUPA

• Birleşik Krallık (İngiltere, İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda)

• İrlanda

• Malta

• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

• Kıbrıs Cumhuriyeti

ASYA

• Japonya

• Hindistan

• Pakistan

• Bangladeş

• Tayland

• Endonezya

• Malezya

• Hong Kong

• Makao

AFRİKA

• Güney Afrika

• Kenya

• Tanzanya

• Botsvana

• Zimbabve

OKYANUSYA

• Avustralya

• Yeni Zelanda

• Fiji

İNGİLTERE NEDEN SOLDAN GİTMEYE DEVAM EDİYOR?

• Tarihî ve kültürel nedenlerle İngiltere, Napolyon’un sağ trafik sistemini benimsemeyen ülkelerden biri olarak kaldı.

• Modernleşme sürecinde de değişikliğe gerek görülmedi çünkü trafiğin soldan akması, İngiliz sürücüler için doğal hale gelmişti.

• Otomobiller, yollar, trafik ışıkları ve toplu taşıma sistemleri bu düzene göre tasarlandığı için sağa geçmek büyük bir lojistik sorun olurdu.

• Birleşik Krallık’ın eski kolonilerinde de aynı sistem devam etti, çünkü altyapı bu düzene göre inşa edilmişti.

Bazı ülkeler zamanla sağdan trafiğe geçiş yaptı. Örneğin:

• İsveç, 1967 yılında sağa geçti (Dagen H – “H Günü” olarak bilinir).

• İzlanda, 1968’de sağa geçti.

• Gana, Nijerya gibi bazı Afrika ülkeleri 1970’lerde sağa geçti.

Ancak, İngiltere gibi büyük ekonomilere sahip ve uzun süredir sol trafik kullanan ülkeler için bu değişim çok maliyetli ve karmaşık olacağından muhtemelen hiçbir zaman sağa geçiş yapmayacaktır.