Korkulan mı oluyor?!

İstanbul’da 6,2 büyüklüğünde bir deprem oldu ve yürekler ağza geldi. Bu depremi başka sarsıntılar da izledi ve hala küçük büyük depremler olmaya devam ediyor. Kahramanmaraş depremi sonrasında program yaptığım Jeofizik Yüksek Mühendisi Dr. Hilmi Dindar eğer bir bölgede küçük depremler olursa enerji birikmesi olmaz demişti. Yani bir başka deyişle eğer küçük depremler olmaya devam ederse ciddi bir enerji patlaması olmaz ve hafif atlatılabilir anlamı çıkarıyorum ben bundan. Bu nedenle İstanbul çok ciddi bir tehlike altındadır diyemeyebiliriz. Ama öte yandan Jeofizikçilerin söylediği başka bir şey daha var. Deprem her an her yerde yüksek şiddette olabilir. Bu da demek oluyor ki İstanbul’da uzun süredir olması beklenen ve sıkça konu edilen çok daha ciddi bir sarsıntı da olabilir. Bunu kimse bilmiyor bilmesine de imkan yok anca Jeofizikçiler tahmin yürütüyorlar ve değerlendiriyorlar.

6,2 küçük bir deprem değil 5 oranındaki bir deprem ve üstü yıkıntılara neden olabilir. Önemli olan sık ve küçük depremlerin olması. Böyle olduğunda enerji patlaması olmuyor ve enerji az az boşalıyor. Ama yazının başında da ifade ettiğim gibi İstanbul’u ilerleyen saatlerde veya günlerde 7-8 şiddetinde bir deprem vurabilir. Şimdilik bu depremde ölen yok ama korkudan yüksekten atlayan 151 yaralı var. Bir de eski üç katlı bir binanın çekmesi var. Şimdilik bilanço bu kadar ancak ilerleyen saatlerde ya da günlerde çok şiddetli bir deprem olmayacak anlamı çıkmıyor bundan. Umarız olmaz ve Allah İstanbul’da yaşayan herkesi korur.

İstanbul eski ve yeni yapısıyla büyük bir mega kent. Bu nedenle şiddetli bir deprem olması halinde ölü sayısını tahmin bile edemeyiz. Deprem olmadığı sürece birçok konferans yapılır dikkatler depreme çekilmeye çalışılır ama bu konular olur geçer. Ne zaman ki ciddi sarsıntıda depremler olmaya başlar herkes korkar ve ne yapacağını düşünmeye başlar. İstanbul’da çok eski bina var. Bu binalar kesinlikle güvenli değil ve olası ciddi bir depremde yüzbinlerce insan hayatını kaybedebilir veya yaralanabilir. Devlet böyle bir depremin altından kalkamaz.

Deprem korkusu yüzünden malum KKTC’de de onlarca okula prefabrik sınıflar yapıldı ve okul binaları yıkıldı, ya da tadil edilmeye çalışılıyor. Hadi diyelim KKTC küçük bir yer üstesinden bir şekilde gelinebilir ama aynı şey İstanbul için geçerli değil. Uzmanlar İstanbul’da yaşanan depremin Marmara da bir deprem riskini tetiklediğini de açıkladılar. Durumlar kritik anlayacağız.

KIBRIS’TA RİSK ALTINDA

İstanbul’daki depremi konuşuyoruz ama Kıbrıs’ta olası bir depremle karşı karşıya. Biz de hiç olmayacak gibi geliyor ama ülke olarak inanın ki biz de 6,5 şiddetinde bir depremi yaşamakla karşı karşıyayız. Kıbrıs’ta ise Girne Dağları’na paralel ovgos olarak adlandırılan uyuyan bir fay olduğundan bahsetmişti Hilmi Dindar, “Birde Değirmenlik fayı var bunlar son 123 yılda bir deprem üretmedi” demişti. Öte yandan bunun ‘deprem olmayacak’ demek olmadığının da önemle altını çizmiş, fayın kilitli vaziyetten Maraş depreminden sonra açık vaziyete geldiğini anlatmıştı. “Bu 6.5-6.8 arası bir depreme tekabül edebilir” diyen Hilmi Dindar, binaların belki yıkılmayacağını ama hasar görebileceğini söylemişti.

Örneğin İskele bölgesine yapılan yüksek katlı binaların zeminin sert olmadığını biliyoruz. Olası ciddi bir depremde İskele bölgesine yapılmış yüksek katlı binalar ciddi risk altına. Çok iyi hatırlıyorum, olası bir Kıbrıs depreminde İskele bölgesine yapılan yüksek katlı binaların zeminlerinin çok da sağlam olmadığı anlatılmıştı uzun uzun.

Sonuç olarak çok dikkatli olunmalı ve depreme hazırlıklı olmalıyız. Bu öyle bir yazı ki her an kadük olabilir. Zira İstanbul’da artçı sarsıntılar devam ediyor. Önümüzdeki birkaç gün içerisinde hep birlikte ne olacağını bekleyip göreceğiz.

********************

Günün Sözü

“O gece gördüm, onun gözlerinde gördüm; gün ne güzel doğarmış meğer açık denizlerde!”

Orhan Veli