Suda tasarruf çağrısı yapılıyor ama nasıl yapacağımızı bilmiyoruz!

KKTC’de su tüketiminin en üst seviyeye çıkacağı Ağustos ayı yaklaşırken, Tarım Bakanlığı hem üreticilere hem de hane halkına “tasarruf çağrısı” yapıyor, havuzlarınızı şebeke suyu ile doldurmayın, diyor. 

Öte yandan Bakan Hüseyin Çavuş’un Lefkoşa’yı da anarak hem gece hem de gündüz aynı miktarda su nasıl harcanır bunu anlamak lazım diyerek “su kaçağına” işaret etmesi de dikkatlerden kaçmıyor.

Bakan, Gönyeli ve Güzelyurt’u işaretle buralarda artış yüzde 2-3’lerde iken İskele’de bu oran yüzde 39 artış diyerek nüfus sorununa da dikkat çekmesi bir diğer önemi veri…

Bakan, biz belediyelerin depolarına suları ulaştırıyoruz ancak bu depolardan sonra sorumluluk belediyelerde, biz de bakanlık olarak her türlü göreve hazırız, mesajı veriyor.

Güney Kıbrıs su krize karşı yasalar çıkarıp sıradan vatandaşlara dahi ceza kesiyor ve tarımda da bazı ürünlerin ekilmesini istemeyerek tazmin yoluna gidiyor.

KIBRIS POSTASI HABERİ SONRASI MESELE TASARRUFA DÖNDÜ: YA GEÇİTKÖY BARAJI SONRASI YATIRIM İHTİYACI?

Türkiye'den gelen su, Geçitköy'e sorunsuz geliyor. Ancak o noktadan sonra yeni yatırımların yapılması gerekiyor.

Fakat konu, ilk kez Kıbrıs Postası'nın iki hafta önce "projeksiyon konusunda 2045" yılına resmi verilere yansıyan ayrıntılı haberi sonrası tartışılmaya devam ederken meselenin sadece tasarruf boyutu ele alınıyor.

Henüz bu konuda ne gibi, hangi kurumların sorumluluğunda, hangi yatırımların Geçitköy barajı sonrası yapılması gerektiğine ilişkin yetkililerden ve kamuoyu paydaşlarından bir ses yok. 

“Tasarruf bir kültür meselesi”.

Uzmanlar ancak bu kültür eğitim, altyapı ve denetim ile inşa edilir, diyor.

Suyu verimli kullanmak artık bir seçenek değil, zorunluluk. Ancak çağrılar yetmiyor; vatandaş suda “nasıl tasarruf edeceğini” bilmiyor. İşte adım adım uygulanabilecek bazı etkili önlemler…

KKTC’de Türkiye’den gelen suyla birlikte yer altı sularımızın projeksiyonu şu anda 2045 yılında…

Tarım Bakanı Hüseyin Çavuş’un üreticiye ve vatandaşa yönelik “su tasarrufu yapın” çağrıları, yaz aylarıyla birlikte daha da sık duyulmaya başlandı.

Ancak asıl mesele çağrı değil; nasıl tasarruf edileceği konusunda yol gösterici adımların eksikliği.

Nüfus artışı, kontrolsüz sulama ve geri dönüşüm altyapısının eksikliği, ülkeyi bir kez daha kuraklık ve kıtlık tehdidine yaklaştırıyor. İlgili bakanın sürekli “Ağustos ayı” diyerek bunu tekrar etmesi belirsiz bir kriz kapıda mı sorularını da akıllara getiriyor.

İşte bireysel ve toplumsal düzeyde etkili olabilecek, basit ama güçlü bazı önlemler:

EVDE SU TASARRUFU İÇİN NE YAPABİLİRİZ?

1. Diş fırçalarken, tıraş olurken musluğu kapatın.

Açık musluk dakikada yaklaşık 6 litre su tüketir. 3 dakikada 18 litre demektir

2. Duş süresini 5 dakikayla sınırlandırın.

Her duş ortalama 80–100 litre su harcar. 5 dakikalık duşla bu miktar %40 azalır.

3. Çamaşır ve bulaşık makinelerini tam dolmadan çalıştırmayın.

Boş çalıştırılan makineler yılda binlerce litre suyu israf eder.

4. Sızıntıları ciddiye alın.

Dakikada bir damlayan musluk yılda yaklaşık 5 ton su kaybettirir.

5. Bahçeyi gece veya sabah erken saatlerde sulayın.

Öğlen saatlerinde yapılan sulama buharlaşma nedeniyle %30’a kadar kayıpla sonuçlanır.

TARIMDA SU TASARRUFU İÇİN NE YAPILMALI?

1. Fıskıye yerine damlama sulama sistemine geçilmeli.

KKTC’de patates üreticileri hâlâ fıskıye sistemini kullanıyor. Oysa damlama sulama %50’ye yakın su tasarrufu sağlar.

2. Su ihtiyacı yüksek ürünler yerine kuraklığa dayanıklı ürünlere yönelinmeli.

Alternatif bitki desenleri, uzun vadeli planlama ile belirlenmeli.

3. Sulama saatleri yeniden düzenlenmeli.

Tarımsal sulamada günün sıcak saatleri yerine sabah veya gece tercih edilmeli.

4. Geri dönüşüm sistemleri teşvik edilmeli.

Seralarda kullanılan suyun tekrar kullanımı için altyapılar kurulmalı.

DEVLET NE YAPMALI?

Fatura üzerinden bilinçlendirme: Su faturalarında aylık tüketim ortalamaları karşılaştırmalı olarak gösterilmeli.

Teşvik sistemleri: Damlama sulamaya geçen üreticilere ekipman desteği sağlanmalı.

Denetim ve kayıt: Tarımsal sulamada ruhsatlı alanlara ve izinli kullanıma dikkat edilmeli.