Ekonomi Güney’e kayıyor… Dikkat…

Şu et ithali konusu şu sıralar sık konuşuluyor. Hayvancılar şiddetle karşı çıkarken kasaplar serbest bırakılmasını istiyorlar. Önümüzde bir gerçek var; kasaplar 550 liradan et satamazlar. Bu mümkün değil. Olay kasabında maliyetleriyle doğrudan bağdaşıyor. Peki ne yapmak lazım. Eğer hükümet hayvancıyı dinler ve ithal ete en azından piyasalar rahatlayıncaya kadar izin vermezse kasaplar 550 liradan kuzu eti satamayacak. Ne olacak peki? Bayramda olduğu gibi piyasa Güneye kayacak. Zaten kaydı da. Güneye geçebilenler et ihtiyacını gidiyor ve Güney Kıbrıs’tan tedarik ediyorlar. Sıkıntı bununla da bitmiyor; Kıbrıslı Türkler Güney Kıbrıs’a et almak için gitmişken diğer ihtiyaçlarını da oradaki marketlerden alıyorlar. Yani bu ne demek, Kıbrıslı Türkler Kuzeyde kazanıyor Güneyde harcıyor demek. Mesele aslında bu kadar önemli. Nasıl ki Rumlar ucuz akaryakıt almak için Kuzeye geçiyor ve marketlere gidiyorsa ki duyduğumuza göre marketlere gitme son zamanlarda çok azaldı, çünkü sebze ve meyvelerde Güney daha ucuz kalmaya başladı, çok yakında sadece akaryakıt için kuzeye geçişler olacak demektir.

Durum tersine dönmek üzeredir. Artık Kuzey ekonomisi Güneye kaymaya başladı ve başlayacak demektir. Öyle tahmin ediyorum ki KKTC maliyesinin en son istediği şeydir bu durum.

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tolga bende konuktu. Birçok soru hazırladım ancak sadece eti konuşabildik. Tulga diyor ki, KKTC hayvancılığı üretim açısından yeterli üretime geçinceye kadar et ithali serbest bırakılmalıdır ve bu yapılırken de kurulacak kooperatifler üzerinden yapılmalıdır. Yani herşey devletin kontrolünde olmalıdır. Şahsen ben kendisini haklı da buluyorum. Son derece mantıklı bir öneridir.

Mesele aslında çok açıktır; et ithalatı serbest bırakılmadığı sürece ve etin fiyatı aşağılara çekilmediği sürece Güneye gidebilen herkes etini geçip güneyden yapacaktır, yazıda belirttiği gibi gitmişken de etini tavuğunu peynirini ve sebzesini de Güneydeki marketlerden alacaktır. Yani hayvancı üzülmesin diye ciddi bir para yükü Güney Kıbrıs ekonomisine enjekte olacaktır.

Bu ekonomik açıdan son derece tehlikeli bir durumdur.

Bu nedenle hükümet bir an önce et ithalatını kontrolüne alarak serbest bırakmalı ve Kıbrıslı Türklerin aynı zamanda Güneye geçemeyen on binlerce vatandaşın ucuz ete ulaşmasını sağlamalıdır. Bu kaşınılmaz bir gerekliliktir. Bayramda ben de Güneye geçtim. Tam iki saat hiç abartmıyorum size tam iki saat kuyrukta bekledim. Gidiş çok kalabalık geliş ise son derece sakindi. Yani öyle Rumların KKTC’ye akın ettiği falan yok. Bu Güney Kuzey meselesinde çark şimdi tersine dönmeye başladı ve bunun önü alınmazsa KKTC devletinin ödediği paracıklar Rum sermayesine akacak.

Güney Kıbrıs hem yerli kuzuyu hem ithal kuzuyu uygun fiyata verebiliyorken Kuzey neden veremiyor. Bu parayla alakalı bir konudur. Çünkü Güney Hükümeti hayvancıyı ciddi oranda desteklemekte ve sübvanseye etmektedir. Ne yazık ki aynı durum Kuzeyde söz konusu değildir. Bu bir bütçe meselesidir. Güney nüfusu daha fazladır, daha fazla yardım almaktadır tanınmış olduğu için ve daha fazla vergi toplamktadır. Bu şartlar ne yazık ki Kuzeyde oluşmuş değil.

Peki ne gibi bir alternatif var bizim hükümetimizin elinde; et ithalatını serbest bırakma. Ancak bu şekilde vatandaşa ucuz et yedirebilirsiniz. Bunun başka çaresi yok. Başbakan Ünal Üstel son derce ecesur bir başbakandır. Bunu ancak Üstel gibi korkusuz bir başbakan yapabilir. Başka türlü etin ucuzlaması mümkün değildir. Yazıda beirttiği gibi et ithalatıyla etin ucuzlaması sağlanmazsa vatandaş gidecek ve etini Güneyden alacaktır; dahası daha fazlasını Güney’den alacak ve KKTC içinde dolaşması gereken para Güney sermayesi içinde dolaşacaktır. Bu nedenle Hükümet ithal et konusunda bir an önce bir karar üretmelidir.

****************

Günün Sözü

'Göğün dibi yarılsa da bütün yağmurlar aynı anda boşansa insanın kendi içinde yanan cehennem ateşini söndüremez.

Charles Dickens