Siz yine de depoyu doldurun…

İsrail ile İran arasında bir ateşkes sağlandı. Tabii dün bu ateşkes ihlal edildi ve ABD Başkanı Trump her iki ülke içinde sitemkâr açıklamalarda bulundu, özellikle de İsrail için. Bu savaşın bitmesi tüm dünyanın hayrına bir olaydır. Ama benim bir gazeteci olarak sevindiğim İsrail’in düştüğü durumdur. İsrail, İran’ın kolay lokma olmadığını gördü. Israil hep vurup yakıp yıkmaya öldürmeye alışmış bir devlet. Ama gelin görün ki İran kolay lokma çıkmadı ve İsrail’i yıktı geçti. Tabii bu savaş daha düne kadar devam ettiği için Hürmüz Boğazının kapanması tehlikesi vardı. Hürmüz boğazı kapandı demek petrol akışı durdu demektir.

Geriye Rusya Brezilya Venezüella gibi ülkelerden petrol almak zorunda kalacak ülkeler. Savaş bittiğine göre ya da biz öyle varsayıyoruz Hürmüz Boğazı da kapanmayacak ve petrol akışı devam edecek. Ama ne olur ne olmaz ay sonudur biliyorum ama paranız varsa akaryakıt fiyatları uçmadan arabalarınızın depolarını doldurun derim.

Malum döviz yükseliyor. Döviz yükseliyor demek hem akaryakıt pahalı olacak hem de elektrik zammı peşi sıra gelecektir demek. Şu an kimse bir şey açıklamıyor ama özellikle 5 Temmuz’dan sonra hem akaryakıt hem de elektrik fiyatları zamlanırsa şaşırmayın. Neden 5 Temmuz diyorum; çünkü hayat pahalılığının açıklanacağı tarihtir 5 Temmuz. Eğer 5 Temmuz’dan önce akaryakıt ve elektrik zamlanırsa altı aylık hayat pahalılığı paketinin içine bu zamlarda eklenecek ve hayat pahalılığı yüksek çıkacak. Bu nedenle 5 Temmuz’dan önce herhangi bir şey zamlanmaz ama 5 Temmuz’dan sonra hem akaryakıt hem de elektrik büyük ihtimal zamlanacaktır.

Bu konuda Hükümete kızmanın bir anlamı yok. Dünya da her şey dövizle şekilleniyor ve döviz yükselirse otomatik olarak hem akaryakıt ve buna bağlı olarak elektrik de zamlanır. Bu nedenle ay başı maaşlarınızı aldığınızda ilk yapmanız gereken şey araçlarınızın deposunu fullemek olsun. Tabii bu kadar pahalılıkta cebiniz de para kalırsa.

Şimdilik ateşkes sağlanmış olsa dahi bu ateşkes özellikle İsrail tarafından bozulabilir. Bozulursa savaş yeniden patlak verir ve Hürmüz Boğazı bu sefer kesinlikle kapatılır ve akaryakıt transferi sekteye uğrar. Maliye Bakanlığının yapması gereken Teknecik’teki akaryakıt depolarını doldurmak olmalı. Yakıtın kesinlikle yedeklenmesi gerekiyor ki olası bir krizde ülke karanlığa bürünmesin. Bunca iş güç arasında basit gibi görünen bir konudur ama son derece önemlidir.

Öte yandan Maliye bu ayki maaşları ödeyebilmek için ciddi bir borçlanmaya gidiyor. Bu bir sarmal. Maliye Bakanı Özdemir Berova’nın en çok endişe ettiği konulardan biri de ekonomik sarmala girmektir. Bunu bir canlı yayınımızda kendisi söylemişti. En son yaptığımız programda Bakan bütçe açığının olacağını biz önceden biliyorduk, borçlanıyoruz ödüyoruz sonra borcu kapatıp tekrar borçlanıyoruz demişti.

Her ne kadar Muhalefet bu borçlanma işini abartsa da eğer para yoksa Hükümet de mecburen borçlanacak ve maaşları ödeyecek sonra gelirler geldiğinde borcu kapatıp bir ay sonra tekrar borçlanacak. Bu durumu ne CTP gelse ne TDP gelse düzeltemez. Kolay bir mesele değildir. Eleştirmek kolaydır ama gel sen yap dediklerinde onlarda yapamazlar. Geçtiğimiz gün de yazdım yine yazmakta fayda görüyorum bütçesinin yaklaşık %80’nini maaşlara ödeyen bir Maliye belini doğrultamaz. Kolay iş değildir.

Gelir gider dengesini bulmak söylendiği kadar ya da eleştirildiği kadar kolay değildir. Bir kere ekonomi kayıt altına alınamadığı sürece ve adil vergi toplanamadığı sürece bir devletin gelirleri artmaz. Benim canlı yayınlarda da sıkça söylediğim bir şey var, siz ekonomiyi Güneye kaptırırsanız ve on binlerce vatandaş Güney daha ucuzdur diyerek gider parasını güneyde harcarsa siz vergi kaybı yaşarsınız. Defalarca kez yazdım Hükümet bir an önce Güney Kıbrıs’a akan parayı Kuzeye çevirmenin yollarını bulmalıdır. Yoksa bütçe artarak daha fazla açık vermeye devam edecektir.

********************

Günün Sözü

“O gece gördüm, onun gözlerinde gördüm; gün ne güzel doğarmış meğer açık denizlerde!”

Orhan Veli