Asgari ücret neden ertelendi ?

Asgari ücret masası toplandı ancak bir sonuç alamadan dağıldılar.

İşçi tarafı masaya her ne kadar %27 ile oturmuş olsa dahi hükümetin önerisi olan %23’e razı olduklarını açıkladı Ahmet Serdaroğlu.

İşveren tarafı ise %18 oranında bir artış istiyor.

İşçi tarafı %23’e razı olmuşken ne oldu da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu toplantıyı pazartesine erteledi bunu bilmiyoruz. Son derece şaşırtıcı bir durum.

Bildiğiniz gibi Başbakan Ünal Üstel % 22,98 olan hayat pahalılığının asgari ücret artışına yansıtılacağını açıkladı.

Peki tarafların pozisyonu ne.

Yapmış olduğum araştırmalar neticesinde işveren tarafının hayat pahalılığının altında bir artış talep ettiklerini, işçi tarafının ise hayat pahalılığının üzerinde bir artış talep ettiğini ve bu talebin gerçekleşmesinin daha muhtemel olduğunu öğrenmiştim.

Tabii burada önemli bir nokta var.

O da hayat pahalılığı belirlenir belirlenmez gıda emtialarının zamlanmaya başlanması.

Dört aylık hayat pahalılığı % 22,98 açıklandı ya daha bu artış maaşlara yansımadan zam furyası başladı.

İşte asıl sorun burada. Marketlerin denetlenmesi gerekiyor. Serbest piyasa ekonomisi deyip marketleri ve tüccarları rahat bırakmamak lazım.

Tabii ekonomistlerle yapmış olduğumuz konuşmalarda hükümetin ceza kesme yetkisinin olmadığını ve yapılan denetlemelerin de bir sonuç getirmediğini öğrendim.

Öte yandan Maliye Bakanı Özdemir Berova ile bir programda yaptığımız söyleşide; piyasaların denetlendiğini ve fahiş zam yapan market ya da tüccarlara ibraz ettikleri vergi rakamları üzerinden resen vergi yapabileceklerini anlatmıştı bana.

Asgari ücrete dönersek.

Nereye kaça belirlenir bilmiyoruz ama en azından verilen hayat pahalılığına ya da biraz üstüne belirlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Açlık sınırı malum asgari ücrete çok yaklaştı ve yakında asgari ücret oranını da geçecek.

İşte bu nedenle hükümet kanadının işçiden taraf bir tavır belirlemesi veya hayat pahalılığı oranında ya da biraz üstünde belirlemesi gerekiyor.

Tabii işveren tarafını da düşünmek lazım.

Siz bir rakam belirlersiniz ama bunu ödeyebilen işveren olduğu gibi ödeyemeyen işverenler de olacaktır.

İşte bu noktada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı devreye girmeli ve özellikle küçük esnafa teşvik vermeye sübvanseye etmelidir.

Hayat pahalılığının belirlenmesinin ardından birçok emtiaya zam geleceği için birçok işveren belirlenecek yeni asgari ücreti ödeyebilecektir.

Ancak bunu ödeyemeyecek esnaf ve hizmet sektörleri de olacaktır.

Devletin de bu kesime sahip çıkması gerekiyor.

Bir başka gerçek ise belirlenen hayat pahalılığının üzerinde pahalı bir hayat yaşadığımızdır.

Geçtiğimiz hafta CTP Milletvekili Devrim Barçın’ı konuk almıştım.

Devrim 14 ay boyunca yaklaşık 98 emtianın hiç zamlanmadığını ancak Meclis'te araştırma komitesi kurulmasının ardından birçok kalemde artışa gidildiğini bana belgeleri ile göstermişti.

Demek ki neymiş; hayat pahalılığı doğru hesaplanmıyormuş. Doğru hesaplanmadığı içinde hayat pahalılığı rakamları düşük çıkıyor.

Yani İstatistik Kurumu'nun belirlediği hayat pahalılığının aslında çok üstünde verilmesi gereken bir hayat pahalılığı var anlamı çıkıyor bundan.

Ocak ayını hatırlayacaksınız. İğneden ipliğe her şey zamlanmasına rağmen % 3,84 olarak belirlenmişti hayat pahalılığı ve buna herkes öfke kusmuş ve inanmamıştı.

Hele hele 2023 yılında ise hayat pahalılığının yanlış hesaplandığını Devrim Barçın yine örneklerle açıklamıştı.

Yakın zamanda elektrik yine zamlanırsa şaşırmayın. El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu ile yaptığımız bir programda elektriğin % 22 civarlarında zamlanacağını açıklamıştı.

Bir türlü konuk almayı başaramadığımız Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu da yakın zamanda akaryakıtı zamlarsa şaşırmayın.

Demem o ki hayat pahalılığı belirlendikten sonra birçok gıda emtiasında ve birçok başka emtialarda zamların olacağını unutmayın.

Hal böyleyken özel sektörde çalışan binlerce yurttaşımızın doğru düzgün bir asgari ücret alması kaçınılmaz bir gerekliliktir. Insanlar % 23’lük bir maaş artışıyla geçinmesi mümkün değildir bu nedenle

Asgari ücret çalışanlarının düzgün bir artış alması ve hızla pahalılışan KKTC ekonomisinde daha dengeli bir hayat sürmesinin sağlanması son derece önemlidir.

******************

Günün Sözü

Hacet yok hatırlatmasına seni hatıraların bir dakika bile çıkmıyorsun aklımdan koşar gibi yürüyüşün karanlıkta bir ışık gibi aydınlık gülüşün.

Atilla İlhan