Şive

Spora, sanata, spor ve sanatçıya destek var mı?

Sınırlı bir destek, ilgi ve alaka olduğunu söyleyebiliriz.

Mesele, sporcunun ve sanatçının profesyonel olarak icraat yapıp, yaşamını sağlayıp, sağlayamadığı.

İlgi yok, ne altyapı, ne maddi kaynak, yeterli değil.

Bu sebeple profesyonel sporcular, yetenekli, kendini geliştirmiş sanatçılar, bu yönde devam edemiyorlar.

Çok iyi bir sanatçı olsa da hayatını maddi manevi devam ettirip ailesine bu imkânları sağlamada yeterli olamıyor.

Sanat, sanatçı ve tabi ki zanaatkârı istenilen düzeyde olmayan bir toplum, en başta fikirsel üretmeyi kaybeder.

Her zaman söylerim, bu ülkenin en önemli sorunu aydın sorunudur.

Sanat, sanatçı, sporcu, toplumun aydın yüzüdür.

Fikir üretilmiyorsa, toplum önünü göremez, doğru yolu bulamaz.

Ve bir gerçek, sanatıyla, sporuyla, yılların birikimiyle, bir Kıbrıs Türk kültürü var.

Türk idaresinden, İngiliz, Rum toplumu ile bir arada yaşamaktan, bunlarla harmanlamış bir kültür.

En bariz gösterge ise dilimiz, şivemizdir.

Nasıl ki Azerbaycan’a ait, Özbeklere ait bir dil var, bizim de var.

“Aslında Denktaş’ın da yönlendirmesi ile kendi dilimizi, lehçemizi bıraktık. Türkiye TV’lerinin de etkisiyle, daha farklı bir Türkçe konuşmaya özen gösterdik.

Şimdi diyorum ki keşke yapmasa mıydık? Kendi lehçemizle, şivemizle her yerde konuşaydık. Belki de daha farklı olsaydık, dilimizi daha fazla korusak, özen göstersek daha iyi olurdu.”

Bu sözler Serdar Denktaş’a ait.

Bana da daha farklı düşünceler getirdi.

Okuduğumuz, konuştuğumuz gibi yazsak, ya da tam tersini yapsak nasıl olurdu acaba?

“Kıbrıslı Türk şivesi, Kıbrıs Adası’nda yaşayan Türklerin konuştuğu, Türkiye Türkçesinden farklı özellikler barındıran bir ağızdır.

Bu şive, Osmanlı döneminden günümüze uzanan tarihsel süreç içerisinde Rumca, İngilizce ve çeşitli Anadolu ağızlarından etkilenmiştir.”

Kıbrıslı Türkler olarak hiç inkâr etmedik.

1571 yılında adayı fetheden Türklerin torunlarıyız.

Yüzyıllar boyunca farklı kültürlerle bir arada yaşadık, süreç içinde etkilendik.

Elbette bu durum dilimize de yansıdı.

Kıbrıs Türk ağzı, lehçesi, şivesi, Türkiye Türkçesinden belirgin şekilde ayrı, farklı ve bunu gösteren birçok özellik var.

Sahip çıkılması, daha fazla önem gösterilmesi, nesiller boyu, kullanılması, yaşatılması gereken özellikler.

“Kıbrıs Türk ağzında Türkiye Türkçesine göre bazı belirgin ses değişiklikleri gözlenir:

“k” sesi çoğu zaman “g” olarak telaffuz edilir, mesela, kardeş, gardaş.

“t” sesi “d”ye dönüşebilir, tatlı, dadlı gibi.

Son ses düşmeleri yaygındır, geliyor, geliyor ve benzeri farklılıklar. ”

Kıbrıs Türk şivesinin günlük kullanımında, hem İngilizce, hem de Rumca kelimelerde girdi.

Özellikle belirli yaş aralığında olan insanlar bunları çok sık kullanır, köy yerlerinde günlük hayatın da bir parçasıdır.

Hepsi bir arada, bir kültür oluşumu bir bütünlüktür.

Kıbrıslı Türk kültürü, çok zengin, çeşitli gelişmiş bir yelpazeye sahip.

Dilimiz, şivemiz, Türkiye Türkçesi ile birçok ortak yönü bulunmasına rağmen, kendine özgü yapısı ve tarihsel gelişimi, etkileşimi ile yıllardır yaşıyor.

Şivemiz, kimliğimizimdir,  korunmalı, her alanda kullanılmalı ve nesillere aktarılmalıdır.