Newton’un Sonu: Merkez artık enformasyon

Yüzyıllar boyunca Newton’un evreni bize bir kesinlik duygusu sundu. Her şey ölçülebilir, her şey hesaplanabilir, her nedenin bir sonucu vardı. Bu matematiksel kusursuzluk, insan zihninin de evrenin kendisi kadar mekanik işlediğine dair büyük bir inancı doğurdu.

Ama bu inanç artık sona eriyor.

Biz uzun bir dönem boyunca hayatın merkezine atomu koyduk. Maddenin en küçük yapıtaşını anlamanın, varoluşun sırrını çözmek olduğunu sandık. Atomun bölünmesiyle hem bilimde hem de zihinde bir “bölünme” yaşadık: maddeyle manayı, bedenle ruhu, bilgiyle hikmeti ayırdık.

Bugün ise yeni bir çağın eşiğindeyiz. Kuantumun sessiz fısıltıları ve dijital dünyanın görünmeyen ağları bize başka bir şey söylüyor: Merkez madde değil, enformasyon.

Evrenin özü, atomun sert çekirdeğinde değil; atomları anlamlı kılan bilgi akışında gizli. Mikrodan makroya kadar her şey — bir hücrenin içinde gerçekleşen sinyalden, galaksiler arası yerçekimi dansına kadar — iletişimle var oluyor.

Artık anlamamız gereken şu: varlık, yalnızca “var” olduğu için değil, iletişim kurduğu için vardır.

Bir hücre diğerine haber göndermezse yaşam durur. Bir insan kalbinden beynine doğru enformasyon taşımazsa bilinç söner. Bir toplum, bireyleri arasında anlam alışverişi kurmazsa, ruhunu kaybeder.

Enformasyonu doğru anlayan sistem, zeka üretir.

Zeka artık bireysel bir özellik değil; sistemlerin, ağların, etkileşimlerin ürünü. Yani geleceğin zekâsı, bir beynin değil; bir sistemin, bir bilincin, bir bütünün ürünü olacak.

Newton’un bilgisi devrimdi, evet. Ama her devrim, bir diğerine yer açmak için gelir.

Bugün o yer açılıyor.

Artık yeni merkez, bilgiyi taşıyan bağın kendisi.

Ve biz, belki de ilk kez, maddeyi değil anlamı konuşan bir evrenin kapısındayız.